Στο παρόν πόνημα, αναλύεται η έννοια της οικονομικής δικαιοσύνης μέσα από μια φιλοσοφική ματιά, η οποία διεισδύει στα αξιακά κενά που εντοπίζονται στον πυρήνα των κοινωνιών μας και των βασικών συστημάτων που τις διέπουν. Στη συνέχεια, φιλοσοφικά παραδεδομένες αλήθειες και προτεινόμενα εργαλεία της κοινωνικής οικονομίας, προσδένονται στα κενά αυτά για να δημιουργήσουν μια συνέχεια άρρηκτων δεσμών μεταξύ των μελών της κοινωνίας και επιδιορθωτικών πρακτικών, τόσο για το οικονομικό όσο και για το αξιακό μας σύστημα, οι οποίες δύνανται να ισοσταθμίσουν τις ακραίες ροπές του καπιταλιστικού συστήματος και της δράσης μας εντός αυτού, οι οποίες οδηγούν στην μετατροπή του ίδιου του ανθρώπου και του μόχθου του σε ευτελές τις περισσότερες φορές εμπόρευμα, δημιουργώντας εγγενείς ανισορροπίες στον κοινωνικό ιστό.
Βασικό έδαφος επάνω στο οποίο αναπτύσσεται η επιχειρηματολογία μας για την εν λόγω διαδικασία, είναι τόσο η διαχρονική κλασική φιλοσοφική σκέψη και κυρίως ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Ξενοφών το ορφικό corpus, ο Πυθαγόρας, οι νεοπλατωνικοί και οι πρώτοι μεσαιωνικοί φιλόσοφοι, όσο και η νεότερη φιλοσοφική σκέψη, μέσα από τα έργα των Μαρξ, Χέγκελ, Νίτσε κ.α. Με το φίλτρο των σύγχρονων πλέον επιστημονικών προσεγγίσεων μελετητών των νεότερων χρόνων όπως Μ. Μπούκτσιν, Κ. Καστοριάδης, Μ. Μελετόπουλος, Γ. Κοντογιώργης, Τ. Χόλογουεϊ, Τ. Ιγκλετον, Κ. Πολάνυι κ.α, εντοπίζονται οι αδυναμίες του συστήματος ως έχει και προτείνονται ορισμένες πιθανές λύσεις προς βελτίωση των παρόντων συνθηκών, με γνώμονα πάντοτε τον άνθρωπο, την ευτυχία και ευημερία του και την διεύρυνση της δημοκρατίας, αντί της ευημερίας των αριθμών που επιδιώκουν τα υπουργεία οικονομίας των χωρών ανά τον κόσμο.
Το κλειδί σε αυτή την εργασία, είναι ότι κάνει διακριτό, ότι τελικά η στροφή είναι πολύ περισσότερο στο χέρι μας αντί στα χέρια της εξουσίας σε σχέση με το τι νομίζαμε μέχρι προσφάτως και είναι εφικτό να πραγματωθεί δίχως ουτοπικούς αφορισμούς του καπιταλιστικού συστήματος αλλά απεναντίας, χρησιμοποιώντας το εκμεταλλευόμενοι συνάμα τα σύγχρονα φιλελεύθερα εργαλεία που αναπτύσσονται εντός του.
Το να φωτιστούν αυτές οι ζωτικής σημασίας πτυχές είναι και το ζητούμενο, καθώς επίσης και το να αποτελέσει το βιβλίο αυτό χρήσιμο εργαλείο για κάθε άνθρωπο που αμφισβητεί την τελειότητα του συστήματος στο οποίο διαβιώνει και επιθυμεί να βελτιώσει τόσο εκείνο όσο και τον εαυτό του τον ίδιο, επαναπροσδιορίζοντας τις δικές του αξίες και τοποθετώντας τον εαυτό του σε έναν πιο ενεργητικό ρόλο.
(EL)
In this work, the concept of economic justice is analyzed through a philosophical lens, which delves into the value gaps found at the core of our societies and the basic systems that govern them. Subsequently, philosophically established truths and proposed tools of social economy are applied to these gaps to create a continuum of inseparable bonds among members of society and corrective practices, both for our economic and moral systems, which can counterbalance the extreme tendencies of the capitalist system and our actions within it, leading to the transformation of human beings themselves and their toil into a commodity, often creating inherent imbalances in the social fabric.
The foundation upon which our argument for this process is built includes both classical philosophical thought throughout the ages, primarily Plato, Aristotle, Xenophon, the Orphic corpus, Pythagoras, Neoplatonists, and early medieval philosophers, as well as modern philosophical thought through the works of Marx, Hegel, Nietzsche, etc. Through the lens of more contemporary scientific approaches by scholars of recent years such as M. Bookchin, K. Kastoriadis, M. Meletopoulos, G. Kontogiorgis, T. Holloway, T. Ingelton, K. Polanyi, among others, the weaknesses of the current system are identified and certain possible solutions are proposed to improve present conditions, always guided by the principles of human beings, their happiness and prosperity, and the expansion of democracy, rather than the prosperity of the figures pursued by the economics ministries of countries worldwide.
The key to this work is to make it clear that ultimately the turn is much more in our hands than in the hands of power, contrary to what we believed until recently, and it is feasible to achieve it without utopian denials of the capitalistic system but instead by using modern liberal tools developed within it.
To illuminate these vital aspects is the goal, as well as to make this book a useful tool for anyone who questions the perfection of the system in which they live and desires to improve both it and themselves, redefining their own values and placing themselves in a more active role.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
