Η πόλη είναι ένας σύνθετος σχηματισμός και αποτελεί έναν σημαντικό συλλέκτη αναμνήσεων, εμπειριών και αισθήσεων, στοιχεία που αποτυπώνονται σε κάθε υλικό ή άυλο, έμψυχο ή άψυχο κομμάτι του αστικού χώρου. Στον ελλαδικό χώρο, τα μουσεία πόλεων είναι ελάχιστα. Η εμπειρία της πόλης μέσα από ένα ανοικτό βιωματικό μουσείο αποτελεί μια εναλλακτική και συνάμα δυναμική επιλογή, όπου τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά της πόλης παρουσιάζονται insitu συμβάλλοντας άμεσα στην κατανόηση του παρελθόντος και ταυτόχρονα στη πρόσληψη της αστικής ταυτότητας, στοιχεία τα οποία μέσα στον αστικό ιστό δύναται να ιδωθούν υπό διαφορετικές και ενδιαφέρουσες οπτικές.
Η δημιουργία ενός ανοικτού μουσείου πόλης ερευνάται μέσα από τη μελέτη της πόλης της Σπάρτης ως ένα ιδανικό παράδειγμα. Η ιστορία της λακωνικής πρωτεύουσας είναι πλούσια λόγω της διαχρονικής παρουσίας της και – μέχρι σήμερα – αποτυπώνεται στον ζωτικό ιστό της πόλης. Η πόλη, ως αρχιτεκτονική κατασκευή, ως κοινωνικές σχέσεις, ως ανάγνωση των πολιτικών και ιστορικών γεγονότων, δύναται να συμβάλει στην αποκρυπτογράφηση και ανάδειξη της ιστορίας της. Ωστόσο, δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμα συστηματικές και στοχευμένες προσπάθειες ανάδειξης του νεότερου πολιτισμού της Σπάρτης. Απώτερος σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει τη βιωσιμότητα της πόλης με έμφαση στο πολυποίκιλο πολιτιστικό της απόθεμα. Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται, στην ανασκαφή και στην αποκάλυψη της στρωματογραφικής ιστορίας της Σπάρτης μέσα στον αστικό χώρο, όπου δημιουργείται ένα κοινό αφήγημα, το οποίο παρουσιάζει τη νεότερη ιστορία της πόλης. Το αφήγημα αυτό ενώνει τα ιστορικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα μέσω διαδρομών, τα οποία αποκαλύπτουν διαφορετικές πτυχές της καθημερινής ζωής της πόλης. Στόχος, λοιπόν, είναι να αναδειχθεί η νεότερη ιστορία της πόλης, να ερευνηθούν οι άγνωστες πτυχές της και ιδίως να αναδειχθούν οι μικροϊστορίες της, ώστε το αφήγημα που θα δημιουργηθεί να είναι πιο ευχάριστο, εύληπτο και ενδιαφέρον. Η δημιουργία πολιτιστικών διαδρομών μέσα στην πόλη συμβάλει ουσιαστικά προς αυτή τη κατεύθυνση.
(EL)
The city is a complex formation and is an important collector of memories, experiences and sensations, elements that are imprinted on every material or immaterial, animate or inanimate part of the urban space. In Greece, city museums are few. The experience of the city through an open experiential museum is an alternative and at the same time dynamic choice, where the cultural characteristics of the city are presented insitu, contributing directly to the understanding of the past and at the same time to the perception of urban identity, elements that within the urban fabric can be seen from different and interesting perspectives.
The creation of an open city museum is explored through the study of the city of Sparta as an ideal example. The history of the Laconian capital is rich due to its timeless presence and – until today – is imprinted on the vital fabric of the city. The city, as an architectural construction, as social relations, as a reading of policies and historical events, can contribute to the decipherment and highlighting of its history. However, systematic and targeted efforts have not yet been made to highlight the modern civilization of Sparta. The ultimate purpose of this thesis is to present the sustainability of the city with emphasis on its diverse cultural reserve. The present study focuses on the excavation and revelation of the stratigraphic history of Sparta within the urban space, where a common narrative is created, which presents the modern history of the city. This narrative unites the historical architectural remains through routes, which reveal different aspects of the daily life of the city. The aim, therefore, is to highlight the modern history of the city, to investigate its unknown aspects and especially to highlight its microhistories, so that the narrative that will be created will be more pleasant, understandable and interesting. The creation of cultural routes within the city contributes substantially to this direction.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
