Η παρούσα εργασία αναφέρεται στη γεωχημική μελέτη των αστικών εδαφών της Αθήνας. Στόχος της είναι ο προσδιορισμός των ολικών συγκεντρώσεων των ιχνοστοιχείων Pb, Zn, Mn, Ni και το πώς αυτές διαφοροποιούνται σε σχέση με το βάθος. Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία σε 10 πάρκα και αλσύλλια του Λεκανοπεδίου Αττικής. Ειδικότερα, συλλέχθηκαν από κάθε περιοχή 3 σύνθετα δείγματα καθένα από τα οποία περιείχε υλικό από διαφορετικά βάθη του εδάφους (0-5cm, 5-20 cm, 20-35cm). To σύνολο των δειγμάτων (N=30), αφού μεταφέρθηκαν σε πλαστικές σακούλες δειγματοληψίας στο εργαστήριο, στη συνέχεια ακολούθησε μια σειρά διαδικασιών (ξήρανση, αποσβόλωση, κοσκίνισμα, κονιοποίηση) για να αναλυθούν με τη μέθοδο ψευδο-ολικού περιεχομένου EPA 3050B. Ο προσδιορισμός των συγκεντρώσεων, που ήταν και το τελικό στάδιο της πειραματικής διαδικασίας, πραγματοποιήθηκε με τη χρήση της τεχνικής της Φασματοσκοπίας Ατομικής Απορρόφησης με Φλόγα (Flame Atomic Absorption Spectroscopy- FAAS). Για την ορθότερη προσέγγιση των αποτελεσμάτων (ποιοτικός έλεγχος) αναλύθηκαν, εκτός από τα 30 εδαφικά δείγματα, 3 τυφλά αντιδραστήρια (blanks), 4 διπλά δείγματα (duplicate samples) και 5 πιστοποιημένα δείγματα αναφοράς (Certified Reference Materials- CRM). Τα αποτελέσματα που προέκυψαν (Pb: 40-610 ppm, Zn: 48-213 ppm, Mn: 267-818 ppm, Ni: 56-123 ppm) συγκριτικά με προηγούμενα δεδομένα γεωχημικών ερευνών εμφάνιζαν άλλοτε μικρότερες ή μεγαλύτερες συγκεντρώσεις και άλλοτε οι τιμές τους κυμαίνονταν σε παρόμοια επίπεδα. Σε σχέση με έρευνες άλλων ευρωπαϊκών πόλεων, παρουσίαζαν υψηλότερες τιμές συγκεντρώσεων τα ιχνοστοιχεία Mn και Ni και μικρότερες τα Pb, Zn. Επιπλέον, υπήρχε συσχετισμός μεταξύ των ιχνοστοιχείων Pb-Zn, Zn-Mn, Mn-Ni αλλά δεν ήταν υψηλός όπως συνηθίζεται , σύμφωνα και με την προέλευση των ιχνοστοιχείων. Τέλος, δεν εντοπίσθηκαν σημαντικές διαφοροποιήσεις στις συγκεντρώσεις των ιχνοστοιχείων, τόσο στα διαφορετικά βάθη, όσο και στη κάθε περιοχή δειγματοληψίας ξεχωριστά, με τις τιμές των συγκεντρώσεων να ακολουθούν ένα συγκεκριμένο μοτίβο (Mn > Ni> Pb≈Zn). Εξαίρεση αποτέλεσαν τα πάρκα και αλσύλλια που βρίσκονταν πλησιέστερα στο κέντρο της Αθήνας (Ζάππειο, Άλσος Νέας Σμύρνης, Πεδίο του Άρεως), στα οποία παρατηρήθηκε αύξηση των συγκεντρώσεων των Pb και Zn.
(EL)
The present work is referred to geochemical study in urban soils of Athens. The major objective of this geochemical research is the determination of total concentrations of trace elements Pb, Zn, Mn, Ni and how these are differentiated in relation to depth. For this purpose, sampling took place in 10 parks and woodlands of Athens Basin. Specifically, 3 composite samples were collected from each sampling location, with each one of them containing material from different soil depth (0-5cm, 5-20 cm, 20-35cm). The total number of samples (N=30) were transferred with plastic sampling bags in laboratory. Then, followed a series of procedures (drying, degranulation, sieving, pulverization) in order to analyze soil samples with the method of pseudo-total digestion EPA 3050B. The determination of concentrations, which was the final stage of experimental procedure, was accomplished with the technique of Flame Atomic Absorption Spectroscopy (F-AAS). For the best approximation of the results (quality control), except of 30 soil samples, were analyzed 4 duplicate samples, 3 blanks and 5 Certified Reference Materials (CRM). The results that obtained (Pb: 40-610 ppm, Zn: 48-213 ppm, Mn: 267-818 ppm, Ni: 56-123 ppm), compared to previous geochemical survey data, sometimes appeared lower or higher concentrations and other times their values fluctuated at similar levels. In relation to researches of other European cities, trace elements Mn and Ni showed higher concentration values and lower Pb, Zn. Moreover, correlations were obvious between concentrations of Pb-Zn, Zn-Mn, Mn-Ni, but they weren’t high as usual, according to the origin of trace elements. Finally, no significant variabilities were detected in concentrations of trace elements, either at different depth or in each sampling area separately, with the concentration values following a specific pattern (Mn > Ni> Pb≈Zn). Parks and woodlands that were closest to the center of Athens (Zappeio, Nea Smyrni, Pedio Areos), had increased concentrations of Pb, Zn.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
