Εισαγωγή: Οι Ζωνιαίες Μυϊκές Δυστροφίες (Limb Girdle Muscular
Dytrophies, LGMDs) ορίζονται ως μια ετερογενής ομάδα γενετικών
νοσημάτων με προοδευτικά εξελισσόμενη αδυναμία και εν συνεχεία ατροφία
των μυών κυρίως της ωμικής και πυελικής ζώνης. Η LGMD2Α αποτελεί την
πιο κοινή μορφή LGMD σε Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς, κληρονομείται με
αυτοσωμικό υπολειπόμενο τρόπο και οφείλεται σε μεταλλάξεις του γονιδίου
CAPN3.
Σκοπός της μελέτης:
1. Μοριακή ανάλυση ολόκληρης της κωδικοποιούσας αλληλουχίας του
γονιδίου CAPN3 σε Έλληνες ασθενείς με κλινική εικόνα LGMD2A.
2. Ταυτοποίηση και καταγραφή των παθογόνων μεταλλάξεων σε Έλληνες
ασθενείς με LGMD2A καθώς και σύγκριση των αποτελεσμάτων με αντίστοιχες
μελέτες του εξωτερικού.
Υλικά και μέθοδοι: Δείγματα 52 ασθενών (32 γυναίκες και 20 άνδρες) που
παραπέμφθηκαν με υψηλά επίπεδα του ορού της κινάσης της κρεατίνης (CK)
και κλινική εικόνα μυϊκής δυστροφίας αναλύθηκαν για μεταλλάξεις του
γονιδίου CAPN3. Για την ανίχνευση ελλειμμάτων και διπλασιασμών
χρησιμοποιήθηκε η τεχνική MLPA (Multiple Ligation Probe Analysis), ενώ για
τη ταυτοποίηση σημειακών μεταλλάξεων, οι τεχνικές ECMA (Enzymatic
Cleavage Mismatch Analysis) και sequencing του γονιδίου CAPN3.
Αποτελέσματα: Στο σύνολο των ατόμων που εξετάστηκαν, παθολογικές
μεταλλάξεις βρέθηκαν σε 8 οικογένειες (11 συνολικά ασθενείς). Συγκεκριμένα
η μοριακή ανάλυση αποκάλυψε 8 διαφορετικές σημειακές μεταλλάξεις
(εξώνια 4, 5, 13, 21, 22) εκ των οποίων δύο ελλείψεις (c.550delA και
c.2314_2317delAGAC) που προκαλούν αλλαγή του πλαισίου ανάγνωσης
(frame shift), δύο παρερμηνεύσιμες μεταλλάξεις (missense mutations), δύο
μεταλλάξεις που οδηγούν σε πρόωρο τερματισμό της πρωτεϊνοσύνθεσης και
μία ομόζυγη έλλειψη έξι εξωνίων (εξώνια 2-8) του γονιδίου CAPN3. Η
8
μετάλλαξη c.-358A>G δεν έχει πρότερη βιβλιογραφική αναφορά. Στο σύνολο των
ασθενών, τέσσερις ήταν σύνθετοι ετεροζυγώτες, ενώ σε δύο ανιχνεύτηκε μόνο η
μια εκ των δύο παθολογικών μεταλλάξεων.
Συζήτηση: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας και της
σύγκρισής τους με αντίστοιχες μελέτες του εξωτερικού, προκύπτει ότι οι
Έλληνες ασθενείς με LGMD2A, παρουσιάζουν παρόμοια κλινικά και
παθολογικά χαρακτηριστικά με άλλους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς.
Επιχειρήθηκε να γίνει συσχέτιση του γονοτύπου-φαινοτύπου συγκρίνοντας
την εξέλιξη της πορείας της νόσου με τον τύπο της μετάλλαξης, τα ευρήματα
της βιοψίας μυός και το φύλο των ασθενών. Η συσχέτιση γονοτύπου-
φαινοτύπου δεν ήταν πληροφοριακή λόγω της μεγάλης κλινικής ετερογένειας,
αν και παρατηρήθηκε ότι ασθενείς που φέρουν εκμηδενιστικές μεταλλάξεις
(ομόζυγοι ή σύνθετοι ετεροζυγώτες) παρουσιάζουν βαρύτερο κλινικό
φαινότυπο και ταχύτερη εξέλιξη από εκείνους που είναι σύνθετοι
ετεροζυγώτες παρερμηνεύσιμων μεταλλάξεων.
(EL)
Introduction: Limb girdle muscular dystrophies (LGMD) are a heterogeneous
group of genetic disorders characterized by progressive weakness of pelvic
and shoulder girdle muscles combined with variable clinical phenotypes.
Mutations in the coding sequence of CAPN3 are involved in the recessive
limb-girdle muscular dystrophy (LGMD2A), the most frequent form of LGMD in
many European countries.
Aim of study:
1. The molecular analysis of the complete CAPN3 sequence in Greek patients
with LGMD2A.
2. Identification and record of causative mutations in Greek LGMD2A and
review of the literature.
Material and methods: In this survey, 52 patients (32 females and 20 males)
with unclassified LGMD, unclassified myopathy and HyperCKemia [increased
serum creatine kinase (CK) levels] were screened for mutations along CAPN3
gene. Multiple Ligation Probe Analysis (MLPA) was performed to allow
detection of deletions or insertions. Screening for point mutations was
achieved by Enzymatic Cleavage Mismatch Analysis (ECMA) followed by
CAPN3 gene direct sequencing.
Results: 11 LGMD2A patients from 8 unrelated families were diagnosed with
eight different point mutations (one is considered novel). All mutations were
distributed along the entire gene (exons 4,5,13, 21, 22), comprising two
causative missense mutations (p.Ala236Thr και p.Arg748Glu), two nonsense
(p.Tyr249* και p.Tyr537*), two out of frame (p. Thr184fs*36, p.Asp772Asnfs*3)
and two mutations in promoter regions (c.-408T>C και c.-358A>G). A large
homozygous deletion of exons 2- 8 was also detected in one family with three
patients. Four out of eleven patients were compound heterozygotes while in two
only one causative mutation was detected.
Discussion: Greek LGMD2A patients present with clinical and pathological
features similar to those reported in other European populations. Possible
phenotype –genotype correlations in terms of the impact of the mutation type,
the results from the muscle biopsy, the gender and the clinical course were
evaluated. No evidential correlation was found between genotype and
phenotype of patients (variable clinical course), although more severe
phenotypes were observed in those who carry null mutations or homozygous
missense ones when compared to compound heterozygotes for missense
mutations.
(EN)