Η παρούσα έρευνα μελετά την χρήση γλωσσικού παιχνιδιού από παιδιά προσχολικής ηλικίας κατά την διάρκεια του ελεύθερου παιχνιδιού. Στόχος είναι η ανάδειξη των μορφών που παίρνει το γλωσσικό παιχνίδι, ο σκοπός για τον οποίο αξιοποιείται στις αλληλεπιδράσεις των παιδιών και στις λειτουργίες που έχει τελικά μέσα σε αυτές.
Παρουσιάζεται η ανάλυση των αλληλεπιδράσεων μιας ομάδας συνομηλίκων 3-4 ετών σε ένα πολύγλωσσο νηπιαγωγείο στο κέντρο της Αθήνας. Τα δεδομένα της έρευνας αφορούν μαγνητοφωνήσεις και σημειώσεις πεδίου επεισοδίων γλωσσικού παιχνιδιού που εντοπίστηκαν κατά την διάρκεια των παρατηρήσεων της ερευνήτριας στην αυλή του σχολείου.
Με την χρήση της μεθοδολογίας της ανάλυσης λόγου, το γλωσσικό παιχνίδι αναδείχθηκε ως κυρίαρχο μέσο επικοινωνίας εντός αυτής της κοινότητας πρακτικής, καθώς εμφανιζόταν συχνά στην έναρξη αλληλεπιδραστικών πλαισίων παιχνιδιού. Εμφανίστηκε με ποικιλία μορφών, με το ηχητικό παιχνίδι να κυριαρχεί και να ακολουθούν το τραγούδι, το παιχνίδι με τις λέξεις, το συμβολικό παιχνίδι και το γέλιο. Ανεξάρτητα από τη μορφή του, το γλωσσικό παιχνίδι φάνηκε να λειτουργεί ως κοινός επικοινωνιακός κώδικας μεταξύ των παιδιών, ιδιαίτερα μεταξύ παιδιών που δεν μιλούσαν την ίδια γλώσσα. Οι επιτελέσεις γλωσσικού παιχνιδιού αποτελούσαν γνώριμες ενδείξεις για την παρούσα κοινότητα πρακτικής, οι οποίες ενεργοποιούσαν άμεσα ασφαλή πλαίσια για παιχνίδι και αλληλεπίδραση.
Συνολικά αυτή η μελέτη, ακολουθεί και επιβεβαιώνει τα ευρήματα προηγούμενων ερευνών σύμφωνα με τα οποία το γλωσσικό παιχνίδι αποτελεί κάτι περισσότερο από μια αυθόρμητη διασκέδαση. Μέσα από τις αναλύσεις γίνεται φανερό ότι μπορεί να προσφέρει μια βαθύτερη κατανόηση των αλληλεπιδράσεων και των μορφών επικοινωνίας, σύναψης και διατήρησης κοινωνικών σχέσεων των παιδιών, τονίζοντας πως σε πολυγλωσσικά περιβάλλοντα μπορεί να γεφυρώσει τις γλωσσικές και κοινωνικές αποστάσεις.
(EL)
The present research examines the use of language play by preschool-aged children during free play. The goal is to highlight the forms language play takes, the purpose for which it is utilized in children's interactions, and the functions it eventually serves within these interactions.
The analysis focuses on the interactions of a group of 3-4-year-old peers in a multilingual kindergarten in the center of Athens. The research data consist of audio recordings and field notes of language play episodes observed by the researcher in the schoolyard.
Using the methodology of discourse analysis, language play emerged as the dominant means of communication within this community of practice, often appearing to initiate interactive play frames. It manifested in various forms, starting with sound play as the primary form, followed by singing, word games, symbolic play, and laughter. Regardless of its form, language play seemed to function as a common communicative code among the children, especially among those who did not speak the same language. Performances of language play served as indicators of familiarity for this community of practice, immediately activating secure frameworks for play and interaction.
Overall, this study confirms previous findings according to which language play is more than just spontaneous entertainment. Through the analyses, it becomes evident that it can offer a deeper understanding of children's interactions and communication forms, emphasizing that in multilingual environments, it can bridge linguistic and social distance.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
