Εισαγωγή: Η σεξουαλική παραβατικότητα των ανηλίκων αποτελεί ένα πολυδιάστατο φαινόμενο, με διάφορες κοινωνικές, ψυχολογικές και νομικές προεκτάσεις αλλά και αυξανόμενο επιστημονικό ενδιαφέρον. Παρά όμως την αναγνωρισμένη σημαντικότητα του φαινομένου, διαπιστώνεται η απουσία της έρευνας στην ειδική αυτή μορφή της παραβατικότητας.
Σκοπός: Η παρούσα έρευνα επικεντρώθηκε στο σύνθετο αυτό θέμα, αποσκοπώντας στην διερεύνηση των βασικών μορφών της σεξουαλικής παραβατικότητας, αλλά και των χαρακτηριστικών των ανηλίκων ατόμων που εκδηλώνουν συμπεριφορές αυτής της μορφής.
Μεθοδολογία: Η μελέτη διεξήχθη στο πλαίσιο της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων Αθηνών και αποτέλεσε περιγραφική έρευνα ανάλυσης ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων. Το δείγμα συλλέχθηκε από το αρχειακό υλικό της προαναφερόμενης Υπηρεσίας και συγκεκριμένα συγκροτήθηκε από 45 Ατομικούς Φακέλους Ανηλίκων, οι οποίοι: (α) είχαν παραπεμφθεί στο Δικαστήριο Ανηλίκων ως κατηγορούμενοι για αδικήματα σεξουαλικής παραβατικότητας μεταξύ του χρονικού διαστήματος από 01-01-2016 έως 30-06-2019 και (β) είχαν ανατεθεί στην επίβλεψη Επιμελητών Ανηλίκων για τα αδικήματα αυτά. Το δείγμα διακρίθηκε σε δύο υποσύνολα: (α) το υποσύνολο των ανηλίκων για τους οποίους κρίθηκε βάσει απόφασης δικαστηρίου ότι είχαν διαπράξει τα αδικήματα αυτά και (β) το υποσύνολο για τους οποίους δεν προέκυψε ότι είχαν τελέσει τις πράξεις αυτές. Τα δεδομένα κωδικοποιήθηκαν και κατηγοριοποιήθηκαν σε 27 μεταβλητές, όπου ακολούθησε περιγραφική στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων. Επίσης, πραγματοποιήθηκαν συγκρίσεις μεταξύ των δύο υποσυνόλων μέσω των κατανομών συχνοτήτων και όπου παρατηρήθηκαν διαφορές, ελέγχθηκε η στατιστική σημαντικότητά τους.
Αποτελέσματα: Από τα δεδομένα προέκυψε ότι οι ανήλικοι σεξουαλικοί παραβάτες ήταν κατά κύριο λόγο έφηβοι άνδρες, οι οποίοι σε γενικές γραμμές είχαν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, αρκετοί από αυτούς αντιμετώπιζαν σημαντικές ή σοβαρές οικονομικές δυσκολίες και τακτικά εργάζονταν σε καθημερινές εργασίες. Κατά κύριο λόγο προέρχονταν από πυρηνικές οικογένειες, χωρίς να απουσιάζουν οι τύποι των μονογονεϊκών ή ανασυγκροτημένων οικογενειών. Σε λίγες περιπτώσεις διαπιστώθηκε ότι είχαν ήδη δημιουργήσει τις δικές τους οικογένειες πριν την ενηλικίωσή τους. Στο ιστορικό των ανηλίκων αυτών εντοπίστηκαν διάφορες αντίξοες εμπειρίες ζωής, όπως η διάσπαση των οικογενειακών δεσμών λόγω διαζυγίου των γονέων, η οικογενειακή δυσλειτουργία, η απώλεια μελών της οικογένειας και άλλες ιδιαιτέρως επιβαρυντικές συνθήκες.
