Η παρούσα εργασία εξέτασε κατά πόσο η κατεύθυνση της μετάφραση, από την μητρική (L1) στην δεύτερη γλώσσα (L2) και αντιστρόφως, επηρεάζει την επεξεργασία πρωτότυπων μεταφορών και κατά πόσο η επιλογή στρατηγικής της μετάφρασης (μεταφορική ή μη-μεταφορική) επηρεάζει την κατανόηση της γλώσσας. Το θεωρητικό υπόβαθρο της έρευνας στηρίζεται σε μοντέλα κατανόησης των μεταφορών (Categorization model, Glucksberg & Keysar, 1994; Career of Metaphor model, Bowdle & Gentner, 2005), σε βιβλιογραφία πάνω στην επεξεργασία μεταφορών από δίγλωσσους ομιλητές (Cieślicka, 2017), σε μοντέλα μνήμης δίγλωσσων ομιλητών (the Revised Hierarchical Model, Kroll & Stewart, 1994; the Sense Model, Finkbeiner, Forster, Nicol & Nakamura, 2004) και τέλος στη θεωρία για τη μετάφραση της μετάφρασης των Μεταφραστικών Σπουδών (Dagut, 1976; Van den Broeck, 1981; Dobrzyńska, 1995). Στην παρούσα έρευνα η επίδραση της κατεύθυνσης της μετάφρασης και της στρατηγικής της μετάφρασης στην επεξεργασία πρωτότυπων μεταφορών καθώς και η αλληλεπίδραση αυτών των δύο μεταβλητών εξετάστηκαν άμεσα σε ένα πείραμα, κατά το οποίο ζητήθηκε από δώδεκα όψιμους δίγλωσσους ομιλητές (Ελληνικά-Αγγλικά) να διαβάσουν και να κατανοήσουν μια μεταφορά και εν ακολουθία τη μετάφραση της και να κρίνουν κατά πόσο οι δύο προτάσεις συνέπιπταν νοηματικά.Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντική αλληλεπίδραση της κατεύθυνσης της μετάφρασης και της στρατηγικής της μετάφρασης στην κατεύθυνση L1-L2, όπου οι μεταφορικές μεταφράσεις επεξεργάστηκαν πιο γρήγορα. Σύμφωνα με αυτά τα αποτελέσματα, το πώς επεξεργάζονται οι μεταφορικές και οι μη-μεταφορικές μεταφράσεις καθορίζεται από την κατεύθυνση της μετάφρασης. Στην κατεύθυνση L1-L2 η σημασιολογική επικάλυψη μεταξύ της μεταφορικής μετάφρασης και του πρωτότυπου διευκολύνει την κατανόηση και οι μεταφορές στην L1 λειτουργούν ως primes.
(EL)
The present study addressed the question of whether translation direction (from a first (L1) to a second language (L2) and vice versa) affects novel figurative processing and whether the choice of translation strategy (figurative or non-figurative) affects language comprehension. The theoretical background of the study draws on models of metaphor comprehension (the Categorization model, Glucksberg & Keysar, 1994; the Career of Metaphor model, Bowdle & Gentner, 2005) and literature on bilingual figurative processing (Cieślicka, 2017), as well as models of bilingual memory (the Revised Hierarchical Model, Kroll & Stewart, 1994; the Sense Model, Finkbeiner, Forster, Nicol & Nakamura, 2004) and theory on metaphor translation from the field of Translation Studies (Dagut, 1976; Van den Broeck, 1981; Dobrzyńska, 1995). In this study, the effect of translation direction and translation strategy on novel metaphor processing and the interaction between those two variables were directly examined in a behavioural task. Twelve late proficient Greek-English bilinguals were asked to read a metaphor for comprehension followed by its translation and judge whether the sentences matched in meaning. Translation direction (L1-L2, L2-L1) and translation strategy (figurative, non-figurative) were manipulated. Results indicated a significant interaction between translation direction and translation strategy in the L1-L2 with figurative translations processed faster in this direction. According to these results, how figurative and non-figurative translation equivalents are processed is determined by translation direction. In the L1-L2 direction, the semantic overlap between figurative translation equivalents facilitates comprehension and L1 figurative expressions act as primes.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
