Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνήσει σε ποιο βαθμό και με ποιους τρόπους τα τέσσερα δημοτικά σχολεία γενικής αγωγής του Καρπενησίου - με την οπτική των σχολείων αυτών ως μιας ενιαίας εκπαιδευτικής κοινότητας - ανταποκρίνονται σε στοιχεία του σχολείου ως οργανισμού και κοινότητα μάθησης και σε πρακτικές της ηγεσίας για τη μάθηση, σύμφωνα με τις αντιλήψεις εκπαιδευτικών και διευθυντών που υπηρετούν σε αυτά, το εκπαιδευτικό έτος 2018- 19. Το αντικείμενο της έρευνας απασχολούν συγκεκριμένα: α) η ανάπτυξη του σχολείου ως οργανισμού μάθησης μέσα από την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων/ δράσεων, καθώς και συλλογικές διαδικασίες για την υλοποίηση τους (σχεδιασμός, προγραμματισμός, υλοποίηση, εφαρμογή, αξιολόγηση, ανατροφοδότηση), β) η αξιοποίηση καινοτόμων διδακτικών πρακτικών και η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, γ) η επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, δ) η επαγγελματική ανάπτυξη του διευθυντή, και ε) χαρακτηριστικά και ενέργειες της διεύθυνσης για τη βελτίωση της μάθησης των εκπαιδευτικών, της μάθησης των μαθητών και του σχολικού οργανισμού αλλά και τη διαμόρφωση κουλτούρας συνεργασίας εντός και εκτός της σχολικής μονάδας. Για την πραγματοποίηση της έρευνας χρησιμοποιείται μεικτή μεθοδολογία, κατά την οποία, αφού πραγματοποιείται αρχικά η ποσοτική έρευνα με τη χορήγηση του ερωτηματολογίου στους εκπαιδευτικούς, ακολουθεί ποιοτική έρευνα μέσω της λήψης συνεντεύξεων στους διευθυντές των σχολικών μονάδων. Στα ευρήματα της έρευνας μέσα από τριγωνοποίηση αποδεικνύεται ότι εκπαιδευτικοί και διευθυντές χρησιμοποιούν σε αυξημένο βαθμό τη συζήτηση και το διάλογο για την ανταλλαγή καλών πρακτικών αλλά και για τη λήψη των αποφάσεων, ωστόσο οι σχέσεις αυτές δε «φτάνουν» σε σημείο που να ευνοούν την ετεροπαρατήρηση της διδασκαλίας, αλλά και τη δικτύωση μεταξύ των σχολείων. Από την άλλη, διακρίνεται καλή συνεργασία με τον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, όπως και με την τοπική κοινότητα, ενώ ασταθής παρουσιάζεται η συνεργασία με τους επιστημονικούς φορείς. Οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν από κοινού περισσότερο στη φάση του σχεδιασμού και έπειτα στην υλοποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ενώ διαπιστώνεται μια μειωμένη κουλτούρα αξιολόγησης, που αποδεικνύεται τόσο στα εκπαιδευτικά προγράμματα/ δράσεις, όσο και στη διδασκαλία. Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν κυρίως την προσωπική μελέτη ως πρακτική για την επαγγελματική τους ανάπτυξη. Ως προς τις καινοτόμες διδακτικές πρακτικές, αποδείχθηκε ως πιο αυξημένη η χρήση των νέων τεχνολογιών, ενώ ακολουθεί η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, με το μικρότερο ποσοστό να καταλαμβάνει η ανάπτυξη μεταγνωστικών στρατηγικών. Επιπλέον, δύο από τα τέσσερα δημοτικά σχολεία συμμετείχαν σε πρόγραμμα Erasmus. Ως προς τα χαρακτηριστικά της διεύθυνσης, σημαντική είναι η ενθάρρυνση σε εκπαιδευτικούς και μαθητές για τη συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα/ δράσεις. Τέλος, στην παρούσα έρευνα καταγράφονται στάσεις των διευθυντών ως προς τη θεσμική αλλαγή του ρόλου του Σχολικού Συμβούλου από αυτόν του Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου. Η εργασία κλείνει με ερευνητικές και εκπαιδευτικές προεκτάσεις, όπως η ερευνητική μελέτη του ίδιου θέματος σε μεγαλύτερο δείγμα εκπαιδευτικών και η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα αυτό – αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου.
(EL)
The purpose of the present research is to investigate the extent and the ways that the four elementary schools of Karpenissi – regarding these schools as an educational community - correspond to the elements of the school as a learning organization and to leadership practices for learning, according to the perceptions of the teachers and principals in the academic year 2018 - 19. The subject of the research concerns in particular: a) school learning through the development of educational programs / actions, as well as collective processes for their implementation (design, programming, implementation, evaluation, feedback) ; b) the use of innovative teaching practices and the evaluation of educational work, c) professional teacher development; (d) the professional development of the principal; and (e) management characteristics and actions of the principal to improve teacher learning, student learning and the school organization as well as a culture of cooperation within and outside of the school. Mixed methodology is used for conducting the research, where, after the quantitative research is initially conducted by administering the questionnaire to the teachers, qualitative research follows by conducting interviews with the principals of the school units. Findings of the triangulation research show that teachers and principals increasingly use discussion and dialogue for the exchange of good practice and decision-making. Otherwise, these relationships do not reach to a point where they favor peer review between colleagues and networking between schools. On the other hand, there is good cooperation with parents’ community, as well as with the local community, while cooperation with the scientific bodies is unstable. In addition, teachers are more involved in the planning phase and then in the implementation of educational programs, and there is observed a reduced evaluation culture that is evident in both educational programs / actions and teaching. Furthermore, teachers mainly choose personal study as a practice for their professional development. Regarding of the innovative teaching practices, the use of new technologies has been shown to be increased, as soon as group-based teaching. From the other hand, the development of meta - cognitive strategies seems to be not preferred in teaching. Half of the schools participated also in the Erasmus program. In terms of management characteristics, encouraging teachers and students to participate in educational programs / actions seem to be the most important of all. Finally, the present research records principals' attitudes towards the institutional change of the role of the School Counselor to that of the Educational Project Coordinator. The present study concludes with research and educational implications, such as the study of the same topic in a larger sample of teachers and the training of teachers in self - evaluation of their educational/ teaching projects.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
