Στα πλαίσια της παρούσας διατριβής εξερευνώ τους τρόπους με τους οποίους οι τρεις μεγάλοι τραγικοί ποιητές Αισχύλος, Σοφοκλής και Ευριπίδης αναμορφώνουν τον τραγικό κύκλο της ύβρεως-άτης-νεμέσεως-τίσεως, όπως είναι γνωστός από τον Όμηρο και εμφανίζεται ως στοιχείο πλοκής στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία. Εξετάζω περιπτώσεις στις οποίες η διαδικασία της άτης-νεμέσεως-τίσεως στην τραγωδία δεν προκύπτει εξαιτίας της ύβρεως του τραγικού ήρωα. Επιπλέον, διατείνομαι ότι οπουδήποτε παρατηρείται μια ιδιομορφία ή επαναπροσδιορισμός του λεγόμενου τραγικού κύκλου, αυτό δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός αλλά συνιστά μια σημαντική ποιητική δήλωση που χρήζει περαιτέρω προσοχής. Στις περιπτώσεις που η ακολουθία αυτή επαναπροσδιορίζεται από τους τρεις μεγάλους αττικούς τραγικούς, μια αναπόφευκτη εξωτερική δύναμη, όπως η μοίρα, η ανάγκη ή τα ανθρώπινα πάθη των θεών υποκαθιστά ένα στοιχείο της αλληλουχίας των γεγονότων και οδηγεί τον τραγικό ήρωα στην καταστροφή. Διερευνώ την παραπάνω πρόταση εξετάζοντας όλες τις σωζόμενες τραγωδίες και τα αποσπάσματα του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη, χρησιμοποιώντας τον τραγικό κύκλο ως θεωρητικό εργαλείο για την ανάλυσή μου. Σε αυτή την έρευνα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις επιμέρους έννοιες "ύβρις-άτη-νέμεσις-τίσις" και προτείνεται κατά περίπτωση μια διαφορετική ή εναλλακτική αγγλική μετάφραση για ορισμένα χωρία, όπου οι όροι λειτουργούν ως μέρη της ακολουθίας του τραγικού κύκλου. Παρέχονται γραφήματα που αναπαριστούν σχηματικά πώς λειτουργεί ο τραγικός κύκλος σε κάθε εξεταζόμενη περίπτωση κατά τη μετάβαση του ήρωα από την ευτυχία στη δυστυχία. Καταλήγοντας, εξετάζονται πιο διφορούμενες περιπτώσεις όπου, παρά το γεγονός ότι ο τραγικός κύκλος φαίνεται να ακολουθεί την αναμενόμενη πορεία του, εξακολουθούν να υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για μια σκόπιμη απόκλιση από την αναμενόμενη ακολουθία που υπό κανονικές συνθήκες προορίζεται να οδηγήσει στην αποκατάσταση της θρησκευτικής τάξης ή της θείας δικαιοσύνης.
In this dissertation, I discuss the revolutionary ways in which the three great Attic tragedians Aeschylus, Sophocles, and Euripides are breaking and reforming the tragic cycle of hybris-ate-nemesis-tisis, known to us from Homer and found as a common plot element in Greek literature. I examine cases where the process of vengeance and retribution of ate-nemesis-tisis in Attic tragedy is not initiated due to the hybris of the tragic hero. I further theorize that wherever we observe an abnormality or redefinition of the so-called tragic cycle, this is not a random event but a rather significant poetic moment worth further attention. In the cases where the sequence is redefined by the three great Attic tragedians, it is usually an inescapable external force, such as fate, necessity, or the human passions of the gods (e.g. jealousy, punishment for self-entertainment, etc.), that substitutes for an element of the sequence and brings a tragic hero to destruction. I put the above statement to test by examining all extant tragedies and fragments of Aeschylus, Sophocles, and Euripides by using the tragic cycle as a theoretical tool for my analysis. In this research, additional attention is paid to the meaning of hybris-ate-nemesis-tisis, and I occasionally suggest a different English translation for certain passages, where the terms operate as parts of the sequence. Figures which schematically represent how the tragic cycle operates in each examined case are provided, showing the transition of the hero from happiness to misfortune. Finally, I examine more equivocal cases where, despite the fact that the tragic cycle seems to be following its expected route, there is still strong evidence of a deliberate deviation from a sequence otherwise expected to result in the restoration of justice or the religious order.
Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ)
