Δεν είναι λίγες οι αναφορές του Νίτσε στον μηδενισμό που πλανάται πάνω από τη Γηραιά Ήπειρο. Η απουσία πίστης σε έννοιες όπως αυτή του «σκοπού», της «ενότητας» και της «αλήθειας» – που άλλοτε λειτούργησαν ως θεμελιώδεις κοσμολογικές αξίες – φέρνουν τον δυτικό πολιτισμό απέναντι από την ανάγκη εύρεσης νέων σκοπών, νέων αξιών. Τούτη η αμηχανία του σύγχρονου δυτικού υποκειμένου μπροστά στην ύπαρξη δεν μπορεί παρά να εντοπίζεται στην καταστρεπτική επίδραση της χριστιανικής ηθικής, η οποία στρέφοντας το γενικότερο γούστο μακριά από τις ανώτερες κλασικές αξίες, δημιούργησε ένα νέο κύμα πεσιμισμού που οφείλει να βρει μια λύση. Έχοντας τα παραπάνω ως βάση, η παρούσα μελέτη φιλοδοξεί να παρουσιάσει στον αναγνώστη μία συνολική αποτίμηση της νιτσεϊκής κριτικής επί της κορωνίδας της χριστιανικής ηθικής, που δεν είναι άλλη από το ασκητικό ιδεώδες. Υπό το πρίσμα τούτου του ιδεώδους, γράφει ο Νίτσε, «ερμηνεύτηκαν ανελέητα εποχές, λαοί, άνθρωποι». Ποιος καλύτερος τρόπος για την κατανόηση μιας εποχής, επομένως, από την αποδόμηση του προτύπου της; Τα ήθη που για αιώνες θεωρήθηκαν ως οι ύψιστες πνευματικές ποιότητες υποβάλλονται σε ενδελεχή κριτική υπό την κοφτερή φυσιο-ψυχολογική (καθώς και γενεαλογική) ματιά ενός φιλοσόφου ο οποίος – απηυδισμένος από τις ηθικές ερμηνείες του κόσμου – αντιτάσσει μία αισθητική θέαση του γίγνεσθαι στα πρότυπα του Ηρακλείτου και του Αναξαγόρα.
(EL)
Friedrich Nietzsche’s references to European nihilism are not rare. Lacking faith in notions such as “purpose”, “unity” and “truth” – which once served as fundamental cosmological values – the Western culture is forced to find new goals and meaning. This bewilderment of the modern Western subject at the sight of its existence can be traced to the destructive effect of Christian morality, which turned the general taste away from classical values and formed a new wave of pessimism that needed to be overcome. Based on the above, the current study aims to present an overall assessment of the Nietzschean critique of the ascetic ideal – the keystone of Christian morality: “it inexorably interprets epoch, peoples, man, all with reference to this one goal, it permits of no other interpretation, no other goal, and rejects, denies, affirms, confirms only with reference to its interpretation”, writes the German philosopher. What better way to understand a culture, then, than to deconstruct its framework? The morals that have long been considered as the highest spiritual qualities are being subjected to thorough criticism under the sharp physio-psychological approach of a philosopher who proposes an aesthetic worldview against the ethical interpretations of the world.
(EN)