Το θέμα που πραγματεύεται η παρούσα θεωρητική και ερευνητική μελέτη αφορά στις αντιλήψεις, στάσεις, απόψεις, γνώσεις που έχουν οι εν ενεργεία εκπαιδευτικοί της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για το βαθμό αυτονομίας τους στο εκπαιδευτικό τους έργο και πώς αυτός σχετίζεται με την επαγγελματική τους ικανοποίηση. Η έννοια της σχολικής αυτονομίας κατέχει κεντρικό ρόλο στον εκπαιδευτικό λόγο και στην πρακτική των εκπαιδευτικών φορέων που χαράσσουν πολιτικές με βασική επιδίωξη την αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Στην προσπάθεια προσέγγισης των στοιχείων που συνθέτουν την ποιότητα της εκπαίδευσης, υποστηρίζεται ότι βασικό στοιχείο αποτελεί η ποιότητα της διδασκαλίας, καθιστώντας τον εκπαιδευτικό πρωταγωνιστή. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις που επιβάλλουν οι παγκόσμιες αλλαγές, επιφέροντας παράλληλα αύξηση των υποχρεώσεων τους. Ένα γενικό́ μετρό που θεωρείται σημαντικός παράγοντας ενός αποτελεσματικού σχολείου είναι και η επαγγελματική ικανοποίηση του εκπαιδευτικού από το βαθμό αυτονομίας στο εκπαιδευτικό έργο τους.
Βασικός σκοπός της εργασίας ήταν, χρησιμοποιώντας ένα ερωτηματολόγιο αυτό-αναφοράς με κλειστού τύπου ερωτήσεις, το οποίο κατασκευάστηκε από την ίδια την ερευνήτρια, να διερευνηθούν τρία ερευνητικά ερωτήματα που αφορούν: α. το βαθμό παιδαγωγικής -διδακτικής αυτονομίας των Ελλήνων εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στο εκπαιδευτικό τους έργο, β. το βαθμό διοικητικής αυτονομίας των Ελλήνων εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στο εκπαιδευτικό τους έργο και γ. Ποιες πρέπει να είναι οι απόψεις των εκπαιδευτικών για το πως σχετίζεται ο βαθμός της επαγγελματικής ικανοποίησης με το βαθμό σχολικής αυτονομίας στο εκπαιδευτικό τους έργο ;
Τα αποτελέσματα σχετικά με τις απόψεις των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης μας ώθησαν να καταλήξουμε πως ο μέσος εκπαιδευτικός της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «αποφεύγει» θέματα, τα οποία «ανήκουν» στο συγκεντρωτικό και ελεγχόμενο κεντρικά σύστημα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Από τα επιμέρους συμπεράσματα της έρευνας καταλήγουμε πως πρέπει να υπάρξει μια νέα προσέγγιση των στάσεων των εκπαιδευτικών για να αυξηθεί το αίσθημα αυτονομίας σε τομείς που απαιτούν πιο συλλογική δράση (κανονισμός συναντήσεων, στόχοι εσωτερικής αξιολόγησης κ.α.). Προφανώς, αυτό μπορεί ν’ εξηγηθεί από το γεγονός ότι στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα δεν έχει «συνηθίσει» ο εκπαιδευτικός να υιοθετεί συλλογικές διαδικασίες, αλλά προτιμά, μόνος του, να καθορίζει τον τρόπο της παρεχόμενης διδασκαλίας.
(EL)
ABSTRACT
The topic which is reported in the present theoretical and research study concern the beliefs, attitudes, aspects, and knowledge of in-service educationalists of primary education that have about their degree of autonomy in their educational work and how this is related to their professional satisfaction.
The concept of school autonomy occupies a central role in the educational discourse and in the practice of educational institutions that draw up policies with the basic aim of upgrading the quality of education. In the effort to approach the elements that make up the quality of education, it is argued that a key element is the quality of teaching, making the educator the protagonist. Teachers are called upon to respond to the new demands imposed by global changes, bringing at the same time an increase in their obligations. A general measure that is considered an important factor of an effective school is the teacher's professional satisfaction with the degree of autonomy in their educational work.
The main purpose of the study was, using a self-report questionnaire with closed type questions, which was constructed by the researcher herself, to investigate three research questions concerning: a. the degree of pedagogical-teaching autonomy of Greek primary education teachers in their educational work, b. the degree of administrative autonomy of Greek primary education teachers in their educational work and c. What should be the views of teachers on how the degree of professional satisfaction is related to the degree of school autonomy in their educational work?
The results regarding the opinions of primary education teachers led us to conclude that the average primary education teacher "avoids" subjects, which "belong" to the centralized and centrally controlled system of the Greek education system. From the individual conclusions of the research, we conclude that there must be a new approach to teachers' attitudes in order to increase the feeling of autonomy in areas that require more collective action (arrangement of meetings, internal evaluation objectives, etc.). Obviously, this can be explained by the fact that in the Greek educational reality the teacher is not "accustomed" to adopting collective procedures, but prefers, alone, to determine the way of teaching provided.
(EN)