Οι συνεχείς και ραγδαίες αλλαγές στο πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και τεχνολογικό περιβάλλον, ήδη από τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα, έχουν επιφέρει μια σειρά μεταρρυθμίσεων στα εκπαιδευτικά συστήματα διεθνώς, οι οποίες έχουν επηρεάσει και το ρόλο των διευθυντών των σχολείων. Οι διευθυντές καλούνται πλέον να αναλάβουν όχι μόνο το ρόλο μάνατζερ, ικανού να διοικήσει αποτελεσματικά τη σχολική μονάδα, αλλά, κυρίως, του ηγέτη, που θα κινητοποιήσει το σχολικό οργανισμό προς την επίτευξη των στόχων του. Ως εκ τούτου, η προετοιμασία των διευθυντών, ώστε να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στο έργο τους, είναι πλέον απαραίτητη και, μάλιστα, ήδη από το επίπεδο του εκπαιδευτικού, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου η αναζήτηση υποψήφιων διευθυντών γίνεται ανάμεσα στους υπηρετούντες εκπαιδευτικούς. Ωστόσο, στη χώρα μας, δεν υπάρχουν συγκροτημένα προγράμματα ανάπτυξης ηγεσίας, παρά μόνο σποραδικές επιμορφωτικές δράσεις.
Η παρούσα εργασία είχε στόχο τη διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με την προετοιμασία των διευθυντών-ηγετών, προκειμένου να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στο ρόλο τους στο πλαίσιο του σύγχρονου σχολείου. Πιο συγκεκριμένα, εξετάστηκε α) πώς οι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονται το νέο ρόλο και τις αρμοδιότητες του διευθυντή-ηγέτη στο σύγχρονο σχολείο, β) σε ποια πεδία θεωρούν οι εκπαιδευτικοί ότι χρειάζονται οι διευθυντές-ηγέτες εστιασμένη προετοιμασία και γ) ποιους τρόπους προετοιμασίας ηγετών θεωρούν οι εκπαιδευτικοί πιο αποτελεσματικούς. Για τη διερεύνηση του θέματος διεξήχθη ποσοτική έρευνα με τη χρήση ερωτηματολογίου και το δείγμα αποτέλεσαν 108 εκπαιδευτικοί δημοτικής εκπαίδευσης διαφόρων ειδικοτήτων.
Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα σχετικά με τους άξονες του ρόλου του διευθυντή, τους οποίους οι εκπαιδευτικοί θεωρούν σημαντικούς και στους οποίους κρίνουν ότι οι διευθυντές χρειάζονται εστιασμένη προετοιμασία, καθώς και σχετικά με το βαθμό αποτελεσματικότητας που αποδίδουν σε παραδοσιακές και σύγχρονες μεθόδους προετοιμασίας και ανάπτυξης ηγεσίας. Τα συμπεράσματα της εργασίας, ειδικά εφόσον επεκταθεί η έρευνα στα ζητήματα που ανακύπτουν, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στη χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής, τόσο σε επίπεδο ανάπτυξης ηγεσίας, όσο και γενικότερα σε επίπεδο αποτελεσματικής λειτουργίας των σχολείων μας.
(EL)
The constantly and rapidly changing, social, political, economic and technological environment of the last decades has brought about a number of reforms at the educational systems worldwide, which have also had an impact on the headmaster’s role. Headmasters are asked to take on not only the role of the manager, who is able to effectively run the school, but also that of the leader, who will mobilise the school organization towards the achievement of its goals. Therefore, the preparation of headmasters, in order for them to effectively deal with their task, is now absolutely necessary. Ιn fact, starting the preparation at their career stage as teachers is recommended, especially in a country like Greece, where prospective headmasters are recruited from the body of in-service teachers. However, in Greece there are no structured leadership development programmes, but rather sporadic training courses.
This dissertation aimed to examine primary education teachers’ opinions on the preparation of headmasters-leaders, so as they are rendered effective in their role in today’s school context. More specifically, the research attempted to find out a) how teachers conceive the headmaster’s new role and tasks in today’s school context, b) in which specific fields teachers think that headmasters-leaders are in need of preparation and c) which leader preparation methods they think are the most effective. For this purpose, quantitave research was conducted and a survey, using a questionnaire, was carried out among 108 primary education teachers of different subjects.
Useful conclusions were drawn from the results of the survey that have to do with the dimensions of the headmaster’s role which teachers regard as the most important and as the ones in which headmasters are in greater need of preparation, as well as the perceived degree of effectiveness of traditional and modern methods of leadership preparation and development. The conclusions could be utilsed in educational policymaking concerning leadership development, as well as effective school operation, in general, especially if further research is conducted on the issues that have arisen.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
