Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ΟΔΠ), από τα πρώτα χρόνια εμφάνισης του όρου, έως και σήμερα, που η διάγνωσή της εδράζεται στα στενά καθορισμένα κριτήρια του DSM, βρίσκεται διαρκώς σε μια προσπάθεια ορισμού, επανακαθορισμού, και διερεύνησης της ετερογένειας που χαρακτηρίζει τόσο τα συμπτώματα, όσο και τα άτομα που φέρουν τη διαταραχή. Mε σκοπό τη μεγαλύτερη κατανόηση της ετερογένειας της ΟΔΠ όπως έχει μελετηθεί ως σήμερα, διενεργήθηκαν δύο συστηματικές ανασκοπήσεις, με σκοπό τον εντοπισμό και τη συγκριτική αξιολόγηση των ευρημάτων, των μελετών που διερεύνησαν τη δομή των κριτηρίων της ΟΔΠ κατά DSM, με τη χρήση μεθόδων παραγοντικής ανάλυσης (έρευνα εστιασμένη στις μεταβλητές), και των μελετών που διερεύνησαν την ύπαρξη υποτύπων της ΟΔΠ, με τη χρήση μεθόδων ανάλυσης συστάδων (έρευνα εστιασμένη στα άτομα). Όσον αφορά τις υποκείμενες διαστάσεις της ΟΔΠ, τα συγκριτικά αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τόσο τη μονοπαραγοντική δομή της ΟΔΠ, όσο και μία δομή τριών παραγόντων (διαταραγμένες σχέσεις, συμπεριφορική απορρύθμιση και συναισθηματική απορρύθμιση). Οι έρευνες που μελέτησαν υποτύπους της ΟΔΠ, εστίασαν σε προεξέχοντα χαρακτηριστικά της διαταραχής, και φαίνεται να επιβεβαιώνουν τις θεωρητικές παρατηρήσεις ύπαρξης ενός εσωτερικευτικού και ενός εξωτερικευτικού υποτύπου της ΟΔΠ, αλλά και την ύπαρξη περισσότερο και λιγότερο επιβαρυμένων υποτύπων της διαταραχής.
Με σκοπό τη διερεύνηση της ύπαρξης υποτύπων σε ελληνικό πληθυσμό, πραγματοποιήθηκε ανάλυση λανθάνοντος προφίλ, με βάση τα διαστασιακά χαρακτηριστικά διαταραχών προσωπικότητας σε άτομα με ΟΔΠ που παρακολουθούνταν στα ειδικά ιατρεία του Αιγινητείου, Αττικού, και Σισμανογλείου νοσοκομείου (Ν=160). Με συμφωνία των δεικτών AIC, BIC, CAIC, SABIC και BLRT, επιλέχθηκε ένα μοντέλο πέντε προφίλ, τα οποία ονομάστηκαν Αμιγώς οριακός, Εξωστρεφής, Ανασφαλής, Σοβαρά επιβαρυμένος και Εκκεντρικός υποτύπος. Οι υποτύποι στη συνέχεια συγκρίθηκαν ως προς τα ψυχοδυναμικά και ψυχοπαθολογικά χαρακτηριστικά τους μέσω παραμετρικών ή μη-παραμετρικών ANOVA, και post-hoc αναλύσεων κατά ζεύγη. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι ο Αμιγώς οριακός υποτύπος (n=37), εμφανίζει λίγα χαρακτηριστικά άλλων διαταραχών προσωπικότητας, ηπιότερη ψυχοπαθολογία, και είναι καλύτερα συγκροτημένος σε ψυχοδυναμικό επίπεδο. Στον αντίποδα, ο Σοβαρά επιβαρυμένος υποτύπος (n=27), καταγράφει υψηλές τιμές στις περισσότερες διαταραχές προσωπικότητας, φέρει περισσότερα ψυχοπαθολογικά συμπτώματα και βαρύτερη ΟΔΠ, ενώ παράλληλα εμφανίζει περισσότερες ανώριμες άμυνες, υψηλότερη αβεβαιότητα στην αναστοχαστική λειτουργία και επιβαρυμένη διαπροσωπική λειτουργικότητα. Ο Εξωστρεφής υποτύπος (n=33), χαρακτηρίζεται από ιστριονικά και ναρκισσιστικά στοιχεία, φέρει συγκριτικά ηπιότερη ψυχοπαθολογία, ωστόσο εμφανίζει υψηλή χρήση ανώριμων αμυνών κι ένα διαπροσωπικό προφίλ που δομείται στη διάσταση της κυριαρχίας. Ο Ανασφαλής υποτύπος (n=27), χαρακτηρίζεται κυρίως από αποφευκτικά και εξαρτητικά στοιχεία, εμφανίζοντας συγκριτικά μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης, φοβίας και διαπροσωπικής ευαισθησίας. Η αμυντική του λειτουργία είναι σχετικά δομημένη, ωστόσο εμφανίζει περισσότερα διαπροσωπικά προβλήματα, στις διαστάσεις της υπέρμετρης ενδοτικότητας, της έλλειψης πρωτοβουλίας και της κοινωνικής συστολής. Ο Εκκεντρικός υποτύπος (n=36), φέρει συγκριτικά περισσότερα παρανοειδή και σχιζότυπα, και χαμηλότερα εξαρτητικά στοιχεία, και εμφανίζει μέση λειτουργία της προσωπικότητας, με σχετικά υψηλή ψυχοπαθολογική επιβάρυνση. Η έρευνα υποτύπων της ΟΔΠ, αναμένεται να διευρύνει την κατανόηση των κλινικών για τη διαταραχή, και να συνεισφέρει στην εξατομικευμένη αντιμετώπιση των ασθενών.
