Τα παιδικά ποιήματα/τραγούδια της λαϊκής προφορικής παράδοσης αποτελούν μία μορφή διαχρονικής και οικουμενικής πολιτισμικής δημιουργίας που απασχολεί, εκτός από τους τομείς της εθνογραφικής έρευνας και των λαογραφικών σπουδών, κι εκείνους της παιδαγωγικής επιστήμης, της γλωσσολογίας και της μουσικολογίας. Η παρούσα μελέτη, βασιζόμενη σε ευρήματα της βιβλιογραφικής επισκόπησης, εστιάζει το ενδιαφέρον της στη σημασία και τον ρόλο που παίζει ο ρυθμός ως πρωτογενές στοιχείο των παιδικών ποιημάτων/τραγουδιών της λαϊκής προφορικής παράδοσης. Τα πορίσματα της μελέτης μέσα από παραδείγματα διαφορετικών γλωσσών, με έμφαση σε εκείνα της Ελληνικής, επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός παγκόσμιου κοινού κώδικα που συνδέει οργανικά δυο πρωτογενή στοιχεία της προφορικής ποιητικής των παιδιών τα οποία απαντώνται σε καθολικό επίπεδο και συνιστούν οικουμενικά χαρακτηριστικά: τον ρυθμό και τη μουσικότητα. Ο περίφημος «παιδικός ρυθμός», όπως τον αποκάλεσε ο Ρουμάνος εθνομουσικολόγος C. Brailoiu, ο οποίος και τον ανέδειξε πρώτος, είναι ένας δυαδικός ρυθμός που βασίζεται σε σειρές που διαρκούν όσο οκτώ κτυπήματα ή οκτώ σύντομες συλλαβές. Η επιτέλεσή του στο πλαίσιο της προφορικότητας του προσδίδει έναν αυθόρμητο, βιωματικό και κιναισθητικό χαρακτήρα με ποικίλες παιδαγωγικές προεκτάσεις. Η ύπαρξη του παιδικού ρυθμού έχει κατά καιρούς απασχολήσει αρκετούς θεωρητικούς (Α. Arleo, Β. De Cornulier, S. Baud-Bovy) τόσο από γλωσσική όσο και από μουσικολογική άποψη. Η διερεύνηση και αποτύπωση του πολυδιάστατου χαρακτήρα της παιδικής προφορικής ποίησης παρέχει ικανά ερεθίσματα για περαιτέρω αξιοποίησή της στην εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς δύναται να την εμπλουτίσει με παιδαγωγικό υλικό και πρακτικές που συμβάλλουν στη γλωσσική, μουσική, και εν γένει πολιτισμική και κοινωνική καλλιέργεια των παιδιών.
(EL)
Children's oral poems and songs are universal and diachronic phenomena which concern the scientific fields of ethnographic research and folklore studies, as well as the fields of pedagogy, linguistics and musicology. Βased on findings of a literature review, the present study focuses on the importance and role that rhythm plays in children's poems/songs in popular oral tradition. By quoting examples and citations from different languages, with an emphasis on the Greek language, the findings of the study confirm the existence of a "universal" code that connects rhythm and musicality as fundamental elements in children's oral poetry which can be found at a universal level. This is known as "Universal Children's Rhythm", named by the Romanian ethnomusicologist C. Brailoiu. It is a binary rhythm based on a series of eight beats, or eight short syllables. Its performance, in regard to orality, gives it a spontaneous, experiential and kinesthetic character with various pedagogical dimensions. The existence of children’s rhythm has occupied many theorists (Α. Arleo, Β. De Cornulier, S. Baud-Bovy), both linguistically and musically. Research in the multidimensional nature of children's oral poetry provides sufficient stimuli for further utilization in the educational process and can be enriched with pedagogical material and practices that contribute to the linguistic, musical, cultural and social development of children.
(EN)