Στην παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζεται η ύπαρξη σχεδίων γενικής ετοιμότητας σε επίπεδο κυρίως Ευρωπαϊκό και Εθνικό, για την πρόληψη και αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων και χρονικά παρατεταμένων κινδύνων. Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε εστιάστηκε στα επίσημα κείμενα που έχουν εκπονηθεί από διεθνούς βεληνεκούς επιτροπές που έχουν συσταθεί αποκλειστικά για την αντιμετώπιση κρίσεων και από τις αντίστοιχες Ελληνικές νομοθεσίες. Τα πλάνα ετοιμότητας και πρότυπων οδηγιών αντιμετώπισης είναι γενικά, ως κατευθυντήριες γραμμές και προτάσεις, ή ιδιαίτερα στοχευμένα όταν φτάνουν στους τελευταίους πυλώνες αυτοδιοίκησης. Πέραν της αποτίμησης ορισμένων γενικών πλάνων, εξετάζεται η αναγκαιότητα ύπαρξης αυτών και η σπουδαιότητα πλάνων σε οργανώσεις τοπικής αυτοδιοίκησης, μέσω των διδαγμάτων που έχουμε λάβει από το πέρασμα των χρόνων. Η προσέγγιση όλων αυτών πραγματοποιείται από μία ματιά στα διεθνή δεδομένα και από την οργάνωση των αντίστοιχων Υπουργείων Προστασίας του Πολίτη και τις αντίστοιχες δομές, οι οποίες έχουν ως αρμοδιότητά τους την σύνταξη και συνεχή ενημέρωση αυτών των σχεδίων. Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο κεφάλαιο παρατίθεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή σε διάφορες κρίσεις που έχει αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα, οι οποίες έγιναν εναρκτήριο έναυσμα στην αναγκαιότητα ύπαρξης γενικών σχεδίων και ευαισθητοποίησης περί αυτού. Στην συνέχεια, αναλύονται βασικές έννοιες και γίνεται κατηγοριοποίηση των κρίσεων, όπως αυτές έχουν οριστεί από επίσημους φορείς, ώστε να υπάρχει κοινή γλώσσα για καλύτερη κατανόηση και άμεση αντίληψη της κατάστασης. Στο δεύτερο κεφάλαιο, παρατίθεται ένα Ευρωπαϊκό υπόδειγμα με πακέτα οδηγιών επικεντρωμένο σε υγειονομικές κρίσεις, ώστε να κατανοηθεί προσεγγιστικά η δομή ενός τέτοιου σχεδίου. Στο τρίτο κεφάλαιο εισάγονται οι βασικοί φορείς που επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση κρίσεων και επικείμενων κινδύνων. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναφέρονται οι φορείς σε εθνικό επίπεδο. Αναλύεται ο στόχος και η μέθοδός τους, ώστε να αξιολογηθεί η συνολική οργάνωση και η επάρκεια των εν λόγω φορέων. Στο πέμπτο κεφάλαιο παρατίθεται λεπτομερώς το επίσημο εθνικό σχέδιο, το οποίο καλύπτει όλες τις βαθμίδες οργάνωσης και διοίκησης, ώστε να γίνει φανερή η προσπάθεια πρόληψης και επιτυχούς αντιμετώπισης σε κάθε πιθανή κρίση που ενδέχεται να εμφανιστεί. Στο έκτο κεφάλαιο, με αφορμή την πανδημία του κορονοϊού που ξέσπασε ως υγειονομική κρίση, γίνεται μια προσπάθεια αποτίμησης των μεθόδων που εφαρμόζονται, οι οποίες αναδεικνύουν την σπουδαιότητα ενίσχυσης των τοπικών αυτοδιοικήσεων και κατά πόσο αυτές ήταν έτοιμες να αντιμετωπίσουν μια παρατεταμένη κρίση τέτοιας κλίμακας. Στο κεφάλαιο εφτά γίνεται μια καθολική εκτίμηση μέσω των συμπερασμάτων που προκύπτουν από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε. Τέλος, ακολουθεί η βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε
(EL)
This dissertation examines the existence of general preparedness plans mainly in the European and National level, for the Prevention and Indication of Crisis Situations and Prolonged Risks. The research which was carried out focused on the official texts that have been prepared by international committees been set up exclusively for dealing with crises by the respective Greek legislations as well. Preparedness plans and standard response guidelines are either general, as guidelines and suggestions, or particular, targeted when they reach the last pillars of self-government. In addition to evaluating some general plans, the necessity of their existence and the importance of plans in local government organizations are examined, through the lessons we have learned over the years. The approach of all these is carried out by a look at the international data as well as by the organization of the respective Ministries of Civil Protection and the respective structures, which have in their responsibility the compilation and continuous updating of these plans. More specifically, the first chapter provides a brief historical overview of various crises that humanity has faced, which became the starting point for the need of general plans and awareness about it. Then, key concepts are analyzed and the crises are categorized, as they have been defined by official bodies, so that there is a common language for a better understanding and immediate perception of the situation. In the second chapter, a European model with guidance packages focused on health crises is presented, in order to roughly understand the structure of such a plan. The third chapter introduces the main bodies that focus on dealing with crises and impending risks. The fourth chapter lists the bodies at national level. Their purpose and method are analyzed in order to evaluate the overall organization and adequacy of these bodies. The fifth chapter analyses in detail the official national plan, which covers all levels of organization and administration, in order to make clear the effort to prevent and successfully deal with any possible crisis that may occur. In the sixth chapter, on the occasion of the coronavirus pandemic that broke out as a health crisis, an attempt is made to evaluate the methods used, which highlight the importance of strengthening local governments and whether they were ready to face a prolonged crisis of this magnitude. In chapter seven a universal assessment is made through the conclusions drawn from the research carried out. Finally, the bibliography which has been used follows.
(EN)