Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει στόχο την εύληπτη ανάλυση των προϋποθέσεων
υπαγωγής στο καθεστώς διεθνούς προστασίας σύμφωνα με τα συναφή νομοθετικά
κείμενα. Σε πρώτο στάδιο, θα αναλυθούν οι προϋποθέσεις υπαγωγής στο καθεστώς
προστασίας, όπως αυτές ορίζονται στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το καθεστώς
των προσφύγων. Έπειτα, θα ακολουθήσει η εξέταση των προϋποθέσεων υπαγωγής στο
καθεστώς στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σύμφωνα με την ισχύουσα Οδηγία
2011/95/ΕΕ, η οποία αναδιατύπωσε την Οδηγία 2004/83/ΕΚ. Η ανάλυση που θα λάβει
χώρα θα βασισθεί αφενός για τη Σύμβαση της Γενεύης κυρίως σε οδηγούς και
αναλύσεις της UNHCR επί του εξετασθέντος θέματος, αφετέρου για την Οδηγία
2011/95/ΕΕ κατά βάση στις εκπονηθείσες δικαστικές αναλύσεις από την EASO και στη
νομολογία. Τόσο η Ύπατη Αρμοστεία για τους πρόσφυγες, όσο και η EASO, έχουν
προχωρήσει στην εκπόνηση αναλύσεων, οι οποίες αποτελούν ένα ανεκτίμητο εργαλείο
για την κατανόηση και την ερμηνεία των εννοιών που εμπεριέχονται σε όλο το φάσμα
των προϋποθέσεων υπαγωγής στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Επί της παρούσης,
θα ακολουθήσει η ανάλυση των βασικών αυτών εννοιών όπως έχουν ερμηνευτεί σε
διεθνές και ευρωπαϊκό πλαίσιο, καθώς και σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ, του
ΕΔΔΑ και των εθνικών δικαστηρίων των συμβαλλομένων στη Σύμβαση της Γενεύης
κρατών. Κατά την εξέταση των προϋποθέσεων, θα διαπιστωθεί ότι τόσο η Οδηγία
2011/95/ΕΕ, όσο και ο ισχύων ελληνικός νόμος 4939/2022, έχουν ως θεμέλιο τη
Σύμβαση της Γενεύης του 1951. Ωστόσο, στο ευρωπαϊκό δίκαιο η διεθνής προστασία
δεν περιορίζεται μόνο στην χορήγηση του καθεστώτος του πρόσφυγα. Αντιθέτως,
προβλέπεται και ένα άλλο παραπλήσιο καθεστώς, αυτό της παροχής επικουρικής
προστασίας. Εκτός από το επιπλέον αυτό καθεστώς, θα αναλυθούν και περαιτέρω
στοιχεία της Οδηγίας που αφορούν στις προϋποθέσεις υπαγωγής. Ο ελληνικός νόμος,
όπως θα διαπιστωθεί στο Γ’ μέρος, ακολουθεί τα πρότυπα της Οδηγίας σύμφωνα με τις
επιταγές του ευρωπαϊκού δικαίου. Όσον αφορά στο περιεχόμενο της ανάλυσης, πρώτα
θα λάβει χώρα η παράθεση των στοιχείων του άρθρου 1 της Σύμβασης της Γενεύης, με
σκοπό την κατανόηση του θεμελίου κάθε μεταγενέστερης ρύθμισης η οποία άπτεται
της αναγνώρισης του καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Έπειτα, θα ακολουθήσει η
παράθεση των άρθρων της ευρωπαϊκής Οδηγίας και η ερμηνευτική ανάλυση των όρων
που εμπεριέχονται σε αυτά με την παράλληλη εξέταση σχετικών υποθέσεων που έχουν
απασχολήσει τη νομολογία του ΔΕΕ, του ΕΔΔΑ, καθώς και των κρατών μελών της
Ένωσης. Τέλος, όσον αφορά στο σκέλος της ελληνικής πρακτικής, θα παρατεθούν
ορισμένες αποφάσεις των Επιτροπών Ασύλου και των εθνικών δικαστηρίων,
προκειμένου να γίνει αντιληπτή η πρακτική εφαρμογή του ν. 4939/2022 και των
σχετικών επιταγών του ευρωπαϊκού δικαίου, τις οποίες ακολουθεί ο προαναφερόμενος
εθνικός μας νόμος.
(EL)
The present thesis aims to provide a comprehensible analysis of the standards for the qualification for international protection according to the relevant legal texts. Firstly, the standards for the qualification for international protection as defined by the 1951 Refugee Convention will be analysed. Then, will follow the examination of the standards for qualification for international protection within the European Union framework, according to the European directive 2011/95/EU, which is the recast of the Directive 2004/83/EC. On the one hand, the Geneva Convention analysis will be based on UNHCR guides and analyses and on the other hand, the Directive 2011/95/EU analysis will be based on the case law and on the judicial analyses carried out by EASO. Both UNHCR’s and EASO’s analyses are an invaluable tool for understanding and interpreting the terms included in the context of the standards for qualifying for the international protection status. An analysis of these basic terms will be carried out as interpreted in the international and European context, as well as in accordance with the case law of the CJEU, the ECtHR and the national courts of the State Parties to the Geneva Convention. During the analysis of the abovementioned standards, it will be noted that both Directive 2011/95/EU and the current greek law no 4939/2022 are based on the 1951 Geneva Convention. However, in European law international protection does not include only the refugee status. On the contrary, another similar status is provided, that of subsidiary protection. In addition to this additional status, further terms of the Directive concerning the standards for qualification for international protection will be analysed. The greek law, as will become apparent in Part III, follows the standards of the Directive, in accordance with the requirements of European Union law. Regarding the content of the analysis, first and in order to understand the basis of any subsequent regulation concerning the granting of the international protection status, the terms of Article 1 of the Geneva Convention will be mentioned in detail. Then, will follow the analysis and the interpretation of the articles and the terms of the European Directive while at the same time examining relevant cases brought by the CJEU, the ECtHR, as well as the courts of the Member States of the Union. Finally, regarding the greek practice, will be cited some decisions of the Asylum Committees and national courts in order to understand the practical application of the greek law no. 4939/2022 and the relevant requirements of European law, which the aforementioned national law follows.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
