Θεωρητικό υπόβαθρο:
Η διπολική διαταραχή (ΔΔ) ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των συναισθηματικών
διαταραχών, χαρακτηρίζεται από δυσλειτουργία της ικανότητας ρύθμισης του
συναισθήματος και επηρεάζει σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Η έγκυρη και
έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και διάγνωση της ΔΔ βρίσκεται στο επίκεντρο
της ερευνητικής προσπάθειας στη ΔΔ και η συνεισφορά της νευροαπεικόνισης
μαγνητικού συντονισμού μπορεί να είναι σημαντική προς αυτήν την κατεύθυνση. Η
νευροαπεικόνιση μαγνητικού συντονισμού έχει αναδείξει εγκεφαλικές μεταβολές τόσο
στο επίπεδο της φαιάς ουσίας αλλά και της λευκής ουσίας σε περιοχές που
συμμετέχουν στην αιτιοπαθογένεια της ΔΔ. Μεταξύ των περιοχών αυτών, η
παρεγκεφαλίδα έχει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης. Ωστόσο, αν και μεταβολές
της παρεγκεφαλιδικής φαιάς ουσίας έχουν αναφερθεί στο παρελθόν στη ΔΔ, οι φλοιο-
παρεγκεφαλιδικές συνδέσεις λευκής ουσίας παραμένουν ανεπαρκώς μελετημένες. Από
την άλλη, η φασματογραφία μαγνητικού συντονισμού, η οποία προσφέρει τη
δυνατότητα in vivo μέτρησης του χημικού προφίλ του εγκεφάλου και κατανόησης της
βιοχημικής παθοφυσιολογίας της ΔΔ, δεν παρέχει μέχρι σήμερα σταθερά
επαναλαμβανόμενα ευρήματα σε περιοχές που συμμετέχουν στην παθοφυσιολογία της
νόσου, ενδεχομένως λόγω διαφορετικών μεθοδολογικών προσεγγίσεων και
ετερογένειας στα κλινικά χαρακτηριστικά των ασθενών. Ένα από αυτά τα
χαρακτηριστικά αφορά την επικρατούσα πολικότητα (ΕπΠ) και την πολικότητα
έναρξης (ΠΕν), που έχουν σημαντικές κλινικές και θεραπευτικές επιπτώσεις στη ΔΔ. H
ΕπΠ ορίζεται ως η πολικότητα η οποία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια τουλάχιστον των
δύο τρίτων των επεισοδίων διάθεσης κατά τη διάρκεια της ζωής και διακρίνει τους
ασθενείς με ΔΔ σε ασθενείς που βιώνουν κυρίως καταθλιπτικά επεισόδια (ΕπΠ-Κ),
ασθενείς που βιώνουν κυρίως μανιακά ή υπομανιακά επεισόδια (ΕπΠ-Μ) και ασθενείς
που δεν πληρούν κανένα από τα προαναφερθέντα κριτήρια (ΕπΠ-Α). Από την άλλη, η
ΠΕν ορίζεται ως η πολικότητα του πρώτου επεισοδίου στη ΔΔ (καταθλιπτικό ή
μανιακό). Οι νευροβιολογικές βάσεις της ΕπΠ και της ΠΕν από νευροαπεικονιστική
άποψη παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστες.
Σκοπός:
Ο κύριος στόχος της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση του νευροανατομικού
προφίλ των υποφαινοτύπων πολικότητας (ΕπΠ και ΠΕν) σε νορμοθυμικούς ασθενείς
με ΔΔ, χρησιμοποιώντας ολοκρανιακό πρωτόκολλο πολυπαραμετρικής
νευροαπεικόνισης για την αξιολόγηση της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου (ογκομετρία
και πάχος φλοιού), της ακεραιότητας της λευκής ουσίας των κυριότερων προβολικών,
συνδετικών και συνδεσμικών οδών του εγκεφάλου και των φλοιο-παρεγκεφαλιδικών
συνδέσεων (δεσμιδογραφία) , καθώς και των βασικών μεταβολιτών στην έλικα του
προσαγωγίου και στον ιππόκαμπο που σχετίζονται με την αιτιοπαθογένεια της ΔΔ
(φασματοσκοπία).
