Το επιχείρημα της εξυγιαντικής συγκέντρωσης – άλλως το επιχείρημα περί προστασίας της προβληματικής επιχείρησης- (failing firm defence) αποτελεί εξαίρεση από την υποκείμενη φιλοσοφία του ελέγχου των συγκεντρώσεων. Όταν εφαρμόζεται το εν λόγω επιχείρημα, εγκρίνονται επιτυχώς οι συγκεντρώσεις που έχουν αντιανταγωνιστικά αποτελέσματα, λόγω του γεγονότος ότι η δομή του ανταγωνισμού θα επιδεινωνόταν με παρόμοιο τρόπο χωρίς την πραγματοποιθείσα συγκέντρωση. Η παρούσα εισήγηση εξετάζει την προσέγγιση της Επιτροπής κατά την αξιολόγηση τέτοιων συγκεντρώσεων σύμφωνα με τον κανονισμό περί συγκεντρώσεων (EK 139/2004).
Το επιχείρημα της προστασίας της προβληματικής επιχείρησης έγινε για πρώτη φορά δεκτό στην υπόθεση Kali und Salz, όπου η Επιτροπή καθόρισε τα κριτήρια για την εφαρμογή του εν λόγω κριτηρίου. Τα κριτήρια επαναδιατυπώθηκαν αργότερα στην απόφαση BASF/Eurodial/Pantochim. Σε ορισμένες περιπτώσεις, προβάλλεται το εν λόγω επιχείρημα για τμήμα της επιχείρησης. Αυτό συμβαίνει όταν δεν αποτυγχάνει ολόκληρη η επιχείρηση, αλλά μόνο ένα τμήμα της δεν είναι κερδοφόρο, οπότε η επιχείρηση μπορεί να έχει στρατηγικό κίνητρο να κλείσει το συγκεκριμένο προβληματικό τμήμα.
Οι εξυγιαντικές συγκεντρώσεις βρίσκονται στα όρια μεταξύ αναδιοργάνωσης και δικαίου του Ανταγωνισμού. Η αναδιοργάνωση αποτελεί μία δαπανηρή διαδικασία και τόσο οι μέτοχοι όσο και οι πιστωτές υφίστανται ζημίες. Εάν οι προβληματικές επιχειρήσεις επιλέξουν και επιτύχουν να οδηγηθούν σε αναδιοργάνωση και εκκαθάριση, ακολούθως διακόπτουν τη λειτουργία τους και ρευστοποιούν την περιουσία τους. Κατ’ επέκταση συντελείται αναντίρρητα απώλεια ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος καθώς επίσης και απώλεια παραγωγικότητας και θέσεων εργασίας. Μια εναλλακτική στρατηγική αντίδραση στις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, και ταυτόχρονα ένας από τους τρόπους υλοποίησης μιας επιτυχούς διαδικασίας αναδιάρθρωσης του χρέους, είναι η πραγματοποίηση εξυγιαντικών συγκεντρώσεων, οι οποίες συνήθως συνοδεύονται με τις απαραίτητες αποδόσεις (efficiencies) – ως μορφή άμυνας για την αντιστάθμιση τυχόν αντιανταγωνιστικών συνεπειών της συγκέντρωσης- και οι οποίες έχουν ως θεμελιώδη σκοπό και βασικό κίνητρο τη βελτίωση της βιωσιμότητας και την κερδοφορία της εταιρείας.
Το ζητούμενο, ωστόσο, από την πλευρά του δικαίου του Ανταγωνισμού είναι να καθοριστούν οι προϋποθέσεις, υπό τις οποίες μια συγκέντρωση που επιδιώκει την εξυγίανση, μπορεί να τύχει ευνοϊκότερης μεταχείρισης. Σε εποχές οικονομικής κρίσης περαιτέρω ζητούμενο αποτελεί, αν οι προϋποθέσεις αυτές παραμένουν σταθερές ή εφαρμόζεται ένα ευνοϊκότερο καθεστώς, με σκοπό να διευκολυνθεί η διάσωση προβληματικών επιχειρήσεων. Η παρούσα εισήγηση υποστηρίζει ότι η Επιτροπή δεν έχει χαλαρώσει τα κριτήρια της για την προστασία της προβληματικής επιχείρησης και την έγκριση εξυγιαντικών συγκεντρώσεων, αλλά μάλλον εφαρμόζει τα εν λόγω κριτήρια με πιο ευέλικτο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στρατηγικά κίνητρα των εν λόγω επιχειρήσεων και την οικονομική αποτελεσματικότητα. Οι κατευθυντήριες γραμμές για τις οριζόντιες συγκεντρώσεις έχουν δώσει μία αρχική κατεύθυνση ως προς τις εξυγιαντικές συγκεντρώσεις, προβλέποντας τις προϋποθέσεις (και τα κριτήρια) υπό τις οποίες μπορεί να γίνει δεκτή μία συγκέντρωση αυτού του είδους.
(EL)
The failing firm defense constitutes an exception to the typical philosophy of merger control where anticompetitive mergers are cleared due to the argument that the competitive structure would have deteriorated similarly without the merger. The analysis focuses on the European Commission's approach under the Merger Regulation (EC 139/2004). The failing firm defense, rooted in the protection of the undertaking in difficulty argument, was first acknowledged in the Kali und Salz case and later refined in the BASF/Eurodial/Pantochim decision. In some instances, this defense is raised for a specific part of the undertaking facing financial challenges, rather than the entire entity.
The failing firm defense lies at the intersection of reorganization and competition law, with reorganization being a costly process involving losses for shareholders and creditors. The alternative response to financial distress is consolidation mergers, which, when successful, can improve a company's viability and profitability. The challenge for competition law is to establish the conditions under which a merger seeking approval can be treated more favorably, especially during economic crises.
The submission argues that the European Commission has not relaxed its criteria for protecting a firm in difficulty and approving remedial mergers but has instead applied these criteria more flexibly. This approach considers both the strategic incentives of the firms involved and economic efficiency. The Horizontal Merger Guidelines provide guidance on conditions and criteria for approving remedial mergers, aligning with the Commission's flexible application of these standards. Overall, the submission contends that the Commission's approach adapts to economic circumstances without fundamentally relaxing the criteria for protecting distressed firms and authorizing remedial mergers.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
