Στόχος αυτής της διατριβής είναι να προσφέρει μια ολοκληρωμένη ανάλυση για την πραγμάτωση των μορφοσυντακτικών χαρακτηριστικών της Ελληνικής σε φαινόμενα αλλομορφίας. Στη βιβλιογραφία, τα φαινόμενα αυτά συνήθως εξηγούνται στη βάση της αποθήκευσης θεματικών αλλόμορφων, της ύπαρξης δηλαδή ξεχωριστά αποθηκευμένων θεματικών μορφών με εγγενείς μορφοσυντακτικές ιδιότητες. Μια τέτοια προσέγγιση, ωστόσο, όχι μόνο προβλέπει ένα νοητικό λεξικό επιβαρυμένο με πολλαπλές καταχωρίσεις για κάθε ουσιαστικό ή ρήμα, αλλά και επιπλέον αποτυγχάνει να αναδείξει τις συτηματικότητες που διέπουν αυτά τα φαινόμενα. Στην παρούσα διατριβή προτείνεται μια εναλλακτική θεώρηση, η οποία διερευνά την εσωτερική δομή των υπό εξέταση κλιτικών τύπων τόσο σε μορφοσυντακτικό όσο και σε φωνολογικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, υιοθετώντας το θεωρητικό πλαίσιο της Κατανεμημένης Μορφολογίας (Distributed Morphology, Halle & Marantz 1993), υποστηρίζουμε ότι οι ονοματικοί τύποι δεν αποθηκεύονται στο νοητικό λεξικό αλλά κατασκευάζονται στη σύνταξη. Οι δομές που προκύπτουν μέσα από τις συντακτικές διαδικασίες πραγματώνονται μέσω φωνολογικών αναπαραστάσεων, κάθε μία από τις οποίες αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο μορφοσυντακτικό χαρακτηριστικό. Προκειμένου να εξηγήσουμε τις αποκλίσεις που παρατηρούνται μεταξύ αυτών των αναπαραστάσεων και των επιφανειακών πραγματώσεων, προτείνουμε, στο πνεύμα της θεωρίας των Διαβαθμισμένων Συμβολικών Αναπαραστάσεων (Gradient Symbolic Representations, Smolensky & Goldrick 2016), ότι ορισμένα φωνολογικά στοιχεία δεν είναι πλήρως ενεργά στην υποκείμενη δομή και, γι’αυτόν τον λόγο, πραγματώνονται μόνο αν ενισχυθούν με επιπρόσθετη ενέργεια. Υπό αυτό το πρίσμα, η εμφάνιση αλλομορφικών φαινομένων αποδίδεται στην ιδιοσυγκρασιακή συμπεριφορά ορισμένων αναπαραστάσεων που, ενώ εμφανίζονται πλήρως σε ορισμένα περιβάλλοντα, σε άλλα απουσιάζουν ή εμφανίζονται μόνο μερικώς. Εκτός από τους υπό διρεύνηση ονοματικούς τύπους, το προτεινόμενο μοντέλο αποδεικνύεται ικανό να εξηγήσει επίσης αλλομορφικά φαινόμενα που απαντούν στη ρηματική μορφοσύνταξη της Ελληνικής αλλά και στα γραμματικά συστήματα άλλων γλωσσών (Ρωσικής, Ισπανικής και Εβραϊκής).
The aim of this dissertation is to provide a comprehensive analysis of the realization of morphosyntactic features in Greek allomorphic phenomena. In the relevant literature, these phenomena are usually accounted for by means of stem-listing, namely via the postulation of separately stored stem allomorphs with inherent morphosyntactic properties. Crucially, this kind of analysis not only predicts a mental lexicon burdened with multiple entries for every noun/verb, but also fails to capture the regularities that govern these phenomena. An alternative approach is proposed instead, which investigates the inner structure of the inflectional forms in question from both a morphosyntactic and a phonological point of view. More specifically, adopting the Distributed Morphology framework (Halle & Marantz 1993), we argue that nominal forms are not stored in the lexicon but are syntactically derived. The structure built by syntax during this derivation is realized by specific phonological exponents, each one of which is assigned to a particular morphosyntactic feature. In order to account for the mismatches between the postulated exponents and the attested surface forms, we further assume, building on Smolensky & Goldrick’s (2016) Gradient Symbolic Representations theory, that certain phonological elements are not fully active in the underlying structure and are therefore not realized, unless provided with additional activity. Under this analysis, the emergence of allomorphic phenomena is attributed to the ghost-like behavior of certain exponents which, while appearing in full form in certain environments, disappear or are only partially manifested in others. Apart from the nominal forms under investigation, the proposed model is shown to also account for allomorphic phenomena in Greek verbal morphosyntax as well as in the grammatical systems of other languages (i.e., Russian, Spanish and Hebrew).
Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ)