Υλικά και Μέθοδοι:
Στη μελέτη συμμετείχαν συνολικά 42 νορμοθυμικοί ασθενείς με ΔΔ (ΔΔ-Ι=30, ΔΔ-ΙΙ=12),
οι οποίοι ταξινομήθηκαν σε υπο-ομάδες ανάλογα με την ΕπΠ (ΕπΠ-Κ, ΕπΠ-Μ, ΕπΠ-Α)
και την ΠΕν (ΠΕν-Κ, Πεν-Μ) (ΠΕν-Μ Ν=17, ΠΕν-Κ Ν=25, ΕπΠ-Μ Ν=12, ΕπΠ-Κ Ν=14,
ΕπΠ-Α Ν=16). Συμμετεχείχαν, επίσης, 42 υγιείς μάρτυρες με αντίστοιχα δημογραφικά
χαρακτηριστικά. Εφαρμόστηκε ολοκρανιακό πρωτόκολλο πολυπαραμετρικής
νευροαπεικόνισης με ακολουθίες ειδικές για την περαιτέρω διερεύνηση του όγκου της
φαιάς ουσίας και του πάχους του φλοιού (ανατομική υψηλής ανάλυσης τρισδιάστατη
Τ1 ακολουθία), της ακεραιότητας δεματίων λευκής ουσίας (ακολουθία απεικόνισης
τανυστή διάχυσης 30 διευθύνσεων) και του προφίλ των μεταβολιτών της έλικας του
προσαγωγίου και του ιπποκάμπου (ακολουθία φασματικής απεικόνισης πρωτονίων
μονού ογκοστοιχείου). Για όλα τα απεικονιστικά δεδομένα, ακολουθήθηκαν
διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου πριν την περαιτέρω επεξεργασία με ειδικά λογισμικά
και την εξαγωγή επιμέρους ποσοτικών δεικτών, ξεχωριστά για το δεξί και το αριστερό
εγκεφαλικό ημισφαίριο. Τα τελικά δεδομένα μαζί με τα δημογραφικά στοιχεία των
συμμετεχόντων και τα διαθέσιμα κλινικά στοιχείων των ασθενών εισήχθησαν σε βάση
δεδομένων για περαιτέρω στατιστική επεξεργασία με χρήση μονοδιάστατων και
πολυδιάστατων στατιστικών μοντέλων και διόρθωση για πολλαπλές συγκρίσεις.
Αποτελέσματα:
Υπομελέτη 1 (μελέτη παρεγκεφαλίδας και φλοιο-παρεγκεφαλιδικών συνδέσεων).
Οι ασθενείς με ΔΔ παρουσίασαν υψηλότερη κλασματική ανισοτροπία) στις μετωπο-
γεφυρο-παρεγκεφαλιδικές οδούς αμφοτερόπλευρα σε σύγκριση με τους υγιείς. Ειδικά
πρότυπα μεταβολών εντοπίστηκαν στους υποφαινότυπους πολικότητας της ΔΔ. Όσον
αφορά την ΕπΠ, διαπιστώθηκαν μεταβολές της κλαματικής ανισοτροπίας α) στην
αριστερή ετερόπλευρη μετωπο-γεφυρο-παρεγκεφαλιδική οδό (ΕπΠ-Κ > υγιείς) και β)
ετερόπλευρες/ομόπλευρες μετωπο-γεφυρο-παρεγκεφαλιδικές οδούς αμφοτερόπλευρα
(ΕπΠ-Μ > υγιείς). Όσον αφορά την ΠΕν, παρατηρήθηκαν μεταβολές της κλασματικής
ανισοτροπίας σε α) αριστερή/δεξιά ετερόπλευρη μετωπο-γεφυρο-παρεγκεφαλιδική
οδό (ΠΕν-Κ > υγιείς) και β) σε όλες τις μετωπο-γεφυρο-παρεγκεφαλιδικές, τις
περισσότερες βρεγματο-γεφυρο-παρεγκεφαλιδικές και τις δεξιές ετερόπλευρες ινιακο-
γεφυρο-παρεγκεφαλιδικές οδοί (ΠΕν-Μ > υγιείς). Γενικά και συγκριτικά με τους υγιείς,
παρατηρήθηκαν μεγαλύτερες και πιο εκτεταμένες φλοιο- παρεγκεφαλιδικές αλλαγές
στους ασθενείς με ΠΕν-Μ σε σχέση με τους ασθενείς με ΠΕν-Κ. Οι ασθενείς με ΠΕν-Μ
παρουσίασαν υψηλότερη κλασματική ανισοτροπία σε σύγκριση με τους ασθενείς με
ΠΕν-Κ σε αρκετές προσαγωγές φλοιο-παρεγκεφαλιδικές οδούς λευκής ουσίας. Δεν
εντοπίστηκαν διαφορές στη φαιά ουσία της παρεγκεφαλίδας μεταξύ ασθενών με ΔΔ
και υγειών, καθώς και μεταξύ των υποφαινοτύπων πολικότητας.
