Η ιδέα συσχέτισης μεταξύ των όγκων και του νευρικού συστήματος υπάρχει από την εποχή του Γαληνού. Τα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι οι όγκοι εμφανίζουν διήθηση από νευρικά κύτταρα και επάγουν την ανάπτυξη νευρικών ινών στο εσωτερικό τους, με μία διαδικασία που έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με εκείνα της νεοαγγειογένεσης και της λεμφαγγειογένεσης. Η διεθνής βιβλιογραφία περιλαμβάνει έναν αριθμό μελετών που δείχνουν ότι η επίδραση της λειτουργίας του συμπαθητικού συστήματος είναι πιθανώς σημαντική για αυτήν την αλληλεπίδραση. Σκοπός: Να εκτιμηθεί η επίδραση της συμπαθητικής νεύρωσης στην ανάπτυξη των όγκων και να διαπιστωθεί ο βαθμός πυκνότητας της συμπαθητικής νεύρωσης εντός και πέριξ αναπτυσσόμενων συμπαγών όγκων κακοήθους τύπου. Μέθοδοι: Η μελέτη περιλαμβάνει πειραματικό και κλινικό σκέλος. Στο πειραματικό σκέλος 34 επίμυες τύπου Wistar με αδενοκαρκίνωμα εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας χωρίστηκαν σε 2 ομάδες. Στη 1η ομάδα διενεργήθηκε χειρουργική συμπαθεκτομή του όγκου και στη 2η έγινε ένα ψευδές χειρουργείο. Τρεις μήνες μετά τα πειραματόζωα θυσιάστηκαν και καταγράφηκαν η μεταβολή του βάρους των επιμύων και της διαμέτρου των όγκων στις δύο ομάδες. Στο κλινικό σκέλος χρησιμοποιήθηκαν 7 ανθρώπινοι όγκοι που αφαιρέθηκαν από ασθενείς με κακοήθεια στα πλαίσια της θεραπευτικής τους παρέμβασης. Για κάθε όγκο δημιουργήθηκαν 2 ιστολογικά παρασκευάσματα (πλακάκια), ένα από το εσωτερικό του όγκου και ένα από τον, πέριξ του όγκου, υγιή ιστό, τα οποία μελετήθηκαν με τη μέθοδο του ανοσοφθορισμού για την καταμέτρηση των συμπαθητικών απολήξεων κατά οπτικό πεδίο. Αποτελέσματα: Παρατηρήθηκε μία μέση μείωση της διαμέτρου του όγκου στην ομάδα συμπαθεκτομής κατά 1,89mm, η οποία ήταν στατιστικά σημαντική, ενώ στην ομάδα ελέγχου υπήρξε μέση αύξηση της διαμέτρου του όγκου κατά 6,57mm. Επίσης, παρατηρήθηκε απουσία συμπαθητικών απολήξεων στο εσωτερικό των όγκων και παρουσία τους στον, πέριξ του όγκου, υγιή ιστό. Συμπεράσματα: Η δράση του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος ενδέχεται να επηρεάζει την ανάπτυξη των όγκων με έναν πολύπλοκο μηχανισμό που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
The idea of correlation between tumors and the nervous system exists since the time of Galen. Contemporary research data indicate that tumors exhibit infiltration from nerve cells and induce growth of nerve fibers within them, in a process with similar features to neoangiogenesis and lymphangiogenesis. Global literature includes a number of studies indicating that the function of Sympathetic Nervous System has probably a major role in this interaction. Aim: To assess the effect of sympathetic innervation on the development of tumors and to determine the density of sympathetic innervation in and around developing malignant solid tumors. Methods: The study includes experimental and clinical part. In the experimental arm, 34 Wistar rats with adenocarcinoma into their peritoneal cavity were divided into 2 groups. In the first group of rats we performed a surgical sympathectomy of the tumor and the 2nd group underwent sham surgery. Three months later the rats were sacrificed and recorded the change of their weight and the diameter of their tumors, between the surgery and the sacrifice, in both groups. In the clinical arm of our study, we used 7 human tumors which were removed from patients with malignancy as part of their therapeutic intervention. Two histological samples (slides) were created for each tumor, one from the tumors inside and one from the surrounding healthy tissue. The slides were studied by immunofluorescence for counting sympathetic endings by visual field. Results: A mean reduction in tumor diameter of the sympathectomised group by 1,89mm was observed. This reduction was statistically significant. Conversely, there was a mean increase in tumor diameter by 6,57mm in the control group. Also, absence of sympathetic endings within the tumors was observed, whilst their presence is retained in the surrounding healthy tissue. Conclusions: The action of the Sympathetic Nervous System may affect the development of tumors through a complex mechanism that requires further investigation.