δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
Η ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ «ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ» ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 95-100 ΤΟΥ Ν. 2071/1992 ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 69-70Α ΤΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ
Η εργασία αυτή πραγματεύεται την ακούσια ψυχιατρική νοσηλεία όπως αντιμετωπίζεται νομοθετικά στα άρθρα 95-100 του ν. 2071/1992 και 69-70Α του Ποινικού Κώδικα. Βασική θέση της εργασίας αποτελεί ότι αυτή γνωρίζει δύο "υπό-είδη" εντός της ελληνικής έννομης τάξης, μία προληπτική που διατάσσεται στο πλαίσιο του Αστικού Κώδικα και του ν. 2071/1992 (υπό τον όρο "ακούσια νοσηλεία") και μία ποινική που διατάσσεται ως μέτρο ασφαλείας του Ποινικού Κώδικα από ποινικό δικαστήριο αφού έχει προηγηθεί η τέλεση μιας αξιόποινης πράξης από τον υποβαλλόμενο σε αυτό (υπό τον όρο "θεραπευτικά μέτρα"). Σε αυτήν την κατεύθυνση συνηγορεί η πρόσφατη τροποποίηση των άρθρων 69-70 ΠΚ από το ν. 4509/2017 που έδωσε στην παλαιά φύλαξη του άρθρου 69 ΠΚ ένα σαφή θεραπευτικό προσανατολισμό.
Η ακούσια νοσηλεία του ψυχικά ασθενούς αντιμετωπίζεται στο πλαίσιο της παρούσης ως μία ιδιαιτέρως βαριά επέμβαση στην προσωπικότητα του ατόμου, που περικλείει στέρηση της ελευθερίας, εγκλεισμό σε ψυχιατρική κλινική, διενέργεια ιατρικών πράξεων χωρίς τη συναίνεση του ατόμου και μία διαχρονική τάση καταπάτησης ή αδρανοποίησης νομοθετικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων και δικαιικών αρχών. Αρχικά επιχειρείται ο εντοπισμός των ιστορικών και φιλοσοφικών απαρχών της σύγχρονης αντίληψης περί ψυχικής ασθένειας, η οποία έχει επιβάλλει έκτοτε μία ειδική αντιμετώπιση των ψυχικά ασθενών, καθώς και μία ιστορική αναδρομή σε παλαιότερα νομοθετήματα του ελληνικού κράτους για την ακούσια νοσηλεία του ψυχικά ασθενούς. Εξετάζονται ιδιαίτερα η νομολογία του ΕΔΔΑ που έθεσε ορισμένες ελάχιστες εγγυήσεις για τη νομιμότητα της ψυχιατρικής κράτησης καθώς και η άνοδος του ρεύματος της Κοινοτικής Ψυχιατρικής που υποστήριξε την θεραπεία σε ανοιχτό περιβάλλον, ενώ καταγράφεται η διεθνής κίνηση που οδήγησε μεταπολεμικά στην καθιέρωση πλήθους δικαιωμάτων για τους ψυχικά ασθενείς. Τα παραπάνω εισακούστηκαν μεν από τον Έλληνα νομοθέτη του ν. 2071/1992, με τον οποίο χορηγήθηκαν δικαιώματα στους ψυχικά ασθενείς, αλλά παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστα στην πράξη.
Εν συνεχεία ο προβληματισμός μετατίθεται στα μέτρα ασφαλείας του Ποινικού Κώδικα και στην παλαιά διχογνωμία στους κόλπους της ποινικής θεωρίας σχετικά με τη φύση τους ως "κρυπτοποινές". Υποστηρίζεται ότι η διάκρισή τους από τις ποινές μπορεί να επιτευχθεί μονάχα στο πλαίσιο του σαφούς θεραπευτικού τους προσανατολισμού. Αναλύονται τα άρθρα 69-70Α ΠΚ ως έχουν μετά την τροποποίησή τους από το ν. 4509/2017 και ακολούθως τα κοινά συστατικά στοιχεία των θεραπευτικών μέτρων του άρθρου 69 ΠΚ και της ακούσιας νοσηλείας του ν. 2071/1992 στα οποία συμπεριλαμβάνονται: α) Η στέρηση της ελευθερίας και οι ιατρικές πράξεις χωρίς συναίνεση, β) Η ψυχική ασθένεια και γ) Η επικινδυνότητα ως προϋποθέσεις για την επιβολή τους. Από την τελική συγκριτική ανάπτυξη των δύο μέτρων αναδεικνύεται ο κρυπτοποινικός χαρακτήρας της προληπτικής ακούσιας νοσηλείας που συνίσταται στην εξουδετέρωση της προεγκληματικής επικινδυνότητας του ατόμου και συνακόλουθα η ανάγκη δραστικού περιορισμού του μέτρου.
(EL)
The problematic of psychiatric treatment according to the articles 95-100 of the 2071/1992 law and the articles 69-70A of the Greek Penal Code.
(EN)
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των αντίστοιχων Φορέων περιεχομένου.
Βοηθείστε μας να κάνουμε καλύτερο το OpenArchives.gr.
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
