Τα τελευταία χρόνια οι ανθρώπινες δραστηριότητες αποτελούν τον κυρίαρχο παράγοντα για την κατάσταση της βιοποικιλότητας παγκοσμίως. Ο αντίκτυπος στη βιοποικιλότητα είναι τέτοιος που οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι ξεκίνησε μια νέα εποχή μαζικών εξαφανίσεων. Λόγω της αυξανόμενης απώλειας βιοποικιλότητας, έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες σχεδίασης στρατηγικών για την προστασία της φύσης. Οι προστατευόμενες περιοχές θεωρούνται ένα από τα πολυτιμότερα εργαλεία για την προστασία της βιοποικιλότητας επομένως δεν μπορούν παρά να έχουν κεντρικό ρόλο σε αυτές στρατηγικές. Στην Ελλάδα, ένα δίκτυο προστατευόμενων περιοχών είναι το δίκτυο Natura 2000, το οποίο καλύπτει το 27,3% της χερσαίας έκτασης, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη. Παρόλα αυτά, δεν έχει απαντηθεί πόσο καλά προστατεύει την πλούσια βιοποικιλότητα της Ελλάδας. Σε αυτή την εργασία έγινε αξιολόγηση της αποτελεσματικότητα του δικτύου Natura 2000 της χώρας χρησιμοποιώντας τα απειλούμενα είδη που έχουν αξιολογηθεί από τον Κόκκινο κατάλογο της IUCN. Επιλέχθηκαν τα είδη που βρίσκονται σε κάποια κατηγορία κινδύνου καθώς έχουν άμεση επίπτωση από την απώλεια της βιοποικιλότητας. Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκε η γεωγραφική εξάπλωση 434 απειλούμενων ειδών (IUCN Red List) και 446 προστατευόμενες περιοχές που ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000 της Ελλάδας με σκοπό τον υπολογισμό του βαθμού επικάλυψης μεταξύ των δύο. Ο βαθμός επικάλυψης υπολογίστηκε στο 50,3% για το σύνολο των απειλούμενων ειδών από το δίκτυο Natura 2000. Ζώνες Ειδικής Προστασίας και Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (υποσύνολα του δικτύου Natura 2000) επικαλύπτονται στο 35,1% και 40,4% αντίστοιχα. Η Κρήτη και η Πελοπόννησος είναι οι δύο περιοχές με το υψηλότερο ποσοστό απειλούμενων ειδών. Τα αποτελέσματα της εργασίας θα πρέπει να συμπληρωθούν με άλλες διαθέσιμες προσεγγίσεις που αξιολογούν τις προστατευόμενες περιοχές για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
(EL)
Global environmental goals push for the expansion of the protected area network to halt biodiversity loss. The Natura 2000 network, the largest network of protected areas in the world, has largely succeeded in meeting the targets relating to protected area coverage. However, it remains critical to assess how well it protects Europe’s biodiversity, especially in countries like Greece. The European Union’s Natura 2000 network covers 27.3% of the terrestrial area of Greece, one of the highest percentages in Europe. Herein we evaluate the country’s Natura 2000 network coverage, with the ranges of the 434 species assessed as threatened on the IUCN Red List present in Greece. Natura 2000 covers on average 50.3% of the distribution of threatened species, while SPA and SAC sites, cover 35.4% and 40.2% respectively. Crete and Peloponnese are the two regions with the highest percentage of threatened species, 12% and 9,7% respectively. Results presented herein can offer valuable guidelines to national policies for the protection of biodiversity, especially in terms of threatened. Considering all available species in the IUCN Red List, and not just specific groups of animals and plants, could provide insights at the European level too.
(EN)