Η παρούσα εργασία θα εστιάσει στην αναγνώριση υποθαλάσσιων γεωκινδύνων, όπως είναι οι κατολισθήσεις, οι ηφαιστειακές εκρήξεις, οι σεισμοί και τα τσουνάμι στο χώρο του Αιγαίου Πελάγους. Αρχικά, θα γίνει αναφορά στην γεωτεκτονική θέση που κατέχει το Αιγαίο στην ανατολική Μεσόγειο καθώς επίσης και στη γεωτεκτονική του εξέλιξη του τόσο πρίν όσο και κατά τη διάρκεια του Τριτογενούς. Έπειτα, θα μελετηθεί η μορφολογία του Αιγαίου καθώς και πως αυτό χωρίζεται σε μεγάλες και μικρότες λεκάνες από το βόρειο έως το νότιο τμήμα του. Στο κεφάλαιο της μορφολογίας θα γίνει αναφορά σε έναν από τους υποθαλάσσιους γεωκινδύνους που μπορεί να συναντήσουμε στο χώρο του Αιγαίου, όπου είναι οι κατολισθήσεις. Θα μελετηθούν ως προς τον τρόπο δημιουργίας τους, πως ορίζονται αλλά και που παρατηρούνται στο Αιγαίο. Χαρακτηριστικά θα μελετηθούν δυο από τις μεγαλύτερες και πιο γνωστές υποθαλάσσιες κατολισθήσεις που καταγράφηκαν στο χώρο του Πελάγους και συγκεκριμένα στο νησιωτικό σύμπλεγμα Σαντορίνη-Αμοργός-Χριστιανά και στη λεκάνη του Βόρειου Αιγαίου. Στη συνέχεια θα γίνει αναφορά στο Ελληνικό ηφαιστειακό τόξο καθώς και στα νησιά που το αποτελούν, ενώ θα παρουσιαστεί και πως αυτό μετανάστευσε μέσα στο χρόνο. Θα μελετηθεί η ηφαιστειακή δραστηριότητα που χαρακτηρίζει το σύγχρονο Ελληνικό ηφαιστειακό τόξο, ενώ θα παρουσιαστούν και οι σημαντικότερες ηφαιστειακές εκρήξεις που έλεβαν χώρα σε αυτό. Ακολούθως, θα γίνει αναφορά στην σεισμικότητα του Αιγαίου και συγκεκριμένα στους μεγαλύτερους σεισμούς που εκδηλώνονται υποθαλάσσια σε αυτό. Στη συγκεκριμένη εργασία μελετούνται οι σεισμοί για το χρονικό διάστημα 1954-2001 και παρουσιάζεται στην αρχή του κεφαλαίου της σεισμικότητας ο κατάλογος με τους μεγαλύτερους (μεγαλύτερου μεγέθους της κλίμακας Richter) υποθαλάσσιους σεισμούς που έχουν λάβει χώρα μέσα στο προκείμενο χρονικό διάστημα. Εκτός από αυτούς, θα γίνει αναφορά και των υποθαλάσσιων σεισμών με το μεγαλύτερο μέγεθος των τελευταίων 3 χρόνων (2017 -2020). Άλλος ενας γεωκίνδυνος που μπορεί να παρατηρηθεί στον υποθαλάσσιο χώρο του Αιγαίου είναι τα τσουνάμι. Θα αναφερθούν λοιπόν στη συνέχεια μετά τους σεισμούς, γενικά χαρακτηριστικά σχετικά με τα τσουνάμι τα οποία παρατηρούνται στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και θα αναλυθεί ο μηχανισμός γένεσης των τσουνάμι σε κάθε περιοχή εκδήλωσής τους. Τέλος, θα αναφερθεί η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε προκειμένου να κατασκευαστούν οι χάρτες που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα εργασία, οι οποίοι δίνουν τη δυνατότητα απεικόνισης των υποθαλάσσιων γεωκινδύνων καθώς και της μορφοτεκτονικής δομής του ευρύτερου χώρου του Αιγαίου.
(EL)
The particular undergraduate thesis will focus on the identification of the submarine geohazards such as landslides, volcanic eruptions, earthquakes and tsunamis in the Aegean Sea. We will provide details for the geotectonic position of the Aegean Sea in the eastern Mediterranean and for the geotectonic evolution of the area, both before and during the Tertiary age in the 2nd chapter. In the 3rd chapter we will analyze the morphology of the Aegean, its differentiation in basins and sub-basins from the northern (North Aegean Basin) to the southern (Cretan Basin) part, as also one of the many geohazards that can occur in this area, the submarine landslides. Two of the biggest and most studied submarine landslides which occurred in the Santorini-Amorgos Tectonic zone (SATZ) and the North Aegean Basin respectively, will be analyzed afterwards. Then, in the 4th chapter there will be reference to the Greek Volcanic Arc as well as to the islands that compose it, while it will be represented how it migrated in time (from 110 ma to its present day position). The volcanic activity that indicates the modern Greek Volcanic Arc will be described, while the most important volcanic eruptions that occured in it will be analyzed. Later on, (in chapter 5) the seismicity of the Aegean will be presented and specifically the largest earthquakes that took place underwater will be reported. In the present thesis we examine the earthquakes from 1954 to 2001, but apart from these, submarine earthquakes with the largest magnitude (Richter scale) of the last 3 years (2017 -2020) will be also cited. In the 6th chapter we will analyze the last geohazard that can be observed in the Aegean Sea, the tsunamis and their connection with the submarine earthquakes, landslides and the volcanic activity. At last, the methodology followed in order to create the maps which we used in this thesis will be reported in details, by which the submarine geohazards as well as the morphotectonic structure of the wider Aegean Sea can be represented.
(EN)