Υπομελέτη 2 (ολοκρανιακή πολυπαραμετρική ανάλυση φαιάς και λυεκής ουσίας).
Εντοπίστηκαν μεταβολές του πάχους του φλοιού που σχετίζονται με τον
υποφαινότυπο πολικότητας και ογκομετρικές μεταβολές, αλλά δεν εντοπίστηκαν
μεταβολές στην ακεραιότητα των δεματίων λευκής ουσίας. Συγκεκριμένα,
διαπιστώσαμε μια κύρια επίδραση της ΠΕν στον όγκο της αριστερής μέσης μετωπιαίας
έλικα και της ΠΕν ή/και της ΕπΠ στο πάχος του φλοιού διαφόρων περιοχών που έχουν
προηγουμένως εμπλακεί στη ΔΔ. Πιο συγκεκριμένα, για την ΠΕν και την ΕπΠ βρέθηκαν
διαφορές σε κάτω μετωπιαία έλικα-καλυπτρική μοίρα (αριστερά) και κογχική μοίρα
(αμφοτερόπλευρα), πλάγια κογχομετωπιαία έλικα (αριστερά), έσω μοίρα της άνω
μετωπιαίας έλικας (αμφοτερόπλευρα), κροταφικό πεδίο (αριστερά), πρόσθια μοίρα της
έλικας του προσαγωγίου (δεξιά), πρόσθια και οπίσθια μοίρα της νήσου του Reil
(αριστερά), μετωπιαία καλύπτρα αμφοτερόπλευρα. Για την ΕπΠ μόνο, βρέθηκαν
διαφορές στην πρόσθια και οπίσθια μοίρα της κογχομετωπιαίας έλικας (αριστερά),
στην εγκάρσια κροταφική έλικα (αριστερά) και στην οπίσθια μοίρα της νήσου του Reil
(δεξιά). Για την ΠΕν μόνο, βρέθηκαν διαφορές στην έσω μοίρα του μετωπιαίου φλοιού
(δεξιά). Λαμβάνοντας υπόψιν το μέγεθος της διαφοράς στις επιμέρους συγκρίσεις,
βρέθηκε μεγάλο μέγεθος διαφοράς στις συγκρίσεις ΠΕν για το πάχος φλοιού στην
αριστερή πρόσθια μοίρα της κοχγομετωπιαίας έλικας (ΠΕν-Μ > ΠΕν-Κ), ενώ μεγάλο ή
μεσαίο μέγεθος διαφοράς βρέθηκε στις συγκρίσεις ΕπΠ για το πάχος φλοιού σε
επιμέρους μετωπιαίες περιοχές (ΕπΠ-Μ > ΕπΠ-Κ). Για τις περισσότερες περιοχές, οι
ασθενείς με ΕπΠ-Κ είχαν τη μεγαλύτερη μείωση στο πάχος φλοιού συγκριτικά με τους
υγιείς ενώ οι ασθενείς με ΕπΠ-Μ είχαν τη μικρότερη, με τους ασθενείς με ΕπΠ-Α να
παρουσιάζουν ένα «ασαφές» πρότυπο πάχους φλοιού μεταξύ των δύο υποφαινοτύπων
ΕπΠ-Κ και ΕπΠ-Μ.
Υπομελέτη 3 (προφίλ μεταβολιτών της έλικας του προσαγωγίου και των ιπποκάμπων).
