SUMMARY The phonological development of a female child’s English as a second language (L2) in bilingualism is examined based on digital recordings of the child’s speech during daily interactions with the author, the child’s mother, from age 2;7 to age 4;0. The dissertation sets a precedent in naturalistically acquiring a language in bilingualism through second language exposure in an exogenous environment. The child was born and raised in Chania, Greece and her input in English came exclusively from the author from age 1;0 to age 3;5, when the child started participating in an English speaking playgroup four hours weekly. The child’s Greek input came mainly from her father who is native Greek until she started attending Greek daycare five days a week at age 2;0. English is the author/mother’s second language while Greek is her native language. The child’s speech in English and Greek was orthographically and IPA phonetically transcribed by the author and entered by the author in a CLAN database, where it was also coded in order to enable easy access to the recordings and facilitate computations on more than forty thousand utterances and two hundred thousand words. The focus of the dissertation is on the development of consonants, their acquisition level and substitution patterns, even though reference is also made to the child’s vocabulary size and length of sentences during development. The results show that: the child is able to acquire both English and Greek at respective monolingual norms; English is overall the weaker language or L2 in the child’s bilingualism during development; both phonetics and phonology are acquired in each language; there is strong evidence of innateness and universality; phonological stages match grammatical stages; it is possible to define and compute degree of language differentiation; there are two stages in the acquisition level of consonants, a cyclic and a progressive - the cyclic stage represents a plateau and the progressive stage a double-S curve corresponding to the flat and the ascent of the U-shape pattern of learning, respectively; there are consonants such as the interdentals, whose acquisition level is below the norm during the cyclic stage but above the norm before complete acquisition suggesting a reconsideration of the definition of phonological delay during development; near complete acquisition at about age 3;9, there are discontinuities in the substitution patterns of consonants and violations of word alignment constraints, being lexical dependent; consonant substitutions remain faithful to the continuant feature of targets contrasting in some cases monolingual norms as is the case for the child’s lateral substituting the voiced interdental; there is transfer from L1 Greek to L2 English not only of acquired Greek consonants but also of non-acquired ones by their developmental substitutes; there are consonant clusters created by epenthesis as in other normal or phonologically disordered children, a substantial number of which is not permitted in either language and is affected by the phonological environment outside their word, in anticipation or in priming. The results of the dissertation, besides their interest in child monolingual or bilingual speech development, provide a perspective on adult L2 English speech and on phonologically delayed or disordered children and may guide teaching methods for children and adults as well as intervention techniques for phonologically delayed or disordered children.
ΠΕΡΙΛΗΨΗΗ φωνολογική ανάπτυξη ενός δίγλωσσου κοριτσιού στην αγγλική γλώσσα μελετάται βασισμένη σε δεδομένα καθημερινού λόγου του παιδιού που μαγνητογραφήθηκαν ψηφιακά κατά τη διάρκεια αλληλεπιδράσεως με τη μητέρα του, και συγγραφέα της διατριβής, από την ηλικία των δύο ετών και εφτά μηνών (2;7) έως την ηλικία των τεσσάρων ετών (4;0). Η διατριβή καθιστά προηγούμενο στη φυσική κατάκτηση γλώσσας σε διγλωσσία με έκθεση σε γλωσσικά δεδομένα ομιλητή δεύτερης γλώσσας μέσα σε εξωγενές περιβάλλον. Το παιδί γεννήθηκε και ανατράφηκε στα Χανιά και η γλωσσική επαφή της με τα αγγλικά προήρθε μέσω του λόγου της μητέρας κατά αποκλειστικότητα από