(EL)
Borderline personality disorder (BPD), from its first appearance as a psychoanalytic or a psychiatric construct, and up to the current understanding of the disorder within the well-circumscibed boundaries of the DSM diagnosis, continues to be the subject of re-definition and exploration of the marked heterogeneity that underlies the symptoms and separates the individuals with the disorder. To further the understanding of BPD heterogeneity, two systematic reviews were conducted to identify and critically appraise studies that either investigated the structure of BPD criteria, using factor analytic methods, or the possible existence of BPD subtypes, using cluster analytic methods. In terms of the underlying BPD dimensions, the comparative results provide support for both the unidimensional and a three-dimensional structure of the DSM criteria, the latter consisting of the Disturbed relationships, Emotional dysregulation, and Behavioral dysregulation dimensions. Studies examining BPD subtypes, have focused on salient features of the disorder, and appear to confirm the theoretical observations regarding the existence of an internalizing and an externalizing BPD subtype, as well as the existence of more adaptive and more disruptive subtypes of the disorder.
With the aim of exploring the possible existence of BPD subtypes in a Greek adult population, a latent profile analysis based on the dimensional characteristics of personality disorders, was conducted in outpatients with a BPD diagnosis, being treated at the Aiginiteio, Attiko, and Sismanogleio Hospital (N=160). AIC, BIC, CAIC, SABIC and BLRT values favoured a five-profile model, with the profiles named Pure borderline, Externalizing, Insecure, Severely burdened and Eccentric subtype. The subtypes were then compared on psychopathological and psychodynamic variables using parametric or non-parametric ANOVAS, followed by post-hoc pairwise analyses. The Pure borderline subtype (n=37), displays fewer traits of other personality disorders, experiences less psychopathology and appears to be better adjusted on a psychodynamic level. On the other hand, the Severely burdened subtype (n=27), displays a variety of other personality disorder traits, comparatively more psychopathology, including severe BPD symptoms, uses more immature defenses, faces more interpersonal problems and is characterized by greater reflective functioning uncertainty. The Externalizing subtype (n=33), is characterized by more histrionic and narcissistic features, experiences comparatively less psychopathology, uses more immature defenses and has a dominant interpersonal profile. The Insecure subtype (n=27), shows more avoidant and dependent characteristics, while experiencing comparatively more depressive and phobic symptoms. While its defense structure is relatively neurotic, the Insecure subtype experiences more interpersonal problems, being overly accommodating, non-assertive and socially inhibited. The Eccentric subtype (n=36), exhibits more paranoid and schizotypal traits, less dependent traits, and is placed in-between the more and less adapted subtypes in terms of personality organization, while experiencing relatively more psychopathology. Studies exploring BPD subtypes, are expected to broaden the clinicians’ perceptions of the disorder, and contribute to the individualized treatment of people with BPD.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
