Ενώ η κύρια μάζα των μελετητών του φαινομένου της άκρας δεξιάς στη (δυτική ως επί το πλείστον) Ευρώπη υποστηρίζει την παραδοχή ότι ο συγκεκριμένος χώρος είναι κατά παράδοση ανδροκρατούμενος τόσο σε επίπεδο κομματικών στελεχών και εκπροσώπων όσο και σε επίπεδο εκλογέων, η απόσταση ανάμεσα στα ποσοστά ψηφοφόρων των δύο φύλων σε πολλές περιπτώσεις βαίνει μειούμενη και οφείλει αυτήν την τάση της μεταξύ άλλων στην πολύ σημαντική συμβολή προβεβλημένων γυναικών εκπροσώπων/αρχηγών των κομμάτων αυτών, οι οποίες, με εργαλεία αιτήματα που τάσσονται (κατ’ επίφαση) υπέρ της γυναίκας και της ισότητας, καταφέρνουν να ανανεώσουν την εξτρεμιστική εικόνα των παρατάξεών τους μέσα από ένα σύγχρονο προφίλ (Feo & Lavizzari, 2021, σ. 4). Στην παρούσα εργασία παρατίθενται κάποιες από τις τακτικές που χρησιμοποιούν κόμματα της ακροδεξιάς στην Ευρώπη για να προσελκύσουν γυναίκες ψηφοφόρους και παρουσιάζεται η σύνδεσή τους με την προσπάθεια απεγκλωβισμού των κομμάτων αυτών από τα περιθώρια του πολιτικού σκηνικού και εισόδου τους στη mainstream πολιτική αρένα. Σε αυτό το πλαίσιο, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον περιπτώσεις κομμάτων που εμφανίστηκαν (ή επανεμφανίστηκαν με μεγαλύτερο δυναμισμό) στο πολιτικό προσκήνιο τα τελευταία χρόνια και κατάφεραν να διευρύνουν τη βάση τους, μεταξύ άλλων απηχώντας στις γυναίκες μέσα από γυναικείες ηγετικές φυσιογνωμίες (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία). Οι περιπτώσεις αυτές, που παρουσιάζουν κάποιους παραλληλισμούς μεταξύ τους, αντιπαραβάλλονται με την περίπτωση της Ελλάδας, όπου, παρόλο που η ακροδεξιά, όπως εκπροσωπήθηκε τα χρόνια της κρίσης από τη Χρυσή Αυγή, φαίνεται να μην αποκλίνει από τα αρκετά αυστηρά παραδοσιακά πρότυπα θέασης της γυναίκας, σημείωσε χαρακτηριστικές επιτυχίες και κατάφερε να προσελκύσει σε κάποιον βαθμό και γυναίκες (Sakellariou, 2018). Η μετέπειτα συρρίκνωση της Χρυσής Αυγής εξετάζεται μέσα από το πλαίσιο της απουσίας χαρακτηριστικών στρατηγικής «κανονικοποίησης», τα οποία βρίσκονται σε μια σχέση αμοιβαίας ανατροφοδότησης με την προσέλκυση γυναικών ψηφοφόρων και είναι εμφανή στις υπόλοιπες περιπτώσεις.
(EL)
While the main consensus among scholars of the far right (primarily) in Western Europe finds that far right parties are traditionally male-dominated both in terms of party members and elected representatives and in terms of voters, the far right voter gender gap appears to be diminishing in certain cases and this trend owes a great deal (among other factors) to the major contribution of high-visibility female far right party representatives/leaders who have managed to rebrand their parties’ previously extremist image by instrumentalising demands (ostensibly) in favour of women and gender equality (Feo & Lavizzari, 2021, p. 4). This paper presents some of the tactics European far right parties employ to attract female voters and links these tactics to their attempts to move away from the margins of the political landscape and into the mainstream political arena. In this context, it is worth examining the cases of parties that came (or returned in a more dynamic manner) to the forefront of political developments in their respective countries over the past years and managed to expand their electoral bases by appealing, among others, to women through their female leaders (Germany, France, Italy). These cases, which share many similarities among them, are juxtaposed with the case of Greece, where the far right—as represented by Golden Dawn during the years of Greece’s acute economic, political, and societal crisis—had some considerable electoral victories, to which women voters inevitably contributed to a certain extent despite the party’s strict adherence to traditionally restrictive gender role views (Sakellariou, 2018). Golden Dawn’s withdrawal from Greece’s political mainstream following its subsequent electoral defeats is seen in the light of the absence of a “normalisation” strategy, which is evident in the other cases examined in this paper and would help attract women voters, who would, in turn, contribute to the reinforcement of the trend towards normalisation.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