Παρατηρήθηκε σημαντική επίδραση της ΕπΠ στο προφίλ των μεταβολιτών, με
σημαντικές διαφορές στον λόγο tNAA/tCho στην πρόσθια μοίρα της έλικας του
προσαγωγίου (ΕπΠ-Μ < ΕπΠ-Α). Επίσης, παρατηρήθηκε μεγάλο μέγεθος διαφοράς
μεταξύ υγιών και ασθενών με ΕπΠ-Μ (υγιείς > ΕπΠ-Μ) και μεταξύ ασθενών με ΕπΠ-Κ
και ΕπΠ-Α (ΕπΠ-Κ < ΕπΠ-Α) και μεσαίο μέγεθος διαφοράς μεταξύ υγιών και ασθενών
με ΕπΠ-Κ (υγιείς > ΕπΠ-Κ). Παρατηρήθηκε σημαντική επίδραση της ΠΕν στο προφίλ
των μεταβολιτών, με σημαντικές διαφορές στην πρόσθια μοίρα της έλικας του
προσαγωγίου (Ins/tNAA, Ins/tCr, λόγος Ins/tCho), καθώς και στον ιππόκαμπο δεξιά
(tCho/tCr). Από τις επιμέρους συγκρίσεις κατά ζεύγη, αναδείχθηκαν σημαντικές
διαφορές στους λόγους μεταξύ των ασθενών με ΠΕν-Μ και Πεν-Δ: Ins/tNAA (ΠΕν-Μ >
ΠΕν-Κ), Ins/tCr (ΠΕν-Μ > ΠΕν-Κ), Ins/tCho (ΠΕν-Μ > ΠΕν-Κ) ενώ βρέθηκε, επίσης,
σημαντική διαφορά στο Ins/tCho της πρόσθιας μοίρας της έλικας του προσαγωγίου
μεταξύ ΠΕν-Δ και υγιών (ΠΕν-Δ < Υγιείς). Τέλος, παρατηρήθηκε σημαντική διαφορά
στον λόγο tCho/tCr του δεξιού ιπποκάμπου (ΠΕν-Μ > Υγιείς). Όλες οι συγκρίσεις με
στατιστική σημαντική διαφορά κατόπιν διόρθωσης για πολλαπλές συγκρίσεις
ακολουθούνταν από μεγάλο μέγεθος διαφοράς (ΠΕν-Μ > ΠΕν-Κ: Ins/tNAA, Ins/tCr,
Ins/tCho και υγιείς > ΠΕν-Κ: Ins/tCho).
Συμπεράσματα:
Αυτή είναι η πρώτη μελέτη μέχρι σήμερα που διερευνά τις διαφορές του όγκου φαιάς
ουσίας και του πάχους φλοιού ολόκληρου του εγκεφάλου, της ακεραιότητας των
φλοιο-παρεγκεφαλιδικών και φλοιικών συνδέσεων λευκής ουσίας και του προφίλ
μεταβολιτών, λαμβάνοντας υπόψιν τους υποφαινοτύπους πολικότητας (ΕπΠ και ΠΕν)
τόσο σε ασθενείς με ΔΔ τύπου Ι όσο και ΔΔ τύπου ΙΙ. Αποκαλύψαμε εκτεταμένες
μεταβολές του πάχους του φλοιού και αμυδρές ογκομετρικές μεταβολές που
σχετίζονται με διαφορές μεταξύ μιας ή περισσότερων υποομάδων πολικότητας και της
ομάδας υγιών, ενώ δεν εντοπίσαμε αλλαγές σε μείζονα συνδετικά, συνδεσμικά και
προβολικά δεμάτια στο πλαίσιο των εγκεφαλικών ημισφαιρίων. Μέσω της πιο
ενδελεχούς μελέτης, ωστόσο, της λευκής ουσίας που συνδέει την παρεγκεφαλίδα με τα
εγκεφαλικά ημισφαίρια (φλοιο-παρεγκεφαλιδικά δεμάτια) αναδείξαμε ένα διακριτό
προφίλ μεταβολής της ακεραιότητας των φλοιο-παρεγκεφαλιδικών δεματίων
συγκρίνοντας τους υποφαινοτύπους πολικότητας και την ομάδα υγιών. Αναδείξαμε,
τέλος, σημαντικές διαφορές στο μεταβολικό προφίλ κυρίως της πρόσθιας μοίρας της
έλικας του προσαγωγίου και του δεξιού ιπποκάμπου, και μάλιστα στις απευθείας
συγκρίσεις μεταξύ των υποφαινοτύπων πολικότητας. Τα ευρήματα της παρούσας
διατριβής αφενός παρέχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η ΕπΠ αλλά και η ΠΕν μπορεί να
θεωρηθούν ως νευροβιολογικός προσδιοριστής στη ΔΔ, αφετέρου αναδεικνύουν την
καθοριστική συμβολή ποσοτικών δεικτών πολυπαραμετρικής νευροαπεικόνισης στη
μελέτη της ΔΔ με σημαντικές όχι μόνο ερευνητικές αλλά και κλινικές προεκτάσεις.
