Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται τη ζωή και τη δράση του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Πολύευκτου (956-970). Σκοπός της διατριβής ήταν να αναδείξει την προσωπικότητα του πατριάρχη, ως ποιμένα και εκκλησιαστικού ηγέτη, να προσεγγίσει τις αλληλεπιδράσεις Εκκλησίας και πολιτικής εξουσίας και να φωτίσει συγκεκριμένες πτυχές από την ιστορία της Εκκλησίας κατά το β΄ μισό του 10ου αιώνα. Παρουσιάζουμε τα βιογραφικά στοιχεία του Πολύευκτου και εξετάσαμε την πατριαρχία του σε συνάρτηση με τους εκάστοτε αυτοκράτορες, διότι κατά τη διάρκειά της ανέκυψαν σοβαρά ζητήματα, κυρίως εξ αφορμής αυτοκρατορικών ενεργειών και πρωτοβουλιών, τα οποία άπτονται εκκλησιαστικών θεμάτων και επηρέασαν τις σχέσεις του πατριάρχη με τους αυτοκράτορες. Ασχοληθήκαμε με ζητήματα, όπως ο δεύτερος γάμος του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά, που προσέκρουε στα κωλύματα της δευτερογαμίας και της πνευματικής συγγένειας μεταξύ των συζύγων, η επέμβαση του ίδιου αυτοκράτορα στα εσωτερικά της Εκκλησίας με την επιβολή της έκδοσης «Τόμου» που αφορούσε στην υποχρεωτική συμμετοχή του αυτοκράτορα στις επισκοπικές εκλογές, η πρωτοβουλία του να εκδώσει νόμο για την αναγνώριση, ως μαρτύρων της Εκκλησίας, των στρατιωτών που φονεύονται στον πόλεμο, το ζήτημα της στέψης ως αυτοκράτορα του Ιωάννη Τζιμισκή. Διερευνήσαμε την τοποθέτηση του πατριάρχη απέναντι στην πολιτική εξουσία και τις πρωτοβουλίες της. Αναζητήσαμε τα κίνητρα και εκθέσαμε τα αποτελέσματα των ενεργειών του πατριάρχη όσο και των αυτοκρατόρων.
The present thesis analyzed the life and the action of the patriarch of Constantinople Polyeuktos (956-970). The aim of this thesis was to reveal the personality of the patriarch, as shepherd and ecclesiastical leader, to close with the interactions between ecclesiastical and political authorities and to enlightenment specific aspects from the history of the church in the second half of the tenth century. Then we presented the biographical evidences of Polyeuktos and examined his patriarchate in relation with each emperors, because during his patriarchate serious problems was arose, mostly because of the imperial actions and initiatives, which are related with some ecclesiastical affairs and they affected the relationship between the patriarch and the emperors. We addressed the questions, such as the second marriage of emperor Nikephoros Phokas, which conflict with the obstacles about the second marriage and the spiritual relationship between the spouses, the intervention of the emperor himself in the interior of the church, with the enforcement of issuing «Tome», which concerned about the compulsory participation of the emperor in the episcopal elections, his initiative to issuing law for the recognition of the soldiers killed in war, as martyrs of the church, the issue of coronation of John Tzimiskes as an emperor. Furthermore, we examined the patriarch’s attitude towards the political authority and her initiatives. We sought the incentives and exposed the results of the actions of both the patriarch and the emperor.
Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ)
