AIM:The evaluation of psychopathological profile and self-esteem of dialysis patients andtheir association with the management strategies of anxiogenic situations.METHODOLOGY:150 patients undergoing hemodialysis in five public hospitals in Atticahave been studied. The collection of data was based on voluntary self- evaluation of patientsby filling out the Symptom Checklist-90-Revised, the Culture-Free Self-Esteem Inventory forAdults and Ways of Coping Inventory. RESULTS: It was found that the main features of thepsychopathological profile of patients were firstly depression and afterwards the compulsiondisorder and paranoid ideation. The increased age was associated with increased somatization(p<0,001) and compulsion disorder (p<0,001), while patients with lower educational level hadincreased interpersonal sensitivity (p<0,001), depression (p<0,001) and psychotism (p<0,001).Unemployed patients had higher index of aggression (p<0,001), phobic anxiety (p<0,001) andobsessive-complusive(p<0,001). Patients who were hospitalized had higher index ofobsessive-complusive(p<0,001), phobic anxiety (p<0,001) and psychotism (p<0,001). The92,7% of patients reported very low self-esteem. Women had greater use of defenses ofavoidance-escape (p=0,047) and the search of divine assistance (p<0,001) in comparison withmen. An increased index of social support has been showed by married patients and by thosewho received psychological support (p<0,001). An increased index of refusal has been showedby patients with lower educational level (p<0,001) and increased index of positive problemsapproach the patients with higher educational level, with more years of dialysis and those whowere not hospitalized (p<0,001).
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η αιμοκάθαρση αποτελεί το πιο διαδεδομένο τρόπο αντιμετώπισης των ασθενών με Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια Τελικού Σταδίου. Η μέθοδος αυτή συνεπάγεται μεγάλους περιορισμούς και φόρτο στην καθημερινή ζωή των ασθενών, προκαλώντας σημαντική επιβάρυνση της λειτουργικής και ψυχοκοινωνικής τους κατάστασης. ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός της μελέτης ήταν η αξιολόγηση του ψυχοπαθολογικού προφίλ και της εκτίμησης του εαυτού των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών και η συσχέτιση τους με τις στρατηγικές επίλυσης αγχογόνων καταστάσεων κατά τη περίοδο της αιμοκάθαρσης. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Μελετήθηκαν 150 ασθενείς που υποβάλλονταν σε αιμοκάθαρση σε πέντε δημόσια νοσοκομεία της Αττικής. Η συλλογή των δεδομένων βασίστηκε στην οικιοθελή αυτοαξιολόγηση των ασθενών με τη χρήση των κλιμάκων: Symptom Checklist-90-Revised (SCL-90-R) για την εκτίμηση της ψυχοπαθολογίας, Culture-Free Self-Esteem Inventory for Adults για την μέτρηση της αυτοεκτίμησης και τη κλίμακα Ways of coping για την αξιολόγηση των στρατηγικών διαχείρισης αγχογόνων καταστάσεων. Τέλος, συλλέχτηκαν δημογραφικά και κλινικά στοιχεία των ασθενών. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:Διαπιστώθηκε πως τα κύρια χαρακτηριστικά του ψυχοπα-θολογικου προφίλ των ασθενών ήταν η κατάθλιψη (μέση τιμή 2,09) και ακολούθως η ψυχαναγκαστικότητα (μέση τιμή 1,87) και ο παρανοειδής ιδεασμός (μέση τιμή 1,87). Αυξημένο γενικό δείκτη συμπτωμάτων είχαν οι ασθενείς που δεν εργάζονταν (p<0,001), οι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν (p<0,001), οι ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας (p<0,001) και οι ασθενείς με μικρότερο εκπαιδευτικό επίπεδο (p<0,001). Η αύξηση της ηλικίας σχετιζόταν με αύξηση της σωματοποίησης (p<0,001) και της ψυχαναγκαστικότητας (p<0,001), ενώ οι ασθενείς με μικρότερο εκπαιδευτικό επίπεδο είχαν αυξημένη διαπροσωπική ευαισθησία (p<0,001), κατάθλιψη (p<0,001) και ψυχωτισμό (p<0,001). Οι ασθενείς που δεν εργάζονταν εμφάνιζαν αυξημένο δείκτη επιθετικότητας (p<0,001), ψυχαναγκαστικότητας (p<0,001) και φοβικού άγχους (p<0,001). Oι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν εμφάνιζαν αυξημένο δείκτη ψυχαναγκαστικότητας (p<0,001), φοβικού άγχους (p<0,001), και ψυχωτισμού (p<0,001).Το 92,7% των ασθενών δήλωσαν πολύ μικρή αυτοεκτίμηση (βαθμολογία 0-14), ενώ το 7,3% δήλωσαν μικρή αυτοεκτίμηση (βαθμολογία 15-19). Οι ασθενείς με μεγαλύτερο εκπαιδευτικό επίπεδο είχαν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση (p<0,001) και οι ασθενείς με μεγαλύτερο δείκτη κατάθλιψης (p<0,001) και δείκτη διαπροσωπικής ευαισθησίας (p<0,001) είχαν μικρότερη αυτοεκτίμηση.Μεταβλητές που παρουσίασαν θετική συσχέτιση με τις στρατηγικές διαχείρισης αγχογόνων καταστάσεων ήταν: το φύλο, το εκπαιδευτικό επίπεδο, τα έτη αιμοκάθαρσης, η μη νοσηλεία, η οικογενειακή κατάσταση, η ψυχολογική υποστήριξη και η αυτοεκτίμηση. Μεταβλητές που παρουσίασαν αρνητική συσχέτιση με τις στρατηγικές διαχείρισης αγχογόνων καταστάσεων ήταν: η επιθετικότητα, η αυτοεκτίμηση, η κατάθλιψη και το εκπαιδευτικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι οι γυναίκες έκαναν μεγαλύτερη χρήση των αμυνών της αποφυγής, διαφυγής (p=0,047) και της αναζήτησης θεϊκής βοήθειας (p<0.001) σε σχέση με τους άντρες. Αυξημένο δείκτη θετικής προσέγγισης των προβλημάτων είχαν οι ασθενείς με ανώτερο εκπαιδευτικό επίπεδο (p<0.001), με περισσότερα χρόνια αιμοκάθαρσης (p<0,001) και που δεν νοσηλεύονταν κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους (p=0,01), ενώ ασθενείς με μεγαλύτερο δείκτη επιθετικότητας (p<0.001), είχαν μειωμένο δείκτη θετικής προσέγγισης. Επιπλέον, ασθενείς με μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση (p<0.001) και ασθενείς που λάμβαναν ψυχολογική υποστήριξη (p<0,001) εμφάνιζαν μεγαλύτερο δείκτη διεκδικητικής επίλυσης προβλήματος. Μεγαλύτερο δείκτη αναζήτησης κοινωνικής υποστήριξης είχαν οι έγγαμοι ασθενείς (p<0.001) και εκείνοι που λάμβαναν ψυχολογική υποστήριξη (p<0,001). Αυξημένο δείκτη αναζήτησης θεϊκής βοήθειας είχαν ασθενείς με μικρότερο δείκτη αυτοεκτίμησης (p<0,001), αυξημένο δείκτη θετικής επαναξιολόγησης είχαν ασθενείς με μικρότερο δείκτη κατάθλιψης (p<0,001) και τέλος αυξημένο δείκτη άρνησης είχαν ασθενείς με μικρότερο εκπαιδευτικό επίπεδο (p<0,001). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η κατάθλιψη, η ψυχαναγκαστικότητα, ο παρανοειδής ιδεασμός και η χαμηλή αυτοεκτίμηση ήταν τα πιο κοινά ψυχοπαθολογικά προβλήματα των Ελλήνων αιμοκαθαιρόμενων ασθενών. Οι τρόποι με τους οποίους οι αιμοκαθαιρόμενοι αντιμετωπίζουν τις αγχογόνες καταστάσεις επηρεάζονται από το φύλο, την εκτίμηση για τον εαυτό, τα συμπτώματα ψυχοπαθολογίας, τα έτη που υποβάλλονται σε θεραπεία, την ενδονοσοκομειακή νοσηλεία, την οικογενειακή κατάσταση, το εκπαιδευτικό επίπεδο καθώς και τη ψυχολογική υποστήριξη που λαμβάνουν.
National Documentation Centre (EKT)
