Η διατριβή μου αντλεί από τον θεωρητικό προβληματισμό για την ερμηνεία του υλικού και άυλου πολιτισμού στα μουσεία εστιάζοντας στην αναπαράσταση της μεταναστευτικής εμπειρίας κοινοτήτων και πρωτίστως στον τρόπο που η διαχείριση των υλικών καταλοίπων σε αυτά διαμορφώνει ταυτότητες. Επικεντρώνεται στα ελληνοαμερικανικά μουσεία των Η.Π.Α., στα οποία εκτίθενται τα υλικά τεκμήρια των Ελλήνων μεταναστών των αρχών του 20ου αιώνα στις Η.Π.Α. και των απογόνων τους στη σύγχρονη εποχή της πολυπολιτισμικότητας και της διεθνικότητας. Συγκεκριμένα αναλύεται η “ποιητική” και η “πολιτική” των μόνιμων εκθέσεων σε τρία μουσεία-μελέτες περίπτωσης, δηλαδή οι τρόποι με τους οποίους τα εκθεσιακά αφηγήματα παράγουν νόημα μέσα από την χρήση, την πλαισιοθέτηση, και την ερμηνεία, του υλικού και άυλου πολιτισμού (τη λεγόμενη, δηλαδή, ποιητική του νοήματος), καθώς και οι τρόποι που τα εκθεσιακά αφηγήματα παράγουν μια ιστορικά, πολιτισμικά, και ιδεολογικά προσδιορισμένη μορφή γνώσης ή λόγου για τους αποδέκτες τους, η οποία εμπλέκεται σε σχέσεις εξουσίας, δηλαδή αναπαράγει πολιτισμικές και φυλετικές ιεραρχίες, διαμορφώνει απόψεις, και πλάθει ταυτότητες (δηλαδή τη λεγόμενη πολιτική του νοήματος). Μέσα από την ανάλυση τριών ελληνοαμερικανικών μουσειακών εκθέσεων ως μελετών περίπτωσης, εντοπίζω την ύπαρξη διαφορετικών ερμηνειών για την ελληνοαμερικανική εμπειρία στον μουσειακό χώρο που θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως α. η εθνική/επίσημη, β. η λαϊκή και γ. η εθνογραφική. Αναλύω τα χαρακτηριστικά της κάθε ερμηνευτικής προσέγγισης όπως αυτά προκύπτουν από το επιστημολογικό, θεσμικό και ιδεολογικό πλαίσιο δημιουργίας της κάθε έκθεσης ούτως ώστε να εξηγήσω τα διαφορετικά αφηγήματα των εκθέσεων. Συζητώ, επίσης, τους στόχους και τις σκοπιμότητες που εξυπηρετεί κάθε μια ερμηνευτική προσέγγιση, αναδεικνύοντας την ύπαρξη πολλαπλών -έως και αντιμαχόμενων- ελληνοαμερικανικών ταυτοτήτων που η εκάστοτε ομάδα δημιουργών της έκθεσης επιχειρεί να καθιερώσει μέσα από το εγχείρημά της. Η διατριβή μου, έτσι, συμβάλλει στη βαθύτερη κατανόηση της μουσειακής συνθήκης σήμερα, όσον αφορά την αναπαράσταση εθνοτικών κοινοτήτων και ταυτοτήτων. Η κατανόηση αυτή είναι σημαντική για να αποφύγουμε μια ουσιοκρατική προσέγγιση των μουσειακών εκθέσεων και των ταυτοτήτων γενικότερα, δηλαδή μια προσέγγιση που παίρνει ως δεδομένη μια αναπαράσταση και μια κοινωνική ή εθνοτική ταυτότητα, αντί να αναδείξει το πλαίσιο κατασκευής τους. Έτσι, μέσα από την ανάλυση και την ερμηνεία των παραπάνω μουσειακών αναπαραστάσεων, η έρευνά μου συμβάλλει στη βαθύτερη κατανόηση των ελληνοαμερικανικών ταυτοτήτων, και της κατασκευής τους σε συγκεκριμένα ιστορικά, κοινωνικά και πολιτικά πλαίσια, κατανόηση η οποία είναι κρίσιμη και αναγκαία για κάθε εγχείρημα προσέγγισης των Ελλήνων της διασποράς στην Αμερική.
Why do societies remember the past? How do they decide which past is worth remembering and which one is worth forgetting? Who has the authority to make such decisions and for what purposes? How do such decisions inform identities in specific moments in time? In this study I take the representations of the immigrant past produced today in Greek American museum exhibitions as a category of analysis. I use three museums as case studies to illustrate the diverse methods and settings in which they represent the lived experiences of early 20th century Greek immigrants and their descendants to the United States. In doing so, I identify and juxtapose a national/official, a vernacular, and a folk/ethnographic representation of the Greek American experience in three Greek American museum exhibitions. By unveiling the cultural production of the Greek immigrant past in the act of exhibiting, I consider how acts of exhibiting inform but are also informed by competing views of Greek American identities in the contemporary era of multiculturalism and transnationalism. My scope is twofold. First, I aim to raise awareness towards the significance of community museums in defining Greek America. Second, I aspire to enrich the understanding of Greek America as a cultural entity consisting of varied experiences and identity narratives. In this way, I wish to build on scholarship on the museological construction of the past, while contributing to a dialogue of mutual understanding between Greeks and Greek Americans that is much needed in a world of transnational connectivity.
National Documentation Centre (EKT)