(EL)
Bipolar disorder (BD) belongs to the broader category of affective disorders, is characterised
by a dysfunction in the ability to regulate emotion and affects a significant proportion of the
population. Accurate and timely recognition of symptoms and diagnosis of BD is at the heart
of research efforts in BD, and the contribution of magnetic resonance imaging may be
important in this direction. Magnetic resonance neuroimaging has highlighted brain changes
at both the gray matter and white matter levels in regions involved in the etiopathogenesis of
BD. Among these regions, the cerebellum has a critical role in mood regulation. However,
although cerebellar gray matter alterations have been previously reported in BD, cerebrocerebellar
white matter connections remain poorly studied. On the other hand, magnetic
resonance spectroscopy, which offers the possibility to measure in vivo the chemical profile
of the brain and to understand the biochemical pathophysiology of BD, does not yet provide
consistently repeatable findings in areas involved in the pathophysiology of the disease,
possibly due to different methodological approaches and heterogeneity in the clinical
characteristics of patients. One of these characteristics relates to predominant polarity (PP)
and onset polarity (OP), which have important clinical and therapeutic implications in BD.
PP is defined as polarity that occurs during at least two-thirds of lifetime mood episodes and
distinguishes patients with BD into patients who experience predominantly depressive
episodes (PP-D), patients who experience predominantly manic or hypomanic episodes (PPM),
and patients who do not meet any of the aforementioned criteria (PP-U). On the other
hand, EP is defined as the polarity of the first episode in BD (depressive or manic). The
neurobiological bases of PP and OP from a neuroimaging perspective remain largely
unknown.
Purpose:
The main aim of the present study is to investigate the neuroanatomical profile of polarity
subphenotypes (PP and OP) in euthymic BD patients using a whole-brain multiparametric
neuroimaging protocol to evaluate brain gray matter (volumetry and cortical thickness), white
matter integrity of the major projection, commissural and association pathways of the brain
and cerebro-cerebellar connectivity (tractography) , as well as major metabolites in the
cingulate gyrus and hippocampus associated with the etiopathogenesis of BD (spectroscopy).
Materials and Methods:
42 euthymic patients with BD (BD-I=30, BD-II=12) were enrolled in the study, who were
classified into sub-groups according to their PP (PP-D, PP-M, PP-U) and OP (OP-D, OP-M)
(OP-Μ Ν=17, OP-D Ν=25, PP-Μ Ν=12, PP-D Ν=14, PP-U Ν=16). A total of 42 healthy
controls with similar demographic characteristics were also included. A whole-brain
multiparametric neuroimaging protocol was applied with sequences specific for further
investigation of gray matter volume and cortical thickness (anatomical high-resolution 3D T1
anatomical sequence), white matter integrity (30-directional diffusion tensor imaging
sequence) and the metabolite profile of the cingulate gyrus and hippocampus (single-voxel
1H spectral imaging sequence). For all imaging data, quality control procedures were
followed before further processing with specific software and extraction of individual
quantitative indices, separately for the right and left cerebral hemispheres. The final data
together with the demographic data of the participants and the available clinical data of the
patients were entered into a database for further statistical processing using univariate and
multivariate statistical models and correction for multiple comparisons.
Results:
Study 1: BD patients exhibited higher fractional anisotropy (FA) in fronto-ponto-cerebellar
tracts bilaterally compared to HC. Subphenotype-specific FA profiles were identified within
the BD cohort. Regarding PP subgroups, we found FA changes in a) left contralateral frontoponto-
cerebellar tract (PP-D > HC) and b) contralateral/ipsilateral fronto-ponto-cerebellar
tracts bilaterally (PP-M > HC). Regarding OP subgroups, we observed FA changes in a)
left/right contralateral fronto-ponto-cerebellar tracts (OP-D > HC) and b) all fronto-pontocerebellar,
most parieto-ponto-cerebellar and right contralateral occipito-ponto-cerebellar
tracts (OP-M > HC). In general, greater and more widespread cerebro-cerebellar changes
were observed in OP-M patients than in OP-D patients compared to HC. OP-M showed
higher FA compared to OP-D patients in several afferent WM tracts. No GM differences
were identified between BD and HC and across BD subgroups.
