Τα μεσογειακά οικοσυστήματα πλήττονται κάθε χρόνο από μεγάλες και καταστροφικές πυρκαγιές. Στα συστήματα αυτά η φωτιά αποτελεί ένα φυσικό φαινόμενο που συμβάλλει στη φυσική ισορροπία και αναγέννηση αυτού του τύπου οικοσυστημάτων εφόσον συμβεί με μια περιοδικότητα από 50 – 100 χρόνια μεταξύ των διαδοχικών περιστατικών. Όταν όμως η περιοδικότητα πέφτει κάτω από το όριο μεταξύ των διαδοχικών περιστατικών, για παράδειγμα στα 15 χρόνια σε ένα τυπικό πευκοδάσος τότε η κατάσταση αρχίζει να γίνεται δύσκολη για την πορεία της μεταπυρικής φυσικής αναγέννησης. Λόγω της συχνής δράσης της φωτιάς στα οικοσυστήματα αυτά εδώ και χιλιάδες χρόνια τα είδη έχουν αναπτύξει φυσικούς μηχανισμούς αναγέννησης Ως περιοχή έρευνας επιλέχθηκαν τα Γεράνεια Όρη που επλήγησαν από την πυρκαγιά του 2021. Η παρούσα διπλωματική είχε ως στόχο την καταγραφή και παρακολούθηση της φυσικής μεταπυρικής αναγέννησης της βλάστησης κατά τα πρώτα μεταπυρικά έτη με επιτόπιες δειγματοληψίες πεδίου σε σχέση με τους αβιοτικούς παράγοντες (τοπογραφικές κλίσεις, προσανατολισμό πρανών, γεωλογία, σφοδρότητα καύσης) των οποίων τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δύο χρόνια μετά την πυρκαγιά καταγράφεται υψηλή αναγέννηση στην περιοχή. Επί πλέον, πραγματοποιήθηκε ερμηνεία και ανάλυση δορυφορικών εικόνων Landsat 8 (30m) και Sentinel 2 (10m) με στόχο την παραγωγή τηλεσκοπικών δεδομένων, τα οποία σε συνδυασμό με τα δεδομένα πεδίου προσέφεραν σε ένα γενικό επίπεδο μια καλύτερη αποτίμηση για την εξέλιξη της μεταπυρικής φυσικής αναγέννησης σε σχέση με τους αβιοτικούς παράγοντες της περιοχής. Τα αποτελέσματα από τον υπολογισμό του δείκτη βλάστησης NDVI από τα δορυφορικά δεδομένα υπέδειξαν ότι δύο και τρία χρόνια μετά καταγράφηκε η δυναμική πορεία της φυσικής αναγέννησης στις θέσεις πεδίου, επαληθεύοντας ταυτόχρονα τα αποτελέσματα των μετρήσεων πεδίου.
(EL)
Mediterranean ecosystems are affected every year by large and destructive fires. In these systems fire is a natural phenomenon that contributes to the natural balance and regeneration of this type of ecosystem, if it occurs with a periodicity of 50-100 years between successive incidents. But when the periodicity falls below the limit between successive events, for example, at 15 years in a typical pine forest, then the situation starts to become difficult for post-fire natural regeneration. Due to the long interference of fire with Mediterranean ecosystems, their biota have developed adaptations and mechanisms of post-fire regeneration. Mt Geraneia was chosen as the research area, which was burned by the fire of 2021. This thesis, aimed to record and monitor the natural post-fire regeneration of the vegetation, during the first post-fire years in parallel in-situ and by satellite. In situ sampling was related to abiotic factors (topographic slopes, geology, burn severity) and overall results showed that, two years after the fire a high regeneration was recorded along the sampling area. In addition, Landsat 8 (30m) and Sentinel 2 (10m) satellite images, were interpreted and analyzed to produce remote sensing data, which in combination with field data, provided a better assessment of post-fire natural regeneration dynamics in relation to the abiotic factors of the area. The NDVI vegetation indices derived from the satellite data revealed that two and three years after the fire, a dynamic process of natural regeneration was recorded validating simultaneously the data obtained from the field work.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
