Η εφηβεία αποτελεί μία κρίσιμη αναπτυξιακά περίοδο κατά την οποία τόσο τα άτομα με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) όσο και οι οικογένειές τους έρχονται αντιμέτωπα με δυσκολίες που σχετίζονται με τη σεξουαλική τους ανάπτυξη και αναζήτηση. Το διάστημα αυτό αποτελεί και την αφετηρία για την εμφάνιση νέων μη κοινωνικά αποδεκτών συμπεριφορών, οι οποίες δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο την καθημερινότητα των ατόμων με ΔΑΦ και των οικείων τους. Συνεπώς, κρίνοντας αναγκαία τη σεξουαλική τους διαπαιδαγώγηση, η συγκεκριμένη έρευνα χρησιμοποίησε ένα πειραματικό μοντέλο σχεδίασης με στόχο τη σύνθεση, την εφαρμογή και την αξιολόγηση ενός διδακτικού προγράμματος παρέμβασης για εφήβους/ες με ΔΑΦ. Στόχος του προγράμματος παρέμβασης ήταν η ανάπτυξη σεξουαλικών γνώσεων και σεξουαλικής συμπεριφοράς σε έφηβους/ες με ΔΑΦ στον χώρο του σχολείου και στον χώρο της οικίας τους. Το δείγμα ήταν συνολικά 33 άτομα: 20 έφηβοι/ες με διάγνωση ΔΑΦ, 10 γονείς, 2 κοινωνικοί λειτουργοί και 1 εκπαιδευτικός δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα μέσα συλλογής δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν ήταν δομημένη συνέντευξη, συμμετοχική παρατήρηση και ένα άτυπο κριτήριο αξιολόγησης σχεδιασμένο για τις ανάγκες του προγράμματος. Η ανάλυση των δεδομένων ήταν μικτή (ποιοτική και ποσοτική) και ανέδειξε τη θετική επίδραση του συγκεκριμένου προγράμματος παρέμβασης στους/στις συμμετέχοντες/ουσες, οι οποίοι/ες αύξησαν τις σεξουαλικές τους γνώσεις, μείωσαν την εμφάνιση ανεπιθύμητων συμπεριφορών, διέκριναν τους όρους ιδιωτικός και δημόσιος χώρος, περιόρισαν τις σεξουαλικές τους συμπεριφορές κυρίως στον ιδιωτικό τους χώρο και παράλληλα, άρχισαν να τηρούν με συνέπεια τους κανόνες υγιεινής. Ως εκ τούτου οι έφηβοι/ες με ΔΑΦ έγιναν πιο λειτουργικοί/ές στον χώρο του σχολείου και της οικίας τους, με αποτέλεσμα να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής όλης της οικογένειας και να τονιστεί εκ νέου η αξία της εφαρμογής αποτελεσματικών προγραμμάτων σεξουαλικής εκπαίδευσης σε άτομα με ΔΑΦ.
(EL)
Adolescents with autism spectrum disorder (ASD) face a variety of difficulties related to their sexual development and exploration. Adolescence for young people with ASD is the starting point for the emergence of new, socially unacceptable behaviors that further complicate their daily lives, making it necessary to provide them with sexual education. Research on the sexual education of adolescents with ASD has highlighted their lack of education and their limited experience, which lead to the emergence of behaviors that are not desirable or socially acceptable. The present study, which constitutes a pilot study, addresses the design, implementation, and evaluation of an educational intervention program for adolescents with ASD. The intervention program aimed to develop sexual knowledge and improve the sexual behavior of adolescents with ASD. The sample consisted of 20 adolescents with a formal diagnosis of ASD. Data collection was based on participatory observation and an informal evaluation designed for the needs of the program. Data analysis followed a mixed-methods design (both qualitative and quantitative). According to the findings, the program improved adolescents’ sexuality knowledge and reduced the occurrence of unwanted behaviors. In addition, through the program, the adolescents distinguished between the terms private and public space, limited their sexual behaviors, especially in their private space, and, at the same time, started to consistently adhere to hygiene rules. The project re-emphasized the importance of implementing effective sexuality education programs for people with ASD.
(EN)