Οι κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές στις αρχές του 20ου αιώνα επηρέασαν καθορι-στικά τον χώρο της τέχνης. Η κατάρρευση των αξιών του 19ου αιώνα προκάλεσε μια βαθιά επαναστατική τάση στην καλλιτεχνική δημιουργία και δραστηριότητα στις κα-λές και εφαρμοσμένες τέχνες. Συνέβαλε με αυτό τον τρόπο στην εξέλιξη της αφαιρετι-κής τέχνης και στην εμφάνιση των αφαιρετικών κινημάτων. Το κίνημα “De Stijl” απο-τελεί ένα από τα πλέον ανατρεπτικά και συγχρόνως ιδεαλιστικά κινήματα αφηρημένης τέχνης αυτής της περιόδου.
Στην παρούσα διατριβή καταδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο την περίοδο της έ-κρηξης της οπτικής επικοινωνίας (20ος αιων.), το “De Stijl”, λιτό και απέριττο στην έκφραση, πνευματώδες και εγκεφαλικό στην σύλληψη της ιδέας, επηρέασε καθοριστι-κά ορισμένους από τους βασικούς κανόνες της γραφιστικής, δηλαδή της τέχνης της “οπτικοποίησης του μηνύματος”.
Στο πρώτο μέρος της μελέτης γίνεται αναφορά στις αρχές και την φιλοσοφία του κινήματος, σύμφωνα με τις οποίες, ο καλλιτέχνης καλείται να συμβάλλει στη διαμόρ-φωση μιας βαθιάς καλλιτεχνικής κουλτούρας, αφομοιώνοντας την γενική γνώση των σύγχρονων πλαστικών τεχνών. Ο πυρήνας της ομάδας “De Stijl” ήταν συγκροτημένος από καλλιτέχνες δημιουργούς, οι οποίοι είχαν κοινές απόψεις σε ότι αφορά την αφη-ρημένη τέχνη και την εξέλιξή της. Στόχος τους ήταν η ανάπτυξη μιας νέας αισθητικής, η οποία να εφαρμόζεται όχι μόνο στις καλές και εφαρμοσμένες τέχνες, αλλά να έχει απήχηση και σε μια σειρά από άλλες μορφές τέχνης όπως της αρχιτεκτονικής, της πο-λεοδομίας, του βιομηχανικού σχεδιασμού, της τυπογραφίας, της μουσικής και της ποί-ησης.
Στο δεύτερο μέρος, στα έργα συγκεκριμένων γραφιστών, τυπογράφων και δη-μιουργών γραμματοσειρών, αναδεικνύονται τα σημεία εκείνα, στα οποία αναγνωρίζο-νται ορισμένοι από τους βασικούς κανόνες της γραφιστικής όπως, η χρήση του πλέγ-ματος, των ορθογώνιων γεωμετρικών σχημάτων, των βασικών χρωμάτων, της σημασί-ας του άξονα χ/ψ, των sans serif γραμματοσειρών, της αξιοποίησης του αρνητικού χώρου, καθώς επίσης και της σπουδαιότητας της ύπαρξης της χρυσής τομής στη γρα-φιστική σύνθεση.
Οι γραφίστες δημιουργοί των οποίων τα έργα μελετώνται είναι οι: Jan Tschichold (1902-1974), Josef Müller-Brockmann (1914-1996), Paul Rand (1914-1996), El Lissitzky (1890-1941), Wim Crowouel (1928-2019), Hans G. Conrad (1926 – 2003), Max Bill (1908-1994), Hendrik Nicolaas Werkman (1882-1945), Théo Ballmer (1902-1965), Paul Schuitema (1897-1973), Raul Renner (1878-1956), Emil Ruder (1914 –1970) και Saul Bass (1920 – 1996) και αποτελούν ένα δείγμα των καλ-λιτεχνών, οι οποίοι δέχτηκαν επιρροές από τις αρχές του “De Stijl”. Κριτήριο για την επιλογή τους υπήρξε η βαθιά εκτίμηση του έργου τους και η σημαντική συνεισφορά τους στην γραφιστική και την οπτική επικοινωνία του 20ου - 21ου αιώνα.
Συμπερασματικά αποδεικνύεται πως οι γραφίστες δημιουργοί, το έργο των οποίων αναλύσαμε, καθιέρωσαν το Διεθνές τυπογραφικό στυλ, συνέβαλαν καθοριστικά στην γραφιστική του 20ου – 21ου αιώνα, στην εξέλιξη του graphic design, στις σύγχρονες διαδικτυακές γραφιστικές εφαρμογές και το έργο τους παραμένει διαχρονικό.
.jpg){kind=logo}
Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠΑ.Δ.Α.)
