Εισαγωγή. Η φυματίωση εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό
πρόβλημα για τη δημόσια υγεία, τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις
αναπτυγμένες χώρες, παρά την προόδο που έχει σημειωθεί πρόσφατα στον έλεγχο
της. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αποτελεί παγκόσμια απειλή, αφού
το 1/3 του πληθυσμού της γης έχει μολυνθεί από το μυκοβακτηρίδιο της
φυματίωσης, περισσότεροι από 9.000.0000 άνθρωποι νοσούν ετησίως και 2.000.000
χάνουν τη ζωή τους από τη νόσο, εκ των οποίων 450.000 είναι παιδιά. Παράγοντες
που ευννοούν την εξάπλωση της είναι η οικονομική και πολιτική μετανάστευση, ο
υπερπληθυσμός σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη, η φτώχεια, η οικονομική
αδυναμία των συστημάτων υγείας, η εξάπλωση του ιού της επίκτητης ανοσολογικής
ανεπάρκειας και η πολυανθεκτική νόσος. Παρά την μεγάλη σημασία της στον έλεγχο
της νόσου, η συμμόρφωση των παιδιών στην αντιφυματική αγωγή δεν έχει μελετηθεί
αρκετά. Σκοπός της μελέτης ήταν να εξετάσουμε τη συσχέτιση δημογραφικών,
επιδημιολογικών και κλινικών χαρακτηριστικών με τη συμμόρφωση των παιδιών στην
αντιφυματική θεραπεία και η πιθανή αλληλεπίδραση τους. Υλικό και μέθοδος. Η
μελέτη πραγματοποιήθηκε στο ιατρείο φυματίωσης της παιδικής ηλικίας της Β’
Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. και Α.
Κυριακού» από το Νοέμβριο του 2002 εως το Νοέμβριο του 2004. Στη μελέτη
συμπεριλάβαμε 199 παιδιά (108 κορίτσια) με διάγνωση ενεργού φυματίωσης ή
λανθάνουσας φυματιώδους λοίμωξης, ηλικίας 2 μηνών έως 17 ετών. Στα παιδιά με
ενεργό νόσο χορηγήθηκαν δύο διαφορετικά θεραπευτικά σχήματα εξάμηνης διάρκειας
με συνδιασμό 2 φαρμάκων (ισονιαζίδη (INH) και ριφαμπικίνη (RIF) ή 3 φαρμάκων(
ισονιαζίδη (INH)- ριφαμπικίνη(RIF) και πιραζιναμίδη (PZM). Στα παιδιά με
λανθάνουσα φυματιώδη λοίμωξη χορηγήθηκαν τρία διαφορετικά σχήματα
χημειοπροφύλαξης που περιελάμβαναν δύο φάρμακα (INH-RIF) με διαφορετική
διάρκεια (τρείς η τέσσερις μήνες) ή μονοθεραπεία με ισονιαζίδη (INH) για έξι
μήνες. Η συμμόρφωση στην αντιφυματική αγωγή ελέγχονταν με τη μέτρηση των
μεταβολιτών της ισονιαζίδης στα ούρα των ασθενών, μία φορά το μήνα για όλη τη
διάρκεια της θεραπείας τους. Στατιστική ανάλυση. Για την διερεύνηση της
συσχέτισης μεταξύ κατηγορικών μεταβλητών εφαρμόστηκε ο χ-τετράγωνο έλεγχος ή ο
στατιστικός έλεγχος Fisher’s exa
ct test, όταν οι υποθέσεις εφαρμογής του χι-τετράγωνου ελέγχου δεν ίσχυαν.
Επιπλέον, για την διερεύνηση της συσχέτισης διαφόρων παραγόντων με τον βαθμό
συμμόρφωσης στην θεραπεία εφαρμόστηκε πολυνωμιακή λογαριθμιστική παλινδρόμηση,
προσαρμόζοντας τα αποτελέσματα για την καταγωγή από χώρες ενδημικές ως προς
την φυματίωση.
