Η περιβαλλοντική εκπαίδευση έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια ως ένας εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας προώθησης της περιβαλλοντικής προστασίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Σκοπός της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης είναι να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον του, να ευαισθητοποιηθούν για τα προβλήματα που συνδέονται με αυτό και να δραστηριοποιηθούν με ειδικά προγράμματα, ώστε να συμβάλλουν στη γενικότερη προσπάθεια αντιμετώπισής τους. Τα περισσότερα περιβαλλοντικά εκπαιδευτικά προγράμματα έχουν ως επίκεντρο το νερό, καθώς η γνώση που σχετίζεται με αυτό περιλαμβάνει διαφορετικές προοπτικές μελέτης, οικονομικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής φύσης. Η κατανόηση της δυναμικής των συστημάτων νερού είναι ολοένα και πιο σημαντική καθώς συνδέεται με κρίσιμα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα, όπως η κλιματική αλλαγή και η έλλειψη πόσιμου νερού, για τα οποία οι νέοι άνθρωποι από την παιδική ηλικία πρέπει να αποκτήσουν γνώσεις και περιβαλλοντική συνείδηση για να είναι σε θέση να κατανοήσουν τον αντίκτυπο που προκαλεί η δράση των ανθρώπων στο περιβάλλον, αλλά και τις επιπτώσεις των δικών τους πράξεων σε αυτό.
Σε αυτό το πλαίσιο, η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία επικεντρώνεται στην αναγκαιότητα σχεδιασμού ανάπτυξης και αξιολόγησης εκπαιδευτικών περιβαλλοντικών προγραμμάτων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με επίκεντρο το νερό.Στην εργασία εξετάζονται η έννοια, οι στόχοι και η δομή της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και η ενσωμάτωση εννοιών και προβλημάτων του νερού σε εκπαιδευτικά περιβαλλοντικά προγράμματα. Συγκεντρώθηκαν πληροφορίες για 30 συνολικά εκπαιδευτικά περιβαλλοντικά προγράμματα με επίκεντρο το νερό τα οποία εφαρμόστηκαν από το 2009 έως το 2023 σε διάφορα σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε αστικές περιοχές και στην περιφέρεια τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες του εξωτερικού. Αναλύθηκαν οι μέθοδοι εκπαίδευσης στο πλαίσιο εφαρμογής των συγκεκριμένων προγραμμάτων, η δομή των προγραμμάτων, καθώς και η αποτελεσματικότητά τους στην εκπαίδευση των μαθητών σχετικά με το νερό και το περιβάλλον.
Η εργασία ανέδειξε το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η περιβαλλοντική εκπαίδευση στη διαμόρφωση των σημερινών πολιτών, οι οποίοι ως παιδιά σήμερα, αλλά και ως υπεύθυνοι ενήλικες του μέλλοντος καλούνται να διαμορφώσουν τη συμπεριφορά τους σε μια σειρά από κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως τα θέματα προστασίας και διαχείρισης των υδάτινων πόρων που επηρεάζουν με άμεσο τρόπο τη ζωή και την καθημερινότητά τους, αλλά και την ευημερία και ύπαρξη των μελλοντικών γενεών.
Επίσης η εργασία έδειξε ότι για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των προγραμμάτων που αφορούν στην ανάπτυξη της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης για το νερό, όπως και για κάθε άλλο περιβαλλοντικό πρόβλημα, στη σημερινή εκπαίδευση, είναι αναγκαίο τα περιβαλλοντικά εκπαιδευτικά προγράμματα να σχεδιάζονται, να αξιολογούνται, αλλά και να εποπτεύονται με προσοχή και υπευθυνότητα. Τα προγράμματα αυτά οφείλουν να αποσκοπούν στην απόκτηση, τόσο θεωρητικής, όσο και πρακτικής γνώσης των μαθητών στις διάφορες πτυχές των προβλημάτων του νερού και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με καλή οργάνωση όλων των επιμέρους σταδίων τους και εποικοδομητική αξιολόγηση των παραγόμενων αποτελεσμάτων τους τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
(EL)
Environmental education has emerged in recent years as an essential factor in promoting environmental protection and sustainable development. Environmental Education aims to make students aware of the relationship between man and his natural and social environment, raise awareness of the problems associated with it, and become active with special programs to contribute to the general effort to tackle them. Most environmental education programs focus on water, as the knowledge associated with it involves different perspectives of study, economic, environmental and social. Understanding the dynamics of water systems is increasingly important as it is linked to critical environmental and social problems, such as climate change and drinking water scarcity, about which young people from childhood need to acquire knowledge and environmental awareness to be able to understand the impact of people's actions on the environment, as well as the impact of their actions on it.
In this context, this thesis focuses on the need to design the development and evaluation of educational environmental programs in primary education with a focus on water. The thesis examines the concept, objectives and structure of Environmental Education and the integration of water concepts and problems in environmental education programs. Information was collected on a total of 30 educational environmental programs with focus on water that were implemented from 2009 to 2023 in various primary schools in urban and peripheral areas in Greece and in foreign countries. The educational methods used in the implementation of these programs, the structure of the programs, as well as their effectiveness in educating students about water and the environment, were analyzed.
The thesis highlighted the important role that environmental education plays in the formation of today's citizens, who as children today, but also as responsible adults of the future are called upon to shape their behavior on several critical environmental issues, such as the protection and management of water resources, which directly affect their lives and daily life, but also the well-being and existence of future generations.
The study also showed that for the effective implementation of programs related to the development of environmental awareness for water, as for any other environmental problem, in today's education, it is necessary that environmental education programs are designed, evaluated and supervised with care and responsibility. These programs should aim at the provision of both theoretical and practical knowledge to the students on the various aspects of water problems, and this can be achieved by good organization of all their individual stages and constructive evaluation of the results obtained, both at the individual and collective level.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
