Η έρευνα για τις επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 δεν πρέπει να εστιάσει αποκλειστικά στον αριθμό των νοσούντων και των θανόντων. Επηρεάζεται, καταρχάς, η ψυχική υγεία των ανθρώπων με τρεις τρόπους. Πρώτον, η απειλή της φυσικής εξόντωσης προκαλεί μία κατάσταση έντονου και παρατεταμένου άγχους, δεδομένου ότι πρόκειται για έναν «αόρατο» εχθρό που δε μπορούσε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά επί πολλούς μήνες. Δεύτερον, ο περιορισμός της κυκλοφορίας και η εξαναγκαστική απομόνωση αυξάνει το κοινωνικό άγχος, καθώς ο άνθρωπος απομονώνεται από την φυσική παρουσία των συνανθρώπων του. Τρίτον, η διακοπή εργασιών των περισσότερων επιχειρήσεων συνεπάγεται την αύξηση του αισθήματος ανασφάλειας για τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα, όπως και για τους ανέργους και υποπληρωμένους υπαλλήλους. Σε αυτό το πλαίσιο επιδείνωσης της ψυχικής υγείας, κατά την περίοδο του υποχρεωτικού εγκλεισμού καταγράφεται μεγάλη αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, η οποία γίνεται αντιληπτή ως προσπάθεια άσκησης δύναμης και ελέγχου επί των υπόλοιπων μελών της οικογένειας. Η πανδημία επιδρά και στην απασχόληση, δυσανάλογα για συγκεκριμένες ομάδες (γυναίκες, αλλοδαποί, χαμηλής εξειδίκευσης και ηλικιωμένοι εργαζόμενοι) που θεωρούνται εργασιακά πιο ευάλωτοι. Για την Ελλάδα, συγκεκριμένα, η πανδημία θεωρείται ότι ανέκοψε βίαια τις προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας και οδήγησε σε ανάταξη της αγοράς εργασίας.
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να εξετάσει την υπόθεση ότι οι ψυχοκοινωνικές και εργασιακές συνέπειες των μέτρων κοινωνικής απόστασης και ο εγκλεισμός ενδέχεται να ξεπεράσουν το βάρος της θνησιμότητας από τον Covid-19. Προς αυτόν τον σκοπό θα αναλυθούν οι επιπτώσεις της πανδημίας σε θεωρητικό επίπεδο, ενώ θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στην περίπτωση της Ελλάδας, δεδομένου ότι τα περιοριστικά μέτρα επεβλήθησαν νωρίς.
(EL)
The research on the consequences of Covid-19 pandemic should focus to more than the number of diseased and dead people. The pandemic, to begin with, affects peoples’ mental health in three ways. Firstly, the threat of physical elimination causes a situation of intense and prolonged stress, given that it is an ‘invisible’ enemy, that couldn’t be dealt with effectively for many months. Secondly, limitations on free movement and compulsory isolation enhance social anxiety, because humans are isolated from the physical presence of other humans. Thirdly, the stoppage of work for the majority of businesses results to increasing insecurity for private-sector workers, as well for the unemployed and poorly-paid employees. In this context of mental health deterioration, during the period of compulsory isolation, it was recorded a big rise at the incidents of domestic violence, which is being perceived as an attempt of exerting power and control over the family members. The pandemic also affects employment, disproportionally for certain groups (women, foreigners, low-skilled and elderly workers) that are considered more vulnerable in the labour market. In the case of Greece, the pandemic is thought to have violently countered the prospects of economic recovery and resulted to the reset of the labour market.
The goal of the present dissertation is to examine the suggestion that the psycho-social and labour consequences of the social distancing measures and the lockdown may exceed the burden of mortality due to the virus itself. For this purpose, the dissertation will analyze theoretically the consequences of the pandemic, with a specific reference to the case of Greece, since the restrictive measures were imposed early.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
