Η ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι η παγκοσμιοποίηση θα οδηγούσε στη σταδιακή σύγκλιση των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών οικονομιών αμφισβητήθηκε με την ανάδειξη της βιβλιογραφίας του Συγκριτικού Καπιταλισμού. Αναμφίβολα, η θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού αποτελεί την πιο σημαντική προσέγγιση στο πλαίσιο του Συγκριτικού Καπιταλισμού. Σύμφωνα με την εν λόγω Θεωρία, οι όποιες διαφορές παρατηρούνται μεταξύ των προηγμένων καπιταλιστικών οικονομιών, όχι μόνο δεν απαλείφονται, αλλά, αντιθέτως, ενδέχεται να ενισχυθούν ως αποτέλεσμα των διαφορετικών συγκριτικών θεσμικών πλεονεκτημάτων που διατηρούν τα εκάστοτε κοινωνικοοικονομικά μοντέλα. Ωστόσο, σε αυτήν τη βάση, σύντομα αναδύθηκε μία δεύτερη γενιά Συγκριτικού Καπιταλισμού, η οποία επέκρινε τη Θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού -μεταξύ άλλων- για το δυαδικό οντολογικό της πλαίσιο, καθώς και για τις διάφορες εμπειρικές της ελλείψεις. Κατά την παρούσα χρονική περίοδο, έχει αναπτυχθεί μία τρίτη γενιά Συγκριτικού Καπιταλισμού, η οποία διαφοροποιείται ριζικά από τη θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού, επικεντρώνοντας τις αναλύσεις της στην πλευρά της ζήτησης αντί της προσφοράς. Το παρόν άρθρο υποστηρίζει ότι, ενώ η τρίτη γενιά Συγκριτικού Καπιταλισμού έχει μετατοπίσει την προσοχή της σε άλλους θεσμικούς τομείς και πεδία πολιτικής, δίνοντας έμφαση κυρίως σε μακροοικονομικά ζητήματα, ιδίως σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση της οικονομικής πολιτικής, ένας επιστημολογικός συγκερασμός μεταξύ των δύο κυρίαρχων προσεγγίσεων του Συγκριτικού Καπιταλισμού θα μπορούσε να συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των διαφορετικών προτάσεων που προωθούν τα κράτη-μέλη αναφορικά με την επικείμενη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης.
(EL)
The widespread belief that globalization would lead to the gradual convergence of advanced capitalist economies was challenged by the emergence of the Comparative Capitalism (CC) literature. Arguably the most influential approach within CC is the Varieties of Capitalism (VoC) model which argues that differences among advanced capitalist economies not only do not fade away but may be amplified due to the disparate comparative institutional advantages that various socioeconomic models may hold. VoC, nonetheless, was soon criticized -among others- for its binary ontological framework and heuristic shortcomings by the second generation CC. Contemporary writings within the third generation CC suggest a radical break from VoC as the focus should be, it is argued, on the demand, rather than the supply, side of the economy. This article posits that while the third generation CC has shifted attention to other institutional and policy fields, emphasizing essentially macroeconomic issues vis-à-vis economic policy reform, an epistemological rapprochement between the two main strands of CC could offer a more contextualized understanding of the different proposals put forward by the member states regarding the on-going Eurozone reform effort.
(EN)
Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών (ΕΚΠΑ) - Ερευνητικό Κέντρο Οικονομικής πολιτικής, Διακυβέρνησης και Ανάπτυξης
