Στην παρούσα εργασία μελετήθηκε η δομή της κοινότητας των βενθικών
μακροασπονδύλων στον υδροβιότοπο της περιοχής Βραυρώνας - Παράκτια Θαλάσσια
ζώνη (GR3000004), που ανήκει στο ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000. Oι συλλογές
έγιναν την άνοιξη του 2021 και τον Ιανουάριο του 2022. Εκτάκτως, έγιναν
δειγματοληψίες και στα μέσα Φεβρουαρίου του 2022 στα πλαίσια διερεύνησης του
βαθμού διατάραξης της βιοκοινότητας λόγω αντιπλημμυρικών έργων εντός του
υδροβιότοπου. Πραγματοποιήθηκαν 14 ποιοτικές και 11 ποσοτικές δειγματοληψίες. Οι
ποιοτικές δειγματοληψίες έγιναν στις ρίζες των υδρόβιων μακροφύτων, όπου δεν ήταν
δυνατόν να πραγματοποιηθούν ποσοτικές δειγματοληψίες, και στον αρχαιολογικό
χώρο του Ιερού της Αρτέμιδας. Οι ποσοτικές δειγματοληψίες είχαν σκοπό εκτός από
τη διερεύνηση της ποικιλότητας, τη συλλογή δεδομένων που θα οδηγούσαν σε
υπολογισμούς δεικτών της βιοκοινότητας. Για την πραγματοποίησή τους γίνονταν
συλλογές σε τετράγωνα των 625 cm2 σε έξι βασικά οικοσυστήματα επιφανειακών
υδάτων του υδροβιότοπου: στους θύλακες υφάλμυρου νερού , στα μόνιμα λιμνία
χαμηλής ροής, στα εποχικά λιμνία χαμηλής ροής, στα μόνιμα ρέματα, στα παροδικά
ρεύματα και σε τμήματα του ποταμού Ερασίνου. Δευτερευόντως έγιναν
δειγματοληψίες σε σημείο του υδροβιότοπου με πλημμυρικά φαινόμενα καθώς και σε
αποξηραμένα λιμνία. Συλλέχθηκαν συνολικά 45 taxa βενθικών μακροασπονδύλων. Οι
βασικοί τροφικοί τύποι που διακρίθηκαν ήταν τέσσερις. Οι θηρευτές (17 taxa), οι
τεμαχιστές (2 taxa), οι συλλέκτες (20 taxa) και οι βοσκητές (9 taxa). Ως προς τη μελέτη
της βιοκοινότητας για κάθε taxon υπολογίσθηκε η συχνότητα (F), η σχετική αφθονία
(R.A.), η μέση πυκνότητα (άτομα / m2
) καθώς και ο τύπος χωρικής κατανομής. Στα
τρία βασικά οικοσυστήματα επιφανειακών υδάτων (ρέματα, μόνιμα λιμνία χαμηλής
ροής, θύλακες υφάλμυρου νερού) υπολογίστηκαν, ο δείκτης ποικιλότητας του Simpson
και ο δείκτης ομοιότητας του Sørensen. Η εφαρμογή του δείκτη Simpson έδειξε ότι η
μεγαλύτερη βιοποικιλότητα εντοπίζεται στα μόνιμα λιμνία χαμηλής ροής και
ακολούθως στα ρέματα και στους θύλακες υφάλμυρου νερού. Η εφαρμογή του δείκτη
Sørensen έδειξε ότι οι βιοκοινότητες των τριών αυτών οικοσυστημάτων διαφέρουν
αρκετά μεταξύ τους και αυτό οφείλεται στον όγκο που καταλαμβάνει ο κάθε τύπος
υδατοσυλλογής στον υδροβιότοπο και στην αλατότητα του νερού. Μεγαλύτερη
ομοιότητα εντοπίζεται ανάμεσα στα μόνιμα λιμνία χαμηλής ροής και στα ρέματα
(46,15 %) την άνοιξη και (50%) τον χειμώνα. Στην περιοχή μελέτης εντοπίστηκε το
στενότοπο ενδημικό είδος υδρόβιων γαστεροπόδων Pseudamnicola macrostoma
(Küster, 1853), το οποίο εθεωρείτο εξαφανισμένο από την περιοχή επί 19 έτη. Επίσης
εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην περιοχή υδρόβια γαστερόποδα του γλυκού νερού
που ανήκουν στην οικογένεια Bithyniidae. Τέλος, μελετήθηκε η οικολογική ποιότητα
των επιφανειακών υδάτων της περιοχής βάσει του δείκτη GOLD που εκτιμά την
οργανική ρύπανση και κατέταξε τον υδροβιότοπο στην κλάση Good/Moderate με τιμές
που οριακά δεν έφταναν την κλάση Hight/Good υποδεικνύοντας ότι με περαιτέρω
έρευνα και ενδεχόμενα διαχειριστικά μέτρα μπορούμε να έχουμε ένα αρκετά ποιοτικό
αποτέλεσμα ως προς την αντιμετώπιση της οργανικής ρύπανσης.
(EL)
Τhe community structure of the benthic macroinvertebrates in the wetland of Vravrona
- Coastal Marine Zone (GR3000004), a Natura 2000 site, was studied. Samplings were
carried out during the spring of 2021 and in January 2022. Samples were also collected
in mid-February 2022 to investigate the disturbance caused to the benthic community
by flood control structures within the wetland. Fourteen qualitative and eleven
quantitative samples were taken from the field. Qualitative sampling was used for
collecting macroinvertebrates from the roots of aquatic macrophytes. It was also used
in the archaeological site of the Sanctuary of Artemis. Quantitative samples were taken
from quadrats of 625 cm2
from the main types of ecosystems in the wetland, that are
sites with brackish water pockets, permanent low-flow pools, temporary low-flow
ponds, permanent streams, temporary streams, and portions of the Erasinos River.
Additionally, sampling was conducted at a floodplain wetland site and drained ponds.
In total, 45 benthic macroinvertebrates taxa were collected. The main trophic types
distinguished were predators (17 taxa), shredders (3 taxa), foragers (20 taxa) and
grazers (9 taxa). Frequency (F), relative abundance (R.A.), mean density
(individuals/m2
), and spatial distribution type were calculated for each taxon. For the
three main water ecosystems (streams, permanent low-flow ponds, brackish water
pockets), Simpson's diversity index and Sørensen's similarity index were calculated.
The highest biodiversity was found in permanent low-flow ponds, followed by streams
and brackish water pockets. The differentiation of macroinvertebrate communities
between these ecosystems was attributed to the size of each type of water body and the
water salinity. The highest similarity was found between low-flow permanent pools and
streams (46.15 % in spring, and 50 % in winter). The endemic freshwater hydrobiid
gastropod Pseudamnicola macrostoma (Küster, 1853), which was thought to be extinct
from this area for the last 19 years, was found during this study. Additionally, freshwater
gastropods of the family Bithyniidae were recorded for the first time in this area. The
ecological quality of the surface waters was assessed using the GOLD index, which
evaluates organic pollution; according to this index, the quality of wetland is classified
as Good/Moderate, with values marginally below the High/Good class, indicating that,
with specific management measures, we can achieve significant progress in terms of
controlling organic pollution.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
