Η ψυχογλωσσολογική έρευνα έχει δείξει ότι οι ταμπού λέξεις, οι ταμπού εκφράσεις και ταμπού θέματα μπορούν να εκφραστούν πιο εύκολα στη δεύτερη γλώσσα (Γ2) ενός ομιλητή από ό,τι στη μητρική του γλώσσα (Γ1). Η εξήγηση που έχει δοθεί είναι πως οι δίγλωσσοι έχουν μικρότερο συναισθηματικό δέσιμο με τη Γ2 (π.χ. Altarriba, 2003, Dewaele, 2004, 2008, 2013, Pavlenko, 2012). Επιπλέον, αυτό εκδηλώνεται στους δίγλωσσους με τη μορφή πιο έντονης συναισθηματικής αναστάτωσης όταν συναντούν ταμπού λέξεις στη Γ1 (π.χ. Calvin-Harris, 2015, Dewaele et al., 2023, Ferré et al., 2017, Harris et al., 2006, Janschewitz, 2008, Suplizo, 2019, Tang et al., 2023). Αυτό που φαίνεται να μην έχει ληφθεί υπ’ όψιν είναι η ομόρριζη ιδιότητα των ταμπού λέξεων, κάτι που επεδίωξε να εξετάσει η παρούσα μελέτη, καθώς θα χρησίμευε ως αντιπαράδειγμα στη «Θεωρία συναισθηματικών πλαισίων μάθησης» που αναπτύχθηκε από τις Harris, Gleason και Aycicegi (2006). Η θεωρία αυτή έχει αναπτυχθεί γύρω από τον ισχυρισμό ότι το δυνατό συναισθηματικό δέσιμο με λέξεις ταμπού στη Γ1 σε σχέση με τη Γ2 οφείλεται στο πλαίσιο εκμάθησης της εκάστοτε γλώσσας. Βάσει αυτού, η παρούσα μελέτη υπέθεσε ότι, δεδομένου ότι οι ταμπού λέξεις προκαλούν πιο έντονη συναισθηματική διέγερση στη Γ1 και δεδομένης της ταχείας επεξεργασίας των ομόρριζων λέξεων (cognate words), η συναισθηματική διέγερση στους δίγλωσσους αναμένεται να είναι μικρότερη όταν επεξεργάζονται τέτοιες λέξεις από ό,τι όταν επεξεργάζονται ταμπού λέξεις. Προκειμένου να εξετασθεί αυτό, επιλέχθηκαν 6 ουδέτερες, 6 ομόρριζες ουδέτερες, 6 ταμπού και 6 ομόρριζες ταμπού ελληνικές λέξεις για ένα έργο λεξικής αναγνώρισης. Επιπλέον, η μελέτη επέκτεινε την έρευνά της και στον τομέα της μετάφρασης, επιχειρώντας να προσδιορίσει εάν για τη μετάφραση ομόρριζων ταμπού λέξεων θα μπορούσαν να προταθούν οι αντίστοιχες ταμπού ή ομόρριζες ταμπού μεταφράσεις, ώστε να διατηρηθεί ο συναισθηματικός αντίκτυπος του πρωτότυπου κειμένου. Η μελέτη υπέθεσε ότι, εάν όντως οι ομόρριζες ταμπού λέξεις προκαλούν μικρότερη διέγερση, τότε όταν ένας μεταφραστής τις συναντήσει, θα τις μεταφράσει χρησιμοποιώντας αντίστοιχη ομόρριζη ταμπού λέξη. Για να εξετασθεί αυτό, δημιουργήθηκαν 18 αγγλικές προτάσεις, με τις 24 ελληνικές τους μεταφράσεις, συμπεριλαμβανομένων των ταμπού και ομόρριζων ταμπού μεταφράσεών τους, οι οποίες έπρεπε να βαθμολογηθούν για τη διέγερση που προκαλούσαν. Συνολικά, τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις ταμπού και στις ουδέτερες λέξεις, ως προς το χρόνο αντίδρασης προς αυτές και ως προς το βαθμό διέγερσής τους, επιβεβαιώνοντας ευρήματα από προηγούμενες μελέτες. Ωστόσο, οι ταμπού λέξεις βρέθηκαν να προκαλούν την ίδια αντίδραση ανεξάρτητα από το αν ήταν ομόρριζες ή όχι, γεγονός που δείχνει ότι η ταμπού ιδιότητα των λέξεων είναι αυτή που καθορίζει τον βαθμό διέγερσης που θα νιώσει ο ομιλητής. Κατ’ επέκταση, λοιπόν, ένας μεταφραστής όταν μεταφράζει ομόρριζες ταμπού λέξεις μπορεί να χρησιμοποιεί τόσο τις αντίστοιχες ταμπού λέξεις όσο και τις αντίστοιχες ομόρριζες ταμπού λέξεις για να μεταφερθεί επιτυχώς η συναισθηματική επίδραση του πρωτότυπου κειμένου.
(EL)
Psycholinguistic research has found that taboo words, expressions, and themes can be expressed more easily in one’s second language (L2) compared to their native language (L1) and this has been interpreted as bilinguals having less emotional attachment to the L2 (e.g. Altarriba, 2003; Dewaele, 2004, 2008, 2013; Pavlenko, 2012). Furthermore, this is manifested in speakers experiencing high arousal effects when encountering taboo words in their L1, compared to their L2 (e.g. Harris et al., 2006; Janschewitz, 2008; Calvin-Harris, 2015; Ferré et al., 2017; Sulpizo, 2019; Dewaele et al., 2023; Tang et al., 2023). However, it seems that the cognate status of taboo words has not been accounted for, which is what the current study has sought to examine, serving as a counterexample to “The emotional contexts of learning theory” developed by Harris, Gleason and Aycicegi (2006). Essentially, this theory has been built around the claim that emotional attachment to taboo words is stronger in the L1 than in the L2, due to the contexts in which both languages have been acquired. Based on this theory, the following hypothesis was formulated: since it is the case that taboo words invoke higher arousal effects in the L1, and given the rapid processing of cognate words due to their semantic, morphological, and phonological similarities, when bilinguals encounter cognate taboo words, it is expected to find lower arousal effects when comparing cognate to non-cognate taboo words. To test this hypothesis, 6 neutral, 6 neutral cognate, 6 taboo, and 6 cognate taboo Greek words were selected for a word recognition task. Furthermore, this study also extended its research to the field of translation, attempting to identify if taboo or cognate taboo counterparts could be suggested for the translation of cognate taboo words, so as to maintain the impact of the source text. The hypothesis formed was that, if it were to be true that cognate taboo words evoke lower arousal effects to speakers, then when a translator comes across a cognate taboo word, they will translate it using its cognate counterpart to maintain the source word’s intended emotional impact. To test this hypothesis, 12 English sentences were created, with 12 Greek translations, providing both taboo and cognate taboo translation options, which were expected to be rated for their arousal. The results from both tasks showed significant differences between taboo and neutral words regarding both the reaction time to, and the arousal ratings for such words, confirming the differential status of taboo words vs. neutral words, replicating findings from previous studies. However, taboo cognate words were not processed differently from non-cognate taboo words, suggesting that it is the taboo status of words that determines the level of arousal a speaker will experience. Thus, by extension, when translating cognate taboo words, a translator could consider both its taboo and cognate taboo counterparts as translation options that would transfer the emotional impact of the source text to the target text.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
