Η ραγδαία ανάπτυξη των σύγχρονων κοινωνιών έχει οδηγήσει στην αύξηση των απαιτήσεων για ολοένα και μεγαλύτερα ποσά ενέργειας, η οποία για να παραχθεί απαιτεί ολοένα και μεγαλύτερες εκμεταλλεύσιμες πηγές. Η μακράν μεγαλύτερη πηγή ενέργειας παραμένει έως και σήμερα η χρήση των ορυκτών καυσίμων. Στις απειλές από την υπερεκμετάλλευση των ορυκτών καυσίμων, πέραν της εξάντλησής τους, προσθέτονται και οι συνέπειες των κλιματικών μεταβολών που αυτή επιφέρει. Στις τελευταίες πέρα από το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την τήξη του παγοκαλύμματος των πόλων, συχνά αναφέρεται και η οπισθοχώρηση του ιμάντα θερμόαλης κυκλοφορίας, γεγονός που εξαρτάται από τα προαναφερθέντα. Το φαινόμενο αυτό, μπορεί να έχει δυσμενής επιπτώσεις στο παγκόσμιο κλίμα καθώς, υπάρχει πιθανότητα να διαταραχθεί για μεταφορά θερμότητα από τον ισημερινό προς τους πόλους και αντίστροφα.
Για την εκπόνηση της παρούσας εργασίας, δημιουργήθηκαν 61 χάρτες με τη χρήση ανοιχτών δεδομένων της Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των Ηνωμένων Πολιτειών (https://psl.noaa.gov/). Οι χάρτες αφορούσαν 7 δεκαετίες, από το 1950 έως το 2020, για τις οποίες εξετάστηκαν 3 μεταβλητές, η επιφανειακής θερμοκρασία στην επιφάνεια της θάλασσας (SST), η ατμοσφαιρική θερμοκρασία στο επίπεδο της θάλασσας και η ένταση βροχόπτωσης στο επίπεδο της θάλασσας εκφρασμένη σε mm/day. Για κάθε υπό εξέταση μεταβλητή δημιουργήθηκαν 7 χάρτες μέσης ετήσια τιμής, 7 χάρτες κλιματικής ανωμαλίας και ένας χάρτης της περιόδου αναφοράς 1991-2020, με τις τιμές του οποίου συγκρίνονται οι μέσες τιμές προς παραγωγή της κλιματικής ανωμαλίας. Επιπροσθέτως, για τη μεταβλητή της SST, δημιουργήθηκαν 14 επιπλέον εποχικοί χάρτες κλιματικής ανωμαλία, για τους μήνες δηλαδή Ιούνιο-Αύγουστο και Δεκέμβριο-Φεβρουάριο.
Σκοπός της εργασίας είναι ο έλεγχος της ύπαρξης των ψυχρών φάσεων του Βορείου Ατλαντικού και ο έλεγχος της υπόθεσης πως αυτές σχετίζονται με την τήξη του χερσαίου παγοκαλύμματος της Γροιλανδίας. Οι παραγόμενοι χάρτες έδειξαν σαφή τάση αύξησης της SST και της ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας στο επίπεδο της θάλασσας, ιδιαίτερα τις δεκαετίες 2000-2010 και 2010-2020. Επίσης, παρατηρήθηκε αύξηση του ρυθμού βροχόπτωσης στο επίπεδο της θάλασσας κατά τις αντίστοιχες δεκαετίες, γεγονός που ενδεχομένως συνδέεται με τις θερμοκρασιακές φάσεις του Βορείου Ατλαντικού. Η ύπαρξη της ψυχρής φάσης του Βόρειου Ατλαντικού επιβεβαιώνεται και γίνεται εύκολα αντιληπτή στους χάρτες κλιματικής ανωμαλίας της SST και της ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας στο επίπεδο της θάλασσας κατά τη δεκαετία 2010-2020. Η παρούσα εργασία προσφέρει μια επιπλέον επιβεβαίωση του φαινομένου της οπισθοχώρησης της θερμόαλης κυκλοφορίας ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και δίνει τροφή για περισσότερη έρευνα.
(EL)
The rapid development of modern societies has led to an increase in the demand for greater amounts of energy, which in turn requires more and more exploitable sources for production. By far the largest source of energy remains that of fossil fuels. Beyond their depletion, the threats that rise from the over-exploitation of fossil fuels also include the impact they bring upon climate change. Among these consequences, apart from the greenhouse effect and the melting of the Greenland's ice sheet, the retreat of the thermohaline circulation is often mentioned, a phenomenon that depends on the aforementioned factors. This phenomenon can have adverse effects on the global climate as there is a possibility of disrupting the transfer of heat from the equator to the poles and vice versa.
For the preparation of this work, 61 maps were created using open data from the National Meteorological Service of the United States (https://psl.noaa.gov/). The maps covered 7 decades, from 1950 to 2020, for which 3 variables were examined: sea surface temperature (SST), atmospheric temperature at sea level, and the precipitation rate at sea level expressed in mm/day. For each variable under examination, 7 maps of average annual values, 7 maps of climate anomalies, and one reference period map for 1991-2020 were created. The average values were compared to the reference values to produce the climate anomaly. Additionally, for the SST variable, 14 additional seasonal climate anomaly maps were created for the months of June-August and December-February.
The purpose of this work is to examine the existence of the cold phases of the North Atlantic and to test the hypothesis that these are related to the melting of Greenland's ice sheet. The generated maps showed a clear trend of increasing SST and atmospheric temperature at sea level, especially in the decades 2000-2010 and 2010-2020. An increase in the rate of rainfall at sea level was also observed during the corresponding decades, a phenomenon that be connected to the temperature variation of North Atlantic Ocean. The existence of the cold phase of the North Atlantic is confirmed and is easily recognizable in the climate anomaly maps of sea surface temperature and atmospheric temperature at sea level during the decade 2010-2020. This work provides further confirmation of the phenomenon of the retreat of thermohaline circulation as a result of climate change and encourages more research.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
