Η γλώσσα και η ευρύτερη συμπεριφορά του ατόμου, αποτελούν αλληλένδετες διαστάσεις της ανάπτυξης (Karousou, 2014). Η σύγχρονη διεθνής βιβλιογραφία υπογραμμίζει πως τα παιδιά που αντιμετωπίζουν γλωσσικά ελλείμματα, πολλές φορές έχουν και ψυχοκοινωνικές δυσκολίες (Ralli και συν., 2021). Στόχος της παρούσας διαχρονικής μελέτης είναι η διερεύνηση της σχέσης της πραγματολογικής πτυχής της γλώσσας με τα προβλήματα συμπεριφοράς. Πιο συγκεκριμένα, μελετάται αν και κατά πόσο οι πραγματολογικές δυσκολίες παιδιών τυπικής ανάπτυξης, παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες και παιδιών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ή/και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) λειτουργούν ως προβλεπτικοί παράγοντες για την εμφάνιση προβλημάτων συμπεριφοράς. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δύο χρονικές στιγμές, με στόχο τη μελέτη της εξέλιξης του πραγματολογικού λόγου και την αύξηση των προβλημάτων συμπεριφοράς, εντός έξι μηνών, μετά την πρώτη αξιολόγηση παιδιών τυπικής ανάπτυξης, παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες και παιδιών με ΔΕΠ-Υ. Στην έρευνα συμμετείχαν 108 παιδιά ηλικίας 5,5-7,5 ετών που φοιτούσαν στην Α΄ Δημοτικού. Το δείγμα ήταν εξισωμένο κατά ομάδες. Οι 25 μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες ήταν εξισωμένοι βάσει ηλικίας και φύλου με 25 μαθητές τυπικής ανάπτυξης, ενώ 29 μαθητές με ΔΕΠ-Υ ήταν εξισωμένοι με 29 μαθητές τυπικής ανάπτυξης. Όλοι οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν με σταθμισμένα εργαλεία. Αξιοποιήθηκε το τεστ νοημοσύνης RAVEN, το ανιχνευτικό εργαλείο ΔΑΔΑ και το Λογόμετρο για την ανίχνευση των Μαθησιακών Δυσκολιών και η κλίμακα της ΔΕΠ-Υ για τους εκπαιδευτικούς για την ανίχνευση της ΔΕΠ-Υ. Για την αξιολόγηση του πραγματολογικού λόγου αξιοποιήθηκε το Λογόμετρο, ενώ για την αξιολόγηση των προβλημάτων συμπεριφοράς χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα ψυχοκοινωνικής προσαρμογής. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, σημειώθηκαν μέτριες συσχετίσεις μεταξύ του πραγματολογικού λόγου και των προβλημάτων συμπεριφοράς. Επίσης γραμμικές παλινδρομήσεις ανέδειξαν ως προβλεπτικούς παράγοντες τις πραγματολογικές δεξιότητες για την εμφάνιση προβλημάτων συμπεριφοράς. Περαιτέρω πραγματοποιήθηκαν γραμμικές παλινδρομικές αναλύσεις, οι οποίες ανέδειξαν ως προβλεπτικούς δείκτες τον δείκτη νοημοσύνης και την αναγνωστική αποκωδικοποίηση. Παράλληλα πραγματοποιήθηκε Τ-τεστ ανεξάρτητων δειγμάτων, όπου οι τρεις ομάδες παρουσίασαν βελτίωση στην πραγματολογία. Συγχρόνως, πραγματοποιήθηκε στατιστική ανάλυση συνδιακύμανσης, σύμφωνα με την οποία διαφορές σημειώθηκαν στην πραγματολογία για τους μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες και στα προβλήματα συμπεριφοράς για τους μαθητές με ΔΕΠ-Υ, εν συγκρίσει με τους μαθητές τυπικής ανάπτυξης. Τα αποτελέσματα της εν λόγω ερευνητικής μελέτης εμπλουτίζουν την υπάρχουσα βιβλιογραφία. Συγχρόνως, υπογραμμίζουν την ανάγκη διερεύνησης των ποικίλων παραγόντων που συμβάλλουν στην εμφάνιση των προβλημάτων συμπεριφοράς. Παράλληλα αναδεικνύουν την ανάγκη για τη βαθύτερη μελέτη και κατανόηση της εξέλιξης των πραγματολογικών δεξιοτήτων και της επιδείνωσης των προβλημάτων συμπεριφοράς των δύο νευροαναπτυξιακών διαταραχών της ΔΕΠ-Υ και των Μαθησιακών Δυσκολιών.
(EL)
Language and behavior are interrelated dimension of development (Karousou, 2014). Modern international literature highlights that children who face language deficits often have psychosocial difficulties too (Ralli et al., 2021). The purpose of this longitudinal study is to investigate the relationship between the pragmatic aspect of language and behavior problems. In particular, it is studied whether and to what extent pragmatic impairmaint function as a predictive factor for behavior problems in children with typical development, children with Learning Difficulties and children with Attention Deficit and/or Hyperactivity Disorder (ADHD). The research was carried out in two phases. The aim of studying is the evolution of pragmatic speech and the increase of behavioral problems, within six months, after the first assessment. In the research, participants were 108 children, aged 5.5-7.5, attending the first class of elementary school. The sample was equalized by group. The 25 students with Learning Disabilities were age- and gender-matched with 25 typically developing students end 29 students with ADHD were matched with 29 typically developing students. All participants were assessed by weighted tools to detect Learning Difficulties and ADHD and to assess pragmatic discourse. The RAVEN intelligence test, the DADA detection tool and the Logometro for the detection of Learning Difficulties and the ADHD scale for teachers were used to detect ADHD. The Logometro was used to assess pragmatic language, and the psychosocial adjustment scale was used to assess behavioral problems. According to the research of the study, there were moderate correlations between pragmatic discourse and behavioral problems. Furthermore, pragmatic skills are predictive factors for the emergence of behavioral problems. Further analyses were performed, which identified IQ and reading decoding as predictors. In addition, the three groups showed an improvement in pragmatic language. Their behavior problems did not worsen. At the same time, differences were noted in the pragmatics for the students with Learning Difficulties and in the behavioral problems for the students with ADHD, compared to the typically developing students. The findings of this research study enrich the existing literature. Furthermore, the findings highlight the need to investigate the various factors that contribute to the appearance of behavioral problems, but also the need for a deeper study and understanding of the evolution of pragmatic skills and the deterioration of behavioral problems of the two neurodevelopmental disorders of ADHD and Learning Difficulties.
(EN)