την ηλικία του ενός έτους (1;0) μέχρι και την ηλικία των τριών ετών και πέντε μηνών (3;5), όταν το παιδί άρχισε να συμμετέχει σε αγγλόφωνη παιδική ομάδα παιχνιδιού για τέσσερις ώρες τη βδομάδα. Η γλωσσική επαφή στην ελληνική προήρθε αρχικά κυρίως μέσα από το λόγο του πατέρα του παιδιού, φυσικού ομιλητή της ελληνικής, μέχρι την ηλικία των δύο ετών (2;0) όταν το παιδί εντάχτηκε σε παιδικό σταθμό για πέντε μέρες τη βδομάδα. Η μητέρα του παιδιού είναι φυσική ομιλήτρια της ελληνικής ενώ τα αγγλικά είναι η δεύτερη γλώσσα της. Τα γλωσσικά δεδομένα του παιδιού στις δύο γλώσσες μεταγράφηκαν από τη συγγραφέα σύμφωνα με τo ορθογραφικό σύστημα της κάθε γλώσσας, αλλά και φωνητικά χρησιμοποιώντας το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο (International Phonetic Alphabet - IPA), έπειτα οργανώθηκαν και κωδικοποιήθηκαν από τη συγγραφέα σε βάση δεδομένων μετά από εισαγωγή τους στο λογισμικό CLAN (Computerized Language Analysis) - Γλωσσική Ανάλυση με χρήση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή, στοχεύοντας στην απλοποίηση πρόσβασή τους και στη διευκόλυνση μετέπειτα αριθμητικών υπολογισμών σε πάνω από σαράντα χιλιάδες εκφωνήματα του παιδιού που εμπεριέχουν διακόσιες χιλιάδες λέξεις. Η διατριβή εστιάζει στην ανάπτυξη των συμφωνικών φθόγγων, το επίπεδο κατάκτησής τους και τους τύπους αντικατάστασής τους, αν και αναφορά γίνεται επίσης στο μέγεθος του λεξιλογίου και στην έκταση των προτάσεων κατά τη διάρκεια των ανάπτυξης. Τα αποτελέσματα δείχνουν τα ακόλουθα: 1. το παιδί κατακτά και τις δύο γλώσσες σε επίπεδο αντίστοιχο με τα μονόγλωσσα πρότυπα σε κάθε γλώσσα, 2. τα αγγλικά είναι η αδύναμη ή Γ2 (δεύτερη γλώσσα) στη διγλωσσική του ανάπτυξη, 3. κατακτώνται τόσο το φωνητικό όσο και το φωνολογικό σύστημα της κάθε γλώσσας, 4. υπάρχει δυνατή ένδειξη της παρουσίας του έμφυτου και καθολικών στοιχείων, 5. το φωνολογικό στάδιο ανάπτυξης συμπίπτει με το γραμματικό στάδιο ανάπτυξης, 6. ορίζεται και υπόλογίζεται ο βαθμός διαφοροποίησης φωνολογικών συστημάτων σε διγλωσσία, 7. υπάρχουν δύο στάδια στο επίπεδο ανάπτυξης των συμφωνικών φθόγγων που υποδεικνύουν αντίστοιχα το οριζόντιο μέρος και την άνοδο του αναπτυξιακού σχήματος μάθησης U: το κυκλικό στάδιο αντιπροσωπεύεται από ένα πλατό και το αναπτυξιακό στάδιο αντιπροσωπεύεται από ένα σχήμα διπλού-S, 8. το επίπεδο κατάκτησης κάποιων συμφωνικών φθόγγων, όπως τα μεσοδοντικά, είναι κάτω του μέσου όρου του μονόγλωσσου πρότυπου κατά το κυκλικό στάδιο αλλά πάνω από το μέσο όρο πριν την πλήρη κατάκτηση κοντά στην ηλικία των 3;9, υποδηλώνοντας την ανάγκη αναθεώρησης του ορισμού τής καθυστέρησης στη φωνολογική ανάπτυξη, 9. υπάρχουν ασυνέχειες στους τύπους αντικατάστασης των συμφωνικών φθόγγων όπως και παραβίαση περιορισμών λεξικής ευθυγράμμισης που οφείλονται σε λεξική εξάρτηση, 10. οι τύποι των συμφωνικών αντικαταστάσεων διατηρούν πιστότητα στο διακριτικό χαρακτηριστικό [+συνεχές] των στοχευμένων συμφώνων, γεγονός που αντιτίθεται στα μονόγλωσσα πρότυπα σε κάποιες περιπτώσεις, όπως είναι η αντικατάσταση του ηχηρού μεσοδοντικού από το πλευρικό, 11. στον αγγλικό λόγο εμφανίζεται το φαινόμενο της μεταφοράς από την ελληνική, ως πρώτη γλώσσα (Γ1), τόσο των συμφωνικών φθόγγων της ελληνικής όπως αρθρώνονται από ενήλικες ομιλητές, αλλά και των αναπτυξιακών τύπων αυτών των φθόγγων όπως εμφανίζονται στα ελληνικά του παιδιού, και 12. υπάρχουν συμφωνικά συμπλέγματα που προκύπτουν με επένθεση, όπως έχει παρατηρηθεί τόσο σε παιδιά με φυσιολογική ανάπτυξη όσο και σε παιδιά με διαταραχές λόγου, ένα σημαντικό μέρος των οποίων συμφωνικών συμπλεγμάτων δεν επιτρέπονται από τη γραμματική των δύο γλωσσών και επηρεάζονται από το φωνολογικό περιβάλλον έξω από τη λέξη, μέσω μιας διαδικασίας πρόβλεψης ή επαναφοράς. Τα αποτελέσματα της διατριβής, πέρα από το ενδιαφέρον τους όσο αναφορά στην ανάπτυξη του παιδικού λόγου σε μονογλωσσία ή διγλωσσία, θέτουν υπό νέα προοπτική ζητήματα που αφορούν τόσο στον ενήλικο λόγο ομιλητών δεύτερης γλώσσας (Γ2), όσο και στον λόγο παιδιών με φωνολογική καθυστέρηση ή διαταραχή και δύνανται να κατευθύνουν διδακτικές μεθόδους δεύτερης γλώσσας για παιδιά και ενήλικες, όπως και τεχνικές παρέμβασης σε παιδιά με φωνολογική καθυστέρηση ή διαταραχή.