Αποτελέσματα. Οι ασθενείς που ακολούθησαν τρίμηνης ή τετράμηνης διάρκειας
βραχύ σχήμα θεραπείας είχαν καλύτερη συμμόρφωση σε σχέση με τους ασθενείς που
ακολούθησαν εξάμηνο σχήμα θεραπευτικής αγωγής. Η διαμονή σε κατοικία με
μεγαλύτερο αριθμό δωματίων, σαν δείκτης κοινωνικοοικονομικής κατάστασης,
συσχετίζεται σημαντικά με καλύτερη συμμόρφωση στη θεραπεία. Συμπεράσματα. Τα
μακροχρόνια σχήματα θεραπεία επηρεάζουν αρνητικά τη συμμόρφωση ασθενών στην
αντιφυματική αγωγή. Το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο είναι επίσης ένας
παράγοντας κινδύνου που συσχετίζεται με τη συμμόρφωση των ασθενών. Η ατελής
θεραπεία είναι σημαντικό εμπόδιο στον αγώνα ενάντια στη νόσο και οδηγεί στην
ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών του μυκοβακτηριδίου της φυματίωσης. Είναι
απαραίτητη η ανάπτυξη βραχύτερων, απλούστερων και αποτελεσματικών σχημάτων για
να βελτιωθεί η συμμόρφωση στην αντιφυματική θεραπεία και να επιτύχουμε έλεγχο
της νόσου.
(EL)
Introduction. Tuberculosis remains an important public health problem both in
the developing and in the developed world despite the recent progress in the
disease control globally. According to the World Health Organization it is
estimated that more than 1/3 of the global population has been infected by the
Mycobacterium tuberculosis, approximately 9 million people develop tuberculosis
each year and about 2 million die of which about 450.000 are children. Factors
related to the maintenance of this epidemic include immigration because of
economical or political causes, overpopulation, poverty, deficiencies in public
health systems, multi-drug resistance and Human Immunodeficiency Virus (HIV)
infection. Due to the aforementioned factors, strategies for the treatment of
tuberculosis have become insufficient to halt this major epidemic although
considerable progress has been achieved recently. Although of great importance,
compliance to treatment for tuberculosis disease in children has not been
thoroughly investigated.
Aim of the study. The aim of the present study was to examine the association
between different epidemiological, demographic and clinical characteristics
with compliance to treatment among children with tuberculosis.
Material and Methods. The study was conducted in the tuberculosis outpatient
clinic of the “P. and A. Kyriakou” Children’s Hospital between November 2002
and November 2004. The study sample consisted of 199 children (108 girls ) who
were diagnosed with active tuberculosis or latent tuberculosis infection.
Children with tuberculosis disease were treated with two different 6-month
regimens with 2 drugs (isoniazid (INH) and rifampicin (RIF) or 3 drugs (INH-RIF
and pyrazinamide (PZM). Children with latent tuberculosis infection were
treated with three different chemoprophylactic regimens using two drugs
(INH-RIF) with different duration (3 or 4 months) or INH monotherapy for 6
months. Compliance with tuberculosis treatment was assessed by measuring
isoniazid metabolites in urine samples submitted monthly for the whole duration
of treatment.
Statistical analysis Chi-square test and Fisher’s exact test was applied for
the examination of the association between two categorical variables. , where
chi-square test’s assumptions were not applicable. Furthermore, the
association between the effect of the statistical significant factors in the
univariate analysis with the level of compliance to treatment was examined
using multinomial logistic regression, adjusting also for the effect of
originating from tuberculosis-endemic countries.
Results. Patients who followed a three or four months short treatment regimen
were more likely to have excellent compliance compared to children who received
longer treatments. Living in a residence with a larger number of rooms, as a
marker of higher socio-economic status, was also significantly associated with
better compliance to treatment.
Conclusions. Long duration of therapy has a negative effect in the compliance
of children under treatment for tuberculosis. Lower socio-economic status is
also a risk factor associated with patient compliance. Incomplete treatment is
a major obstacle in the fight against the disease and leads to the development
and spread of drug-resistant bacteria. There is a need for the development of
shorter, simpler and faster acting treatment regimens to improve compliance to
TB treatment and control of the disease.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
