Ο ομαλός λειχήνας του στόματος (ΟΛΣ) αποτελεί χρόνιο νόσημα ανοσολογικής αρχής και άγνωστης αιτιοπαθογένειας, το οποίο εκδηλώνεται με ποικίλες κλινικές μορφές ενώ, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η νόσος εντάσσεται στις δυνητικά κακοήθεις διαταραχές. Ποικίλες νοσολογικές οντότητες προσομοιάζουν στον ΟΛΣ. Σε ιστοπαθολογικό επίπεδο ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζουν οι περιπτώσεις επιθηλιακής δυσπλασίας (ΕΔ) που εμφανίζουν υποεπιθηλιακά παρουσία λειχηνοειδούς φλεγμονής (ΕΔΛΦ), τόσο σε διαγνωστικό όσο και σε προγνωστικό επίπεδο. Μεταξύ των διαφόρων μορίων που συμμετέχουν στην ρύθμιση της κυτταρικής ανοσιακής απάντησης, η δράση του άξονα του ανασταλτικού υποδοχέα των λεμφοκυττάρων programmed cell death-1 (PD-1) και του συνδέτη του, programmed cell death- ligand 1 (PD-L1) έχει φανεί πως συμμετέχει στην παθογένεια του καρκίνου, χρόνιων λοιμώξεων και αυτοάνοσων νοσημάτων. Αντίστοιχα, η ανοσοεπαγωγική πρωτεΐνη Semaphorin 4D (Sema4D), συμμετέχει τόσο σε φυσιολογικές λειτουργίες όσο και σε παθολογικές ανοσοαντιδράσεις, καθώς και στον καρκίνο.
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η ανοσοϊστοχημική διερεύνηση και συγκριτική αξιολόγηση της έκφρασης των πρωτεϊνών PD-L1 και Sema4D σε περιπτώσεις ΟΛΣ και ΕΔΛΦ. Το υλικό της μελέτης περιλάμβανε 50 περιπτώσεις, 25 με διάγνωση ΟΛΣ και 25 περιπτώσεις ΕΔΛΦ, προερχόμενες από το ιστοπαθολογικό αρχείο της Κλινικής Στοματολογίας και Νοσοκομειακής Οδοντιατρικής, του Τμήματος Οδοντιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η αξιολόγηση της συνολικής έκφρασης (ένταση και έκταση), σε κάθε ομάδα πραγματοποιήθηκε τόσο στο επιθήλιο όσο και στο φλεγμονώδες διήθημα του χορίου. Από την κατηγοριοποίηση σε θετική και αρνητική έκφραση, δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων (ΟΛΣ vs ΕΔΛΦ): PD-L1 επιθήλιο: 0% έναντι 16%, PD-L1 φλεγμονώδες διήθημα: 24% έναντι 36%, Sema4D επιθήλιο: 20% έναντι 16%, Sema4D φλεγμονώδες διήθημα: 96% έναντι 84% (p>0,05). Αντίθετα, μεταξύ των περιπτώσεων της ίδιας ομάδας σημειώθηκαν σημαντικές διαφορές στην επιμέρους έκφραση των μορίων. Αναλυτικότερα, στην ομάδα του ΟΛ η επιθηλιακή έκφραση του PD-L1 συσχετίστηκε με μικρότερη ηλικία ασθενών (p=0.03). Για την ομάδα της ΕΔΛΦ, η έκφραση της Sema4D παρατηρήθηκε συχνότερα σε βλάβες που είχαν κλινική εικόνα δικτύου ή λευκής πλάκας (p=0.02). Επιπλέον, σημαντικά ήταν και τα αποτελέσματα σχετικά με την έκφραση των μορίων ανάμεσα στις περιπτώσεις με διαφορετικό βαθμό δυσπλασίας. Η έκφραση του PD-L1 παρατηρήθηκε συχνότερα σε περιπτώσεις έντονου βαθμού δυσπλασίας, τόσο στο επιθήλιο όσο και στη φλεγμονώδη διήθηση (60% και 100% των περιπτώσεων, p=0.012 και 0.002, αντίστοιχα) σε σύγκριση με την ήπιου και μέτριου βαθμού δυσπλασία. Για την έκφραση της Sema4D στα φλεγμονώδη κύτταρα, παρατηρήθηκε πως ήταν θετική στο 100% των ήπιου και μέτριου βαθμού ΕΔ, ενώ στην έντονου βαθμού δυσπλασία η έκφραση ήταν αρνητική στο 80% των περιπτώσεων (p<0.01). Τέλος, στην ΕΔΛΦ παρατηρήθηκε σημαντική συσχέτιση της έκφρασης της Sema4D με το PD-L1 στο φλεγμονώδες διήθημα (p=0.008).
Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης συμφωνούν με τα διεθνή βιβλιογραφικά δεδομένα όσον αφορά στην επιμέρους έκφραση του PD-L1 στις ομάδες του ΟΛ και της ΕΔΛΦ. Η συνολική έκφραση των PD-L1 και Sema4D δεν φαίνεται να εμφανίζει σημαντικές διαφορές μεταξύ του ΟΛΣ και της ΕΔΛΦ, ενώ αντίθετα σημαντικές διαφορές παρατηρούνται ανάμεσα στους διάφορους βαθμούς επιθηλιακής δυσπλασίας και ειδικότερα στην έντονου βαθμού ΕΔ. Τα παραπάνω αποτελέσματα μπορούν να συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση του ρόλου του φλεγμονώδους διηθήματος και των μορίων PD-L1 και Sema4D στις δύο κατηγορίες νοσημάτων με δυνητικές διαγνωστικές και θεραπευτικές εφαρμογές.
(EL)
Oral lichen planus (OLP) is a chronic immune-mediated disease of unknown etiopathogenesis, with variable clinical manifestations while, according to the World Health Organization (WHO), it belongs in the spectrum of potentially malignant disorders. A plethora of entities may resemble OLP. From a histopathological point of view, cases of epithelial dysplasia (ED) that exhibit lichenoid inflammation (OED-LI) are of significant interest at both diagnostic and prognostic levels. Among the various molecules involved in the regulation of cellular immune response, the action of the axis of the lymphocyte inhibitor, Programmed Cell Death-1 (PD-1) and Programmed Cell Death-Ligand 1 (PD-L1) appear to be involved in the pathogenesis of cancer, chronic infections, and autoimmune diseases. Similarly, the immunoregulatory protein, Semaphorin 4D (Sema4D) participates in both physiologic and pathologic immune responses and cancer.
The aim of this study was to investigate and compare the immunohistochemical expression of PD-L1 and Sema4D proteins in OLP and OED-LI. The study specimens consisted of 50 cases, 25 cases diagnosed as OLP and 25 cases as OED-LI, derived from the histopathological archive of the Clinic of Oral Medicine & Pathology and Hospital Dentistry of the School of Dentistry of the National and Kapodistrian University of Athens, Greece.
The total expression (intensity and extent) of PD-L1 and Sema4D was evaluated in each group, both in the epithelium and the inflammatory infiltrate. Each case was categorized as positive or negative according to the total expression, without any statistically significant differences observed between the study groups (OLP vs. OED-LI): PD-L1 epithelium: 0% vs. 16%, PD-L1 inflammatory infiltrate: 24% vs. 36%, Sema4D epithelium: 20% vs. 16%, Sema4D inflammatory infiltrate: 96% vs. 84% (p> 0.05). On the contrary, significant differences were observed among different cases of each group. Specifically, in the OLP group, the epithelial expression of PD-L1 was associated with a younger age of patients (p=0.03). For the OED-LI group, inflammatory Sema4D positive expression was observed more often in specimens that clinically presented with striae or as white plaques (p=0.02). In addition, PD-L1 and Sema4D expression was significantly variable among the grades of ED. The PD-L1 expression, was observed to be more frequently positive in cases of severe ED, both in the epithelium and the inflammatory infiltrate (60% and 100% of cases, p=0.012 and 0.002, respectively), compared to mild and moderate dysplasia. Inflammatory Sema4D expression was uniformly positive in mild and moderate ED (100% in both grades), while it was negative in 80% of severe ED cases (p<0.01). Finally, a significant association in the inflammatory infiltrate of the OED-LI group was observed between Sema4D and PD-L1 expression (p = 0.008).
The results of this study are in line with previous studies of PD-L1 expression in OLP and OED-LI. The total expression of PD-L1 and Sema4D do not appear to have significant differences between the OLP and OED-LI group, while significant differences are observed among different grades of OED, especially for severe ED. The aforementioned results can contribute to a better understanding of the role of the inflammatory infiltrate and the PD-L1 and Sema4D molecules in these two diseases with potential diagnostic and therapeutic implications.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
