Έχοντας επικρατήσει στο χώρο της εκπαίδευσης συμπεριφοριστικές, γνωστικές και κοινωνιογνωστικές προσεγγίσεις, θα ήταν χρήσιμο να φωτιστεί ο χώρος και από την ψυχανάλυση με δεδομένο ότι η διδασκαλία και η μάθηση δε συμβαίνουν σε αποστειρωμένες συνθήκες εργαστηρίου αλλά εμπλέκεται ο άνθρωπος ως ολότητα με τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις ψυχικές του κινήσεις, συνειδητές ή ασυνείδητες. Η ψυχαναλυτική θεώρηση του σχολείου μάς οδηγεί πέρα και πίσω από από το γνωστικό κομμάτι και τονίζει την πολυπλοκότητα της συναισθηματικής διάστασης της διδασκαλίας και της μάθησης. Μάλιστα μια τέτοια προσέγγιση δείχνει τη σημασία και επιρροή του άγραφου προγράμματος στο πεδίο της μάθησης και τονίζει την αξία της ανθρώπινης σχέσης. Αναλύονται ψυχαναλυτικές γνώσεις σχετικές με τους εμπλεκόμενους στη μάθηση, όπως το ασυνείδητο, οι έννοιες της μετουσίωσης, της απώθησης, του σχηματισμού αντιδράσεων, της λίμπιντο, της μεταβίβασης και της αντιμεταβίβασης, της ταύτισης, της επιθυμίας του ειδέναι και του διδάσκειν. Ακόμα αναλύονται τα συμπλέγματα που διατρέχουν τον άνθρωπο και το σχολείο ως θεσμό και επαγωγικά μεταφέρονται αυτές οι έννοιες στη λειτουργία της σημερινής κοινωνίας, αναπόσπαστο μέρος της οποίας αποτελεί το σύγχρονο σχολείο. Τέλος γίνονται προτάσεις για ψυχική υγεία στο σχολείο.
(EL)
Having prevailed in the field of education, behavioral, cognitive and sociocognitive approaches, it would be useful to illuminate the area with the "light" of psychoanalysis,given that teaching and learning do not occur in sterile laboratory conditions but the whole human being is involved with his/her emotions,thoughts and mental movements,conscious or unconscious. The psychoanalytic view of school takes us beyond and behind the cognitive part and emphasizes the complexity of the emotional dimension of teaching and learning and emphasizes the value of the human relationship. Psychoanalytic klowledge relevant to those involved in learning is analysed. This knowledge has to do with the unconscious, the concept of metamorphosis, repulsion, reaction, formation, libido, transference and countertransference, identification, the desire to know and to teach. The complexes that run through the person and the school, as an istitution, are also analysed and these concepts are inductively transferred to thw functioning of today's society, of which the modern school is an integral part. Finally, proposals are made for mental health at school.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