Η σεξουαλική παραβατικότητα διακρίθηκε μεταξύ των βίαιων εγκλημάτων, τα οποία εκδηλώθηκαν λιγότερο συχνά καθώς και των μη βίαιων αδικημάτων, χωρίς στοιχεία εξαναγκασμού ή βίας κατά των θυμάτων. Τα θύματα ήταν κυρίως ανήλικες κοπέλες, ενώ σε ελάχιστες περιπτώσεις βίαιων αδικημάτων υπήρξαν ενήλικα θύματα (άνδρες ή γυναίκες). Ως σημαντικές διαπιστώσεις προέκυψαν: (α) η τακτική διάπραξη των σεξουαλικών αδικημάτων από δύο ή περισσότερους ανηλίκους δράστες, (β) η σπάνια υποτροπή στη διάπραξη σεξουαλικών αδικημάτων και (γ) η σχέση των ανηλίκων ατόμων που εκδηλώνουν σεξουαλική παραβατικότητα με τη ροπή στη γενική παραβατικότητα, και μάλιστα με τις βίαιες ή επικίνδυνες μορφές της.
Ειδικά ως προς τη σχέση με τη γενική παραβατικότητα: Κατά τη σύγκριση των δύο υποσυνόλων στο γενικό ιστορικό παραβατικότητας, αλλά και στο ατομικό, κοινωνικό και οικογενειακό ιστορικό, δεν προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Επομένως, βάσει των δεδομένων της έρευνας, συμπεραίνεται ότι τα ανήλικα άτομα των δύο υποσυνόλων πιθανόν προέρχονται από τον ίδιο πληθυσμό ανηλίκων που εκδηλώνουν παραβατικότητα, χωρίς να διαφοροποιούνται ουσιωδώς τα χαρακτηριστικά των ατόμων που διαπράττουν σεξουαλικά αδικήματα ή άλλης μορφής αδικήματα.
(EL)
Introduction: Juvenile sexual offending constitutes a multifaceted phenomenon with various social, psychological, and legal implications, garnering increasing scientific interest. Despite its recognized significance, research specific to this form of offending is notably lacking.
Objective: This study aimed to address this gap by conducting a comprehensive investigation into the primary forms of juvenile sexual offending and the characteristics of individuals engaging in such behavior.
Methodology: The study was conducted within the framework of the Juvenile Probation and Social Care Service of Athens and employed a descriptive research approach of qualitative and quantitative data analysis. The sample was derived from the archival material of the aforementioned service, comprising 45 Individual Files of juveniles who: (a) were referred to the Juvenile Court as defendants for sexual offending crimes between January 1, 2016, and June 30, 2019, and (b) were placed under the supervision of Juvenile Probation Officers for these offenses. The sample was categorized into two subsets: (a) juveniles for whom the court determined that the alleged sexual offenses were committed and (b) those for whom guilt was not established. Data were encoded and categorized into 27 variables, followed by a descriptive statistical analysis of the results. Additionally, comparisons between the two subsets were made using frequency distributions, and where differences were observed, their statistical significance was tested.
Results: The data revealed that juvenile sexual offenders were primarily adolescent males with generally low educational levels, facing significant or severe economic difficulties, and frequently employed in menial jobs. They predominantly came from nuclear families, although single-parent or reconstituted family structures were not uncommon. In some cases, offenders had formed their own families before reaching adulthood. Various adverse life experiences were identified in the history of these juveniles, such as family breakdown due to parental divorce, family dysfunction, loss of family members, and other particularly burdensome conditions.
Juvenile sexual offending was distinguished between violent crimes, occurring less frequently, and non-violent offenses, with no evidence of coercion or physical force against victims. Victims were mainly underage girls, while in a few cases of violent crimes, adult victims (both male and female) were involved. Significant findings included: (a) the frequent commission of sexual offenses by two or more juvenile perpetrators, (b) infrequent recidivism in sexual offenses, and (c) the association of juveniles engaging in sexual offending with a propensity for general delinquency, particularly violent or dangerous forms.
Specifically regarding the relationship with general delinquency: Comparisons between the two subsets in terms of general delinquency history, as well as individual, social, and family histories, did not yield statistically significant differences. Therefore, based on the research data, it is inferred that juveniles in both subsets likely originate from the same population of delinquent juveniles, with no substantial differentiation in the characteristics of individuals committing sexual offenses or other forms of offenses.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