Study 2: Phenotype-associated cortical thickness abnormalities and volumetric alterations
were identified, but no WM changes ascertained. Specifically, we found a main effect of OP
on GM volume of left middle frontal gyrus and of OP and PP (either or both) on cortical
thickness of various regions previously implicated in BD, i.e. inferior frontal gyrus-pars
opercularis (left) and pars orbitalis (bilateral), left lateral orbitofrontal gyrus, bilateral medial
segment of the superior frontal gyrus, left planum polare, right anterior cingulate gyrus, left
anterior and posterior insula, bilateral frontal operculum (both OP and PP); left anterior and
posterior orbitofrontal gyrus, left transverse temporal gyrus, right posterior insula (only OP);
and right medial frontal cortex (only PP). Based on the magnitude of differences on pairwise
comparisons, we found a large effect of OP on cortical thickness in a single region (left
anterior orbitofrontal gyrus) (OP-M > OP-D), while PP subgroups showed large or medium
effect size differences in cortical thickness (PP-M > PP-D) in a wider array of regions (right
medial frontal cortex, left frontal operculum, left inferior frontal gyrus-pars opercularis,
bilateral medial segment of the superior frontal gyrus). For most regions, PP-D patients
showed the greatest decreases in cortical thickness compared to HC while PP-M showed the
smallest, with PP-U showing an “unspecified” pattern mostly lying in-between PP-D and PPM
Study 3 (metabolite profiles of the cingulate gyrus and hippocampus). A significant effect of
PP on the metabolite profile was observed, with significant differences in the tNAA/tCho
ratio in the anterior cingulate gyrus (PP-M < PP-U). In addition, a large magnitude of
difference was observed between healthy and patients with PP-M (HC > PP-M) and between
patients with PP-D and PP-U (PP-D < PP-U) and a medium magnitude of difference between
healthy and patients with PP-D (HC > PP-D). A significant effect of OP on the metabolite
profile was observed, with significant differences in the anterior cingulate gyrus (Ins/tNAA,
Ins/tCr, Ins/tCho), as well as in the right hippocampus (tCho/tCr). Individual pairwise
comparisons revealed significant differences in ratios between patients with OP-M and OPD:
Ins/tNAA (OP-M > OP-D), Ins/tCr (OP-M > OP-D), Ins/tCho (OP-M > OP-D) and also
found a significant difference in Ins/tCho of the anterior cingulate gyrus between OP-D and
HC (OP-D < HC). Finally, a significant difference was observed in the tCho/tCr ratio of the
right hippocampus (OP-M > HC). All comparisons with a statistically significant difference
after correction for multiple comparisons were followed by a large magnitude of difference
(OP-M > OP-D: Ins/tNAA, Ins/tCr, Ins/tCho and HC > OP-D: Ins/tCho).
Conclusions:
This is the first study to date to investigate differences in gray matter volume and whole-brain cortical thickness, integrity of cerebro-cerebellar and cortical white matter connections, and
metabolite profiles, taking into account subphenotypes of polarity (PP and OP) in both type I
and type II BD patients. We identified extensive changes in cortical thickness and faint
volumetric changes associated with differences between one or more polarity subgroups and
the healthy group, whereas we did not detect changes in major projection, commissural and
association pathways within the cerebral hemispheres. Through a more thorough study,
however, of the cerebellum to the cerebral hemispheres white matter connection (cerebrocerebellar
pathways), we highlighted a distinct profile of change in cerebro-cerebellar
integrity comparing polarity subphenotypes and the healthy group. Finally, we demonstrated
significant differences in the metabolic profile of mainly the anterior cingulate gyrus and
right hippocampus, especially in direct comparisons between polarity subphenotypes. The
findings of the present thesis on the one hand provide strong evidence that both PP and OP
can be considered as neurobiological determinants in AD, and on the other hand highlight the
crucial contribution of quantitative multiparametric neuroimaging markers in the study of AD
with important not only research but also clinical implications.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
