Η ψυχική ανθεκτικότητα αποτελεί μία από τις κεντρικές έννοιες στη σχολική ψυχολογία. Μάλιστα, πολλές έρευνες έχουν τονίσει τη σημασία της ψυχικής ανθεκτικότητας σε όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας. Από την άλλη, η συμπερίληψη είναι μία από τις κεντρικότερες έννοιες στην ειδική αγωγή και απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια την έρευνα. Στην παρούσα μελέτη εξετάζονται οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για τα επίπεδα ψυχικής ανθεκτικότητάς τους, καθώς και οι αντιλήψεις τους για τη συμπερίληψη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 247 εκπαιδευτικοί, 121 από την πρωτοβάθμια, και 126 από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο Βραχεία Κλίμακα Ψυχικής Ανθεκτικότητας (Brief Resilience Scale – BRS) (Smith et al., 2008), με στόχο την εκτίμηση των αντιλήψεών τους για την ψυχική ανθεκτικότητα, καθώς και το ερωτηματολόγιο Κλίμακα Στάσεων σχετικά με τη Συμπεριληπτική Εκπαίδευση Μαθητών με και χωρίς Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (Attitudes Toward Inclusive Education Scale – ATIES) (Wilszenski,1992, 1995), με στόχο την εκτίμηση των αντιλήψεών τους για τη συμπερίληψη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Παράλληλα, συμπληρώθηκε και ένα ερωτηματολόγιο δημογραφικών χαρακτηριστικών. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της ψυχικής ανθεκτικότητας και των αντιλήψεων για τη συμπερίληψη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Επιπροσθέτως, φαίνεται ότι οι συμμετέχοντες διατηρούν σχετικά υψηλά επίπεδα ψυχικής ανθεκτικότητας και θετικές αντιλήψεις για τη συμπερίληψη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Επιπλέον, οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για τη συμπερίληψη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες φαίνεται να διαφοροποιούνται ως προς το επίπεδο σπουδών τους, την παρακολούθηση σεμιναρίου συναφούς με την ειδική αγωγή, τα έτη προϋπηρεσίας και τη βαθμίδα εκπαίδευσης. Τέλος, η ψυχική ανθεκτικότητα προβλέπει σε ένα μικρό ποσοστό τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με τη συμπερίληψη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Τα παραπάνω ευρήματα συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση των αντιλήψεών τους για την ψυχική τους ανθεκτικότητα και για τη συμπερίληψη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και στον σχεδιασμό αποτελεσματικότερων προγραμμάτων παρέμβασης και υποστήριξης.
(EL)
In the literature there is a lack of studies exploring teachers’ perception of resilience with their perceptions regarding inclusion of students with special educational needs (SEN). This study aimed to examine the perceptions regarding resilience and inclusion of 247 teachers across various levels of education. Participants completed the Brief Resilience Scale (BRS) (Smith et al., 2008) and the Attitudes Toward Inclusive Education of Students with and without Special Educational Needs Scale (ATIES) (Wilszenski, 1992, 1995), as well as a demographic characteristics questionnaire. Findings of the study revealed a positive correlation between teachers’ perceptions of resilience and the inclusion of students with SEN, as well as participants maintained relatively high levels of resilience and positive perceptions of inclusion of students with SEN. Additionally, teachers’ perceptions regarding the inclusion of students with SEN seem to differ in terms of attending seminars related to special education, years of experience, and educational level. Finally, teachers’ perceptions of resilience can act as a predictor to their perceptions regarding the inclusion of students with SEN. Findings can contribute to a better understanding of teachers’ perceptions on inclusion and to the provision of appropriate services regarding the inclusion of students with SEN.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
