Η κατάκτηση λεξιλογίου είναι, αδιαμφισβήτητα, ο ακρογωνιαίος λίθος της κατάκτησης της γλώσσας. Επιπλέον, η γνώση του λεξιλογίου είναι ένας ισχυρός προγνωστικός δείκτης του μεταγενέστερου γραμματισμού και των ακαδημαϊκών επιτευγμάτων ενός παιδιού. Η ικανότητα των παιδιών να μαθαίνουν νέες λέξεις αποτελεί πρόκληση για την κατανόηση της μάθησης και της διδασκαλίας. Η παρούσα πειραματική μελέτη διερευνά το ρόλο των ατομικών χαρακτηριστικών του παιδιού (φωνολογική μνήμη, υπάρχον λεξιλόγιο και μορφωτικό επίπεδο γονέων) σε σχέση με το γλωσσολογικό πλαίσιο στην κατάκτηση νέων λέξεων με την πάροδο του χρόνου. 60 τυπικώς αναπτυσσόμενα παιδιά μεταξύ 5 ετών και 5 ετών, 11 μηνών και 30 ημερών κατανεμήθηκαν τυχαία σε πέντε πειραματικές συνθήκες (συμπερασμός, ορισμός, αντίθεση, αναλογία, κατονομασία). Τα παιδιά σε όλες τις συνθήκες εκτέθηκαν σε δύο ιστορίες μέσω videos όπου δύο διαφορετικές λέξεις (μία λέξη ανά ιστορία) παρουσιάστηκαν μέσα σε διαφορετικά γλωσσικά πλαίσια, εκτός από την ομάδα κατονομασίας, στην οποία δόθηκε η κατονομασία της νέας λέξης προφορικά μέσω εικόνας τού αντικειμένου. Αξιολογήθηκαν, επίσης, το υπάρχον λεξιλόγιο, καθώς και η φωνολογική μνήμη των παιδιών. Η εκμάθηση των νέων λέξεων-στόχων αξιολογήθηκε μέσω 9 έργων (έργο κατονομασίας, ορισμού, συσχετισμού, αναλογίας, αντίθεσης, πολλαπλής επιλογής, συμπερασμού, σύντομων ερωτήσεων, παραγωγής πρότασης) αμέσως μετά την έκθεση στον νέο λεξιλογικό όρο, 24 ώρες μετά, και μία εβδομάδα αργότερα. Από τα αποτελέσματα διαφαίνεται, ότι η φωνολογική βραχύχρονη μνήμη και το υπάρχον εκφραστικό λεξιλόγιο των παιδιών συσχετίζονται στην μετέπειτα επίδοσή τους στα έργα κατάκτησης του λεξιλογίου. Παράλληλα, το γλωσσολογικό πλαίσιο φάνηκε να επηρεάζει την επίδοση των παιδιών στα έργα μετα- αξιολόγησης του λεξιλογίου, καθώς παρουσίασαν καλύτερη επίδοση στα λεξιλογικά έργα εκείνα που ταυτίζονταν με τη φύση του ίδιου του πλαισίου. Επιπρόσθετα, τα παιδιά παρουσίασαν καλύτερη επίδοση στα έργα πρόσληψης σε σχέση με τα έργα έκφρασης. Τέλος, το μορφωτικό επίπεδο της μητέρας αποδείχτηκε πως σχετίζεται θετικά με την επίδοση των παιδιών στα έργα μετα- αξιολόγησης, σε αντίθεση με τον πατέρα, για τον οποίο δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση.
(EL)
Vocabulary acquisition is, arguably, the cornerstone of language acquisition. Additionally, vocabulary knowledge is a strong predictor of later literacy and academic achievements. The ability of children to master new words is a challenge for understanding learning and teaching. The present experimental study investigates the role of child’s characteristics (phonological memory, existing vocabulary, and parents’ educational background) in relation to the linguistic context to the acquisition of novel words over time. 60 typically developing children between 5 years and 5 years 11 months and 30 days were randomly assigned to five experimental conditions (inference, definition, contrast, analogy, ostensive definition). Children in each condition were exposed to two video-story readings where two novel words (one word per story) were presented in the different linguistic contexts, except for the ostensive definition group in which the children were given an ostensive definition of the novel word. Children’s receptive and expressive vocabulary, as well as their working memory was assessed. Word learning of the target novel words, was assessed through a series of 9 posttest measurements (naming task, definition task, inference task, analogy task, lexical contrast task, multiple choice task, short question task, association task, sentence generation task) immediately, after the exposure (immediate post-test), 24 hours later, and a week later (delayed post-test). Results indicate that both children's existing expressive vocabulary and short-term phonological memory are related to their subsequent performance at the post test measurements. The linguistic context influenced children's performance in vocabulary tasks, as they performed better in tasks, which are the same as the nature of the context. In addition, children performed better on receptive than on expressive tasks. Mother’s educational level was found to be positively correlated with the acquisition of the target words. However, this was not the case for father’s educational level. Both practical considerations for applications in educational contexts and directions for future research are discussed.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
