Με την παρούσα εργασία επιχειρείται η κριτική προσέγγιση των διαδικασιών λήψης δημόσιων συλλογικών αποφάσεων, δηλαδή αποφάσεων - (νομικών και μη) πράξεων των μη συναινετικών θεσμών με τις οποίες ασκείται δημόσια ρύθμιση στο όνομα της ευημερίας, ιδωμένων υπό το φως της διεπιστημονικής διδασκαλίας της Οικονομικής Ανάλυσης του Δικαίου και των επιμέρους κλάδων της, όπως είναι η θεωρία της Δημόσιας Επιλογής (Public Choice Theory), σε συνδυασμό με τα σχετικά πορίσματα της Πολιτικής Επιστήμης και της Διοικητικής Επιστήμης και πάντα με σημείο αναφοράς την πολυδιάστατη, με επιμέρους ρυθμιστικές εκφάνσεις, έννοια - πυξίδα της αποτελεσματικότητας και των διαδικαστικών εργαλείων της κατά τον σχεδιασμό και υλοποίηση των ρυθμιστικών πολιτικών του σύγχρονου πολυεπίπεδου Κράτους της διαμοιρασμένης κυριαρχίας, εντός παγκοσμιοποιημένου και διεθνικού περιβάλλοντος. Κεντρικός άξονας της ανάλυσης είναι η δισυπόστατη και πολυμορφική αρχή της αναλογικότητας σε συνάρτηση με τη δημόσια ρυθμιστική παρέμβαση του Κράτους, όχι όμως πια ταυτιζόμενη αποκλειστικά με την παραδοσιακή δεοντολογική διδασκαλία του ηπειρωτικού δικαίου που την προβάλλει μονομερώς ως εργαλείο απονομής δικαιοσύνης (πχ για τον δικαστικό έλεγχο της διακριτικής ευχέρειας, για την σύγκρουση και περιορισμό θεμελιωδών δικαιωμάτων) αλλά ταυτόχρονα αναγόμενη σε αρχή με οικονομικό και οντολογικό βάθος ως συνώνυμο της στάθμισης κόστους - οφέλους και της αποτελεσματικότητας, ως εργαλείο, δηλαδή, βέλτιστων επιλογών που εξασφαλίζει την βέλτιστη κατανομή των πόρων. Στο δεύτερο μέρος, η εργασία επικεντρώνεται σε μια διαχρονική πολιτική πραγματικότητα, σε έναν αφανή, συχνά παραγνωρισμένο από τον δημόσιο ρυθμιστή και ενίοτε αρνητικά φορτισμένο, πλην όμως εξαιρετικά επιδραστικό, παράγοντα της διαδικασίας λήψης δημόσιων αποφάσεων, που δεν είναι άλλος από τις δραστηριότητες άσκησης επιρροής - πίεσης (lobbying) που ασκούν οργανωμένα σε ομάδες και συχνά ανταγωνιστικά μεταξύ τους συμφέροντα, μέσω των (επαγγελματιών) εκπροσώπων τους (λομπίστες), προκειμένου να προσανατολίσουν (ή ενίοτε να "αιχμαλωτίσουν") τις δημόσιες πολιτικές στη κατεύθυνση που επιθυμούν, συχνά υπό καθεστώς αδιαφάνειας, έλλειψης λογοδοσίας και σε θολό ρυθμιστικό περιβάλλον. Ωστόσο, μέσω της συγκριτικής παρουσίασης των διεθνών προτύπων, των διεθνών και ευρωπαϊκών καλών πρακτικών και του νομικού πλαισίου του lobbying διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα (Ν. 4829 / 2021), θα αναδειχθούν οι θετικές εξωτερικότητες αυτής της δραστηριότητας για την ίδια τη δημοκρατία, εφόσον συνοδεύεται από ορθές εγγυήσεις διαφάνειας, ακεραιότητας, αμεροληψίας, ίσης πρόσβασης των συμμετεχόντων στα κέντρα λήψεως των αποφάσεων και λογοδοσίας, προκειμένου τελικά να αναχθεί σε πολύτιμο εργαλείο αποτελεσματικής λήψης δημοσίων αποφάσεων ( της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας) αλλά και σε εναλλακτικό μέσο διαβούλευσης με τους θεσμικούς φορείς λήψης μιας απόφασης, εντός περιβάλλοντος σύγχρονης, συμπεριληπτικής, πολυεπίπεδης και συμμετοχικής δημοκρατίας.
(EL)
A critical approach to public decision - making in the light of the Economic Analysis of Law and the fundamental role of lobbying in the policymaking process through the perspective of international and national legal system.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
