Εισαγωγή: Η χρήση ουσιών (π.χ. το αλκοόλ ή κάνναβη) συνιστά ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε ποικίλες κοινωνίες και ιστορικές συνθήκες, ιδιαίτερα σε νεαρές ηλικίες. Οι ουσίες, χάρη στην ψυχοτρόπα επίδραση που έχουν μπορούν να προσφέρουν μία διέξοδο για τα άτομα. Όπως φαίνεται, η ύπαρξη ψυχικών διαταραχών (π.χ. φοβίες) ενδέχεται να συνδέεται με τη χρήση ουσιών και ειδικότερα με ευκολότερη μετάβαση προς τη χρήση εν γένει (π.χ. χρήση αλκοόλ).
Σκοπός: Η παρούσα μελέτη διερευνά τη συσχέτιση ανάμεσα στη χρήση κάνναβης και αλκοόλ και την ύπαρξη συναισθημάτων άγχους, κατάθλιψης και μοναξιάς σε προπτυχιακούς φοιτητές ελληνικών πανεπιστημίων. Πιο συγκεκριμένα οι στόχοι είναι: 1) η διερεύνηση των επιπέδων χρήσης αλκοόλ και κάνναβης στο φοιτητικό πληθυσμό 2) η διερεύνηση της συσχέτισης της χρήσης με συναισθήματα άγχους, κατάθλιψης και μοναξιάς 3) η διερεύνηση της συσχέτισης των μεταβλητών με δημογραφικά στοιχεία.
Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε συγχρονική διαδικτυακή μελέτη με δείγμα 440 προπτυχιακούς φοιτητές ελληνικών πανεπιστήμιων, δημόσιων και ιδιωτικών με μέση ηλικία τα 22,7 έτη (SD=5,7 έτη). Το δείγμα αποτελούνταν από 66,6% γυναίκες (n=293), 31,8% άνδρες (n=140) και 1,6% άλλο (n=7). Η διάρκεια της μελέτης ήταν από τον Οκτώβριο 2023 έως και τον Ιανουάριο του 2024. Για την ανίχνευση της χρήσης κάνναβης αξιοποιήθηκε η κλίμακα CUDIT ενώ για την ανίχνευση της χρήσης αλκοόλ η κλίμακα AUDIT. Για τη διερεύνηση των συναισθημάτων άγχους συμπεριλήφθηκε το εργαλείο GAD-2, για το αίσθημα κατάθλιψης το PHQ-9 και για τη μοναξιά η UCLA. Ταυτόχρονα το ερωτηματολόγιο περιείχε ερωτήσεις δημογραφικών στοιχείων σχετικά με το φύλο, το είδος πανεπιστήμιου, το είδος τμήματος φοίτησης, την ηλικία, την οικογενειακή κατάσταση, την άθληση.
Αποτελέσματα: Το 26.1% (n=115) είχε κάνει χρήση κάνναβης τους τελευταίους 6 μήνες, ενώ το 73,9% (n=325) δεν είχε κάνει χρήση. Αναφορικά με τη χρήση αλκοόλ, το 72,3% (n=305) βρισκόταν στα επίπεδα χαμηλού ρίσκου χρήσης (κατηγοριοποίηση σύμφωνα με την κλίμακα AUDIT), το 22% (n=93) έκανε επικίνδυνη χρήση, το 3,6% (n=15) έκανε επιβλαβή χρήση και το 2,1% (n=9) παρουσίαζε ύπαρξη ή εμφάνιση εξάρτησης από το αλκοόλ. Μεγαλύτερη μοναξιά και περισσότερες διαταραχές αλκοόλ ένιωθαν όσοι αντιμετώπιζαν υψηλά επίπεδα καταθλιπτικής συμπτωματολογίας (p<0,001 και p=0,015 αντίστοιχα). Το ίδιο παρατηρήθηκε και στην Γενικευμένη αγχώδη διαταραχή. Το 17,9% όσων είχαν κάνει χρήση κάνναβης τους τελευταίους 6 μήνες φάνηκε να αντιμετωπίζει σοβαρά επίπεδα καταθλιπτικής συμπτωματολογίας, με το αντίστοιχο ποσοστό για όσους δεν είχαν κάνει χρήση να είναι 23,7%.
Συμπεράσματα: Παρά τους περιορισμούς, η παρούσα εργασία συμβάλλει σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση της συσχέτισης χρήσης κάνναβης και αλκοόλ με καταθλιπτική/αγχώδη συμπτωματολογία και μοναξιά σε φοιτητικό πληθυσμό, καθώς προσφέρει μία εναλλακτική σκοπιά του φαινομένου, ενισχύοντας την διεθνή βιβλιογραφία και προσθέτοντας νέα, σημαντικά δεδομένα στην ελληνική. Αναδείχθηκε πράγματι συσχέτιση ανάμεσα στα συμπτώματα και τη χρήση, με ποικίλους παράγοντες να επηρεάζουν τα επίπεδα που παρατηρήθηκαν.
(EL)
Introduction: Substance use (e.g. alcohol or cannabis) is a phenomenon that occurs in a variety of societies and historical contexts, particularly at young ages. Substances, thanks to their psychotropic effect, can provide an outlet for individuals. It appears that the existence of mental disorders (e.g. phobias) may be associated with substance use and, in particular, with an easier transition to use in general (e.g. alcohol use).
Aim: This study investigates the association between cannabis and alcohol use and the existence of feelings of anxiety, depression and loneliness in undergraduate students at Greek universities. More specifically, the objectives are: 1) to investigate the levels of alcohol and cannabis use in the student population 2) to investigate the association of use with feelings of anxiety, depression and loneliness 3) to investigate the association of the variables with demographic data.
Methodology: A cross-sectional online study was conducted with a sample of 440 undergraduate students of Greek universities, public and private. The duration of the study was from October 2023 to January 2024. The CUDIT scale was used to detect cannabis use and the AUDIT scale was used to detect alcohol use. The GAD-2 tool was included to explore feelings of anxiety, the PHQ-9 for feelings of depression and the UCLA for loneliness. At the same time, the questionnaire included demographic data questions about gender, type of university, type of study department, age, marital status, sport.
Results: 26.1% of the study sample (n=115) had used cannabis in the last 6 months, while 73.9% (n=325) had not used cannabis. Regarding alcohol use, 72.3% (n=305) were at low-risk levels of use (categorised according to the AUDIT scale), 22% (n=93) were using at risk, 3.6% (n=15) were using harmfully and 2.1% (n=9) were experiencing the presence or onset of alcohol dependence. Greater loneliness and more alcohol disorders were felt by those with severe depression (p<0.001 and p=0.015 respectively). The same was observed in Generalized Anxiety Disorder.
Conclusions: Despite the limitations, the present study contributes significantly to a better understanding of the association of cannabis and alcohol use with depressive/anxiety symptomatology and loneliness in a student population, as it offers an alternative perspective on the phenomenon, strengthening the international literature and adding new, important data to the Greek data. A correlation between symptoms and use was indeed shown, with a variety of factors influencing the levels observed.
(EN)