Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων (1923-2023) της υπογραφής της Συνθήκης
της Λωζάννης και της Σύμβασης Ανταλλαγής Πληθυσμών μεταξύ της Ελλάδας και της
Τουρκίας και την έλευση προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη
στην Ελλάδα, η παρούσα διπλωματική εργασία αναπτύσσει την πρόταση νοηματικού
σχεδιασμού επετειακής περιοδικής έκθεσης σχετικά με την εγκατάσταση και τη νέα
ζωή των προσφύγων στη Δυτική Θράκη. Η έκθεση σχεδιάστηκε γύρω από
συγκεκριμένα εκθέματα του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, το οποίο βρίσκεται στην
Αλεξανδρούπολη. Σκοπός της έκθεσης είναι η διατήρηση της συλλογικής μνήμης και
η απόδοση φόρου τιμής στους ξεριζωμένους Έλληνες από τις Αλησμόνητες Πατρίδες
και τους πρόσφυγες που δημιούργησαν μία νέα ζωή στη Δυτική Θράκη, με το βλέμμα
πάντα στραμμένο στην πατρίδα που άφησαν.
Στο πρώτο μέρος της εργασίας εξετάζεται η έννοια της μνήμης, ατομικής,
συλλογικής, τραυματικής, και η συμβολή της στη διαμόρφωση ταυτοτήτων.
Παρουσιάζεται επίσης η απεικόνιση και η διατήρηση της μνήμης μέσα από τα
μουσειακά περιβάλλοντα. Η επεξήγηση των όρων αυτών βοηθά στην πληρέστερη
κατανόηση της σημασίας της μνήμης και της ανάγκης διάσωσής της από
συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, κυρίως από τον 20ο αιώνα και έπειτα. Οι έννοιες
αυτές επαναλαμβάνονται σε όλη την εργασία και διαπλέκονται στο χώρο του μουσείου.
Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η πρόταση νοηματικού σχεδιασμού της
περιοδικής έκθεσης. Ο επισκέπτης της έκθεσης θα έχει τη δυνατότητα να
πληροφορηθεί, μέσα από τα εκθέματα και τη βοήθεια των σύγχρονων τεχνολογικών
μέσων, για τα γεγονότα που οδήγησαν στην Ανταλλαγή Πληθυσμών, τα αντικείμενα
που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες, τη νέα ζωή που δημιούργησαν στη Δυτική Θράκη,
τις επαγγελματικές τους ασχολίες και τη συμβολή τους στον οικονομικό, κοινωνικό,
πολιτιστικό τομέα. Η έκθεση δομήθηκε πάνω στις επιταγές της μουσειολογίας.
(EL)
On the occasion of the 100th anniversary (1923-2023) of the signing of the Treaty
of Lausanne and the Population Exchange Convention between Greece and Turkey and
the arrival of refugees from Asia Minor and Eastern Thrace in Greece, this diploma
thesis develops the proposal for the conceptual design of an anniversary temporary
exhibition on the settlement and new life of refugees in Western Thrace. The exhibition
was designed around specific exhibits of the Ethnological Museum of Thrace, which is
located in Alexandroupolis. The purpose of the exhibition is to preserve the collective
memory and pay tribute to the uprooted Greeks from the Unforgettable Homelands and
the refugees who created a new life in Western Thrace, always looking at the homeland
they left behind.
The first part of the paper examines the concept of memory, individual, collective,
traumatic, and its contribution to the formation of identities. The representation and
preservation of memory through museum environments is also presented. The
explanation of these terms helps to provide a deeper understanding of the importance
of memory and the need for its preservation by specific social groups, especially from
the 20th century onwards. These concepts are repeated throughout the paper and
intertwined within the museum space.
The second part presents the proposal for the conceptual design of the temporary
exhibition. The visitor of the exhibition will have the opportunity to be informed,
through the exhibits and with the help of modern technological means, about the events
that led to the Population Exchange , the objects that the refugees brought with them,
the new life they created in Western Thrace, their professional occupations and their
contribution to the economic, social and cultural sectors. The exhibition was structured
and based on the dictates of museology.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
