«Η σύμφωνη με το ενωσιακό δίκαιο ερμηνεία του Συντάγματος. Θεωρητικό πλαίσιο, Μέθοδος, Όρια». Το συγκεκριμένο θέμα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς ενσωματώνει, τόσο διαχρονικά θέματα συνταγματικής θεωρίας, όπως η ερμηνευτική μεθοδολογία, η ιεράρχηση των κανόνων δικαίου και η εθνική κυριαρχία, όσο και σύγχρονα, όπως η συρρίκνωση του κράτους, η νέα τάση ευρω-σκεπτικισμού του 21ου
αιώνα, αλλά και η ανάγκη ανάδειξης ενός εξελικτικού στοιχείου του συνταγματικού κειμένου, προς ανταπόκριση στις νέες προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Η εργασία συνιστά μια απόπειρα συμβολής στον διάλογο περί της αλληλεπίδρασης συνταγματικής και ενωσιακής έννομης τάξης, άλλως εθνικού και πολυεπίπεδου συνταγματισμού.
Η εργασία είναι διαρθρωμένη σε τρία (3) κεφάλαια. Στο πρώτο αναλύεται ο ενωσιακός και εθνικός διάλογος σε επίπεδο θεωρίας αλλά και νομολογίας, γύρω από την θεμελίωση του δόγματος της σύμφωνης ερμηνείας. Στο δεύτερο κεφάλαιο Zαρουσιάζεται η ερμηνευτική μεθοδολογία στην προσέγγιση του συντάγματος, ως έναν ιδιάζοντα κανόνα δικαίου με πολιτικά, πολιτειακά και δυναμικά στοιχεία. Στο τρίτο κεφάλαιο, εξετάζονται τα όρια της σύμφωνης με το ενωσιακό δίκαιο ερμηνείας, τόσο σε μεθοδολογικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο εθνικής ταυτότητας και κυριαρχίας. Για την εργασία αξιοποιήθηκε βιβλιογραφική έρευνα, ανάλυση δικαστικών αποφάσεων τόσο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και των Ανωτάτων Δικαστηρίων των κρατών-μελών, και συγκριτική μελέτη. Κατέληξε δε, στην διατύπωση μιας συνεκτικής θεωρίας, η οποία επιδιώκει να συμβιβάσει το δίπολο μεταξύ εθνικής κυριαρχίας και ενωσιακής υπεροχής, υπό το κατασκεύασμα μιας «διαβαθμισμένης έννοιας της υπεροχής» που για τις ανάγκες της εργασίας, εμφανίζεται υπό τον όρο της «επαλληλότητας» δύο κυρίαρχων εννόμων τάξεων.
(EL)
The traditional conception of constitutional legal order, as the pinnacle and culmination of the sovereign act of the Inception of the Constitution, is called upon to reconcile with a modern status quo, characterized by the interrelation of multiple supra-legislative normative forces. With the progressive consolidation of the principle of the “primacy” of the Law of the European Union, Greek constitutionalism is henceforth faced with a new set of challenges attributed to the all but inevitable friction between the constitutional canon and the imperatives derived from EU Law. The inherent rigid, laconic, safeguarding nature of the Constitution comes through in an attempted alignment with European law, through a dynamic, yet methodologically sound interpretation, thusly ensuring both the normative authority of the supreme state law and the protective system it encompasses.
This paper aims to contribute to the methodical examination of the interaction between national and supranational normative forces, within the contemporary context. In the first chapter, a theoretical framework concerning the doctrine of the “Consistent with the Law of the European Union interpretation of the Constitution” is explored. It is then juxtaposed to relevant case-law including that of the European Court of Justice, as well as Supreme Member State Courts, culminating in the formation of a theoretical proposal for a compromise solution to the puzzle of multi-level constitutionalism. In the second chapter, the methodological toolkit for achieving such interpretation is examined, with particular emphasis on the distinctive approach required for constitutional texts compared to other legal norms. In the third and final chapter, the progressive delimitation of the dynamics of interpretation consistent with EU Law, based on methodological criteria as well as the extrajudicial elements reflected in the national constitutional identity of Member States, is subjected to study.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
