Η παρούσα έρευνα εξετάζει το ζήτημα της φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς στην ύστερη παιδική ηλικία διερευνώντας παράγοντες προσωπικότητας και παράγοντες πλαισίου που συμβάλλουν στη διαμόρφωσής της. Συγκεκριμένα, μελετώνται ως ανεξάρτητες μεταβλητές, η ενσυναίσθηση, η πίστη σε έναν δίκαιο κόσμο, η έδρα ελέγχου, ο μακιαβελισμός, το αντιλαμβανόμενο σχολικό κλίμα και η αντιλαμβανόμενος γονεϊκός τύπος διαπαιδαγώγησης της μητέρας. Στην έρευνα συμμετείχαν 249 μαθητές 5ης και 6ης δημοτικού από έξι δημοτικά σχολεία της Αττικής με διαφορετικό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Ο αριθμός των αγοριών και των κοριτσιών ήταν περίπου ίσος (138 κορίτσια και 111 αγόρια). Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 11.37 έτη (Τ.Α.: 0.6). Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν τα εργαλεία “Altruistic Behaviour Questionnaire”, “Basic Empathy Scale”, «Κλίμακες προσωπικής και γενικής πίστης σε έναν δίκαιο κόσμο», “Kiddie Mach”, “The School Climate Scale” «Ερωτηματολόγιο αντιλήψεων των παιδιών για την τυπολογία της μητέρας» και “The Nowicki- Strickland life-span locus of control scales”. Επίσης, χορηγήθηκε και αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων. Τα ευρήματα έδειξαν αρνητική συσχέτιση μεταξύ του μακιαβελισμού και της φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς και μέτρια θετική συσχέτιση της φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς την πίστη σε έναν δίκαιο κόσμο και με τον υποστηρικτικό τύπο μητέρας και χαμηλή θετική σχέση με το σχολικό κλίμα. Επιπλέον, η ανάλυση πολλαπλής παλινδρόμησης για την αξιολόγηση της ενσυναίσθησης, του θηλυκού φύλου, της πίστης σε έναν δίκαιο κόσμο και του γονεϊκού τύπου διαπαιδαγώγησης της μητέρας ως προβλεπτικούς παράγοντες εκδήλωσης της φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς έδειξε ότι στο συγκεκριμένο μοντέλο ισχυρότεροι προβλεπτικοί παράγοντες είναι η πίστη σε έναν δίκαιο κόσμο και η ενσυναίσθηση. Περαιτέρω, εξετάστηκε ο διαμεσολαβητικός ρόλος της ενσυναίσθησης, της πίστης σε έναν δίκαιο κόσμο, της έδρας ελέγχου, του μακιαβελισμού και του σχολικού κλίματος μεταξύ του υποστηρικτικού τύπου μητέρας και της φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς (Μοντέλο 1). Στο Μοντέλο 2 εξετάστηκαν οι ίδιες μεταβλητές ως διαμεσολαβητικοί παράγοντες μεταξύ του αυστηρού τύπου μητέρας και της φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς. Στο πρώτο μοντέλο έδειξε να διαμεσολαβούν στη σχέση μεταξύ του υποστηρικτικού τύπου μητέρας και της φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς η ενσυναίσθηση και η πίστη σε έναν δίκαιο κόσμο, ενώ στο δεύτερο μοντέλο έδειξε να διαμεσολαβούν στη σχέση μεταξύ αυστηρού τύπου μητέρας και φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς η ενσυναίσθηση και η εξωτερική έδρα ελέγχου. Τα ευρήματα συζητώνται με βάση την υπάρχουσα βιβλιογραφία. Τέλος, τίθενται οι περιορισμοί της έρευνας, η χρησιμότητά της και ορισμένες προτάσεις για μελλοντική έρευνα.
(EL)
The present study examines prosocial behaviour at late childhood age regarding to personality and context factors that contribute to its development. In particular, empathy, belief in a just world, locus of control, machiavellianism, perceived school climate and perceived parental typology of mother are examined as independent variables. In the research, 249 students of 5th and 6th grade participated from six primary schools of Attica with varying socialeconomic status. The number of boys participants was almost equal to this of girls participants (138 girls and 111 boys). The mean age was 11.37 years (S.D.: 0.6). Data were collected using the scales: “Altruistic Behaviour Questionnaire”, “Basic Empathy Scale”, “General and personal belied in a just world scales”, “Kiddie Mach”, “The School Climate Scale”, “Parenting Styles & Dimensions Questionnaire” (child edition) and “The Nowicki- Strickland life-span locus of control scales”. Socio-demographic factors assessed using a questionnaire constructed for the survey. From the results it was shown that machiavellianism and prosocial behaviour are negatively correlated and that higher levels in prosocial behaviour are positively correlated with school climate, belief in a just world and authoritative parental typology of mother. In addition, multiple regression analysis was conducted for the assessment of empathy, belief in a just world, female sex and parental typology of mother as predictive variables of prosocial behaviour. According to the results, belief in a just world and empathy are the strongest predictors. Moreover, mediation role of empathy, belief in a just world, locus of control, machiavellianism and school climate between authoritative maternal typology and prosocial behaviour was examined (Model 1). In Model 2, the same variables were examined between strict maternal typology and prosocial behaviour. Regarding Model 1, empathy and belief in a just world mediate the relationship between prosocial behaviour and maternal typology. Regarding Model 2, empathy and external locus of control mediate the relationship between prosocial behaviour and strict maternal typology. To sum up, limitations of the research, its importance and suggestions for future research are listed.
(EN)