Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η εξέταση των κατά το εμπορικό δίκαιο προϋποθέσεων εφαρμογής του κανόνα της εύλογης επιχειρηματικής κρίσης (όπως αυτός αποτυπώνεται στο αρ. 102 παρ. 4 ν. 4548/2018) στο χώρο του ποινικού δικαίου, με σκοπό τον αποκλεισμό της ευθύνης των διοικούντων νομικά πρόσωπα και, συγκεκριμένα, των διοικούντων εμπορικές εταιρείες στο πλαίσιο λειτουργίας των οποίων, κατ΄ εξοχήν, λαμβάνονται οι υπό κρίση επιχειρηματικές αποφάσεις. Στόχος είναι η ανάδειξη ενός δίκαιου και όχι αναιτίως αυστηρού συστήματος τιμώρησης των προσώπων που ηγούνται της επιχειρηματικής ζωής μέσω της αποκρυστάλλωσης των ενδεικτικών έλλειψης αστικής ευθύνης και, ως εκ του επικουρικού χαρακτήρα του ποινικού δικαίου, και της ποινικής ευθύνης με βάση τις προϋποθέσεις του κανόνα.
Στο πρώτο κεφαλαίο αναλύεται ο υπό κρίση κανόνας και ειδικότερα αποτυπώνεται η προέλευσή του, η νομοθετική του εξέλιξη, η οικονομική του σημασία, οι προϋποθέσεις εφαρμογής του στο ελληνικό δίκαιο, οι σχετικές έννομες συνέπειές του καθώς και η στάση της ελληνικής νομολογίας απέναντι του (ιδίως των πολιτικών δικαστηρίων). Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται η εφαρμογή του κανόνα στο χώρο του ποινικού δικαίου, η ειδικότερη δυνατότητα αξιοποίησής του στο διαφωτιστικό παράδειγμα της απιστίας (390 ΠΚ), οι επιλογές του νομοθέτη ως προς την εισαγωγή κατ΄ έγκληση διώξεως στην υπόσταση της κακουργηματικής απιστίας σε βάρος χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (αλλά και οι σχετικές μεταβολές και ζυμώσεις στις προτάσεις και, εντέλει, αποφάσεις των οικείων νομοπαρασκευαστικών επιτροπών κατά την διαμόρφωση του αρ. 405 ΠΚ), η εφαρμογή του κανόνα όταν ο φορέας της περιουσίας είναι το δημόσιο και η στάση της νομολογίας των ποινικών δικαστηρίων, εν γένει. Στο τρίτο κεφάλαιο προσεγγίζεται η εύλογη επιχειρηματική κρίση υπό το καθεστώς της αφερεγγυότητας των νομικών προσώπων και αναλύονται συνδυαστικά οι ειδικές ποινικές διατάξεις του νέου (ν. 4738/2020) πτωχευτικού κώδικα, ιδίως αυτές των αρ. 197 περί χρεοκοπίας και 198 περί ευνοϊκής μεταχείρισης πιστωτή (σε συνδυασμό με το αρ. 202 περί της ευθύνης των διαχειριστών νομικών προσώπων). Στο τέταρτο κεφάλαιο, τέλος, παρατίθενται ειδικά ζητήματα ποινικού δικονομικού δικαίου και ακολουθεί το πέμπτο κεφάλαιο με τις καταληκτικές σκέψεις και των εξαγωγή βασικών συμπερασμάτων.
(EL)
The subject of this thesis is the consideration of the conditions, as these are understood under commercial law, for the application of the Business Judgement Rule (as reflected in Art. 102 par. 4 of Law 4548/2018) in criminal cases, for the purpose of excluding the legal persons administrators’liability and, specifically, of the administrators of commercial business entities in whose operational framework the business decisions under consideration are primarily made. The objective is to highlight a fair and not unduly strict system of punishing the persons leading the business world, through the crystallisation of indicators regarding lack of civil liability and, given criminal code’s ancillary role, of criminal liability as well, based on the rule’s conditions.
In the first chapter, the rule under consideration is analysed and in particular its origins, its legislative development, its financial significance, its conditions for application in Greek law, its relative legal consequences, as well as the attitude of Greek case–law towards it (especially of civic courts) are described.The second chapter examines the rule’s application in criminal matters, the specific potential of its utilisation in the enlightening example of misappropriation (Art. 390,Criminal Code), the legislator’s choices regarding the introduction of prosecution pursuant an accusation with regard to the existence of criminal misappropriation against financial institutions (as well as the related alterations and interactions on the proposals and, finally, the decisions of the legislative drafting committees concerned during the shaping of Criminal Code’s Art. 405), the application of the rule when the State is the bearer of the property, and the attitude of the criminal courts’ case–law in general. In the third chapter, reasonable business judgement is examined under the lens of the legal persons’ insolvency, and the specific criminal provisions of the new (L. 4738/2020) bankruptcy code, especially those of Art. 197 regarding bankruptcy and 198 regarding a creditor’s favourable treatment (in conjunction to Art. 202 regarding the liability of legal person’s administrators). In the fourth chapter, finally, special matters of criminal procedural law are set out, followed by the fifth chapter with closing thoughts and the drawing of basic conclusions.
(EN)