Η εξουθένωση των εκπαιδευτικών αποτελεί ένα πραγματικό γεγονός στον σημερινό κόσμο. Αρκετοί παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν σε εξάντληση και πολλοί εκπαιδευτικοί δεν διαθέτουν τα κατάλληλα εφόδια να τους αναγνωρίσουν και να τους διαχειριστούν. Οι νέοι, κυρίως, εκπαιδευτικοί εισέρχονται στη σχολική τάξη γεμάτοι ενθουσιασμό και πολλές φορές δεν έχουν την απαραίτητη ετοιμότητα να ανταποκριθούν σε όλες τις προκλήσεις που μπορεί να συναντήσουν κατά την επαγγελματική τους πορεία. Για το λόγο αυτό, έρχονται συχνά αντιμέτωποι με καταστάσεις άγχους, ψυχολογικής πίεσης, εξουθένωσης και αναποτελεσματικότητας. Για τους ειδικούς παιδαγωγούς και θεραπευτές που εργάζονται με παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ο κίνδυνος επαγγελματικής εξουθένωσης είναι μεγαλύτερος και συχνά απαιτείται πρόσθετη υποστήριξη. Στη παρούσα εργασία έγινε συνδυασμός δυο μεθόδων έρευνας, ποσοτικής και ποιοτικής, προκειμένου να διερευνηθεί το επίπεδο επαγγελματικής εξουθένωσης. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο αλλά και ένας οδηγός συνέντευξης, προκειμένου να εξαχθούν τα σχετικά με την έρευνα δεδομένα. Το δείγμα της ποσοτικής έρευνας αποτέλεσαν 100 εκπαιδευτικοί και θεραπευτές που εργάζονται σε δομές ειδικής αγωγής, οι οποίοι κλήθηκαν να συμπληρώσουν το αυτό-χορηγούμενο ερωτηματολόγιο Maslach Burnout Inventory (MBI), των Maslach και Jackson (1981). Για την ποιοτική έρευνα διενεργήθηκαν συνεντεύξεις σε 8 εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής. Τα αποτελέσματα της ποσοτικής έρευνας έδειξαν ότι ένα μεγάλο ποσοστό του δείγματος παρουσιάζει μέτρια ή υψηλή συναισθηματική εξουθένωση και αποπροσωποποίηση. Επίσης, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση της συναισθηματικής εξουθένωσης με την αποπροσωποποίηση και τα έτη προϋπηρεσίας. Ανάλογα ήταν και τα αποτελέσματα της ποιοτικής έρευνας, τα οποία επιβεβαίωσαν ότι οι εργαζόμενοι στο χώρο της Ειδικής Αγωγής βιώνουν καθημερινά κόπωση, αποστασιοποίηση, άγχος και απογοήτευση. Η ορθή αντιμετώπιση του φαινομένου θα μπορούσε να περιλαμβάνει παρεμβάσεις τόσο σε οργανωσιακό επίπεδο όσο και επιμορφωτικά σεμινάρια για την πρόληψη, την αναγνώριση των συμπτωμάτων και την αντιμετώπιση του φαινομένου της επαγγελματικής εξουθένωσης.
(EL)
Teacher burnout is a real issue in today's world. Several factors can lead to burnout, and many teachers are not equipped to recognize and manage them. Young teachers, especially, enter the classroom full of enthusiasm and many times do not have the necessary readiness to respond to all the challenges they may encounter during their career. For this reason, they are often faced with situations of stress, psychological pressure, burnout and inefficiency. For special educators and therapists working with children with special educational needs, the risk of burnout is greater and additional support is often required. In this work, two research methods were combined, quantitative and qualitative, in order to investigate the level of burnout. For this purpose, a questionnaire and an interview guide were used, in order to extract the data related to the research. The quantitative research sample consisted of 100 teachers and therapists working in special education settings, who were asked to complete the self-administered Maslach Burnout Inventory (MBI), by Maslach and Jackson (1981). For the qualitative research, interviews were conducted with 8 special education teachers. The results of the quantitative research have identified a large proportion of the sample presents medium or high signs of burnout and depersonalisation. Moreover, there has been observed high statistically significant correlation of burnout with depersonalisation and the years of service. Similar were the results of the qualitative research, which have confirmed that professionals in the field of Special Education Needs are experiencing daily fatigue, detachment, anxiety and disappointment. The right response to this occurrence could entail interventions at an organisational level, as well as in the form of educational seminars for the prevention, the identification of symptoms and the resolution of the effects of occupational burnout